bezkręgowce I (23)

Zmierzchnica trupia główka Acherontia atropos

lest to duży (rozpiętość skrzydeł do 12 cm), nocny motyl należący do rodziny zawisakowalych. Ćmy te doskonale latają - często osiągają szybkość do 50 km na godzinę. Polska nazwa tej rodziny - zawisa-kowate - nawiązuje do charakterystycznego zawisania owadów w powietrzu podczas pobierania pokarmu. Ze zmierzchnicą trupią główką wiązano niegdyś wiele przesądów, uważając ją za zwiastuna śmierci lub nieszczęścia ze względu na charakterystyczny rysunek na tułowiu przypominający ludzką czaszkę. Trupia główka przylatuje do nas z południowej Europy, nie utrzymuje się jednak trwale. Z jaj składanych na terenie Polski wylęgają się gąsienice, ale zimą ginie prawie cala populacja tych owadów. Wylęgające się u nas motyle nie są zdolne do dalszego rozwoju. Prawdopodobnie część z nich migruje na południe Europy. Larwy żerują na liściach ziemniaków, pokrzyka i innych roślinach psiankowatych. Można je też spotkać na liściach dyni i kolcowoju. Gąsienice osiągają około 15 cm długości. Ich ubarwienie jest przeważnie zielone lub żółte w niebieskie lub czarne pasy. Przed przepoczwarzeniem gąsienice tracą piękne kolory, jak większość gąsienic nieowłosionych, i zakopują się głęboko pod powierzchnią ziemi. Poczwarki przebywają w kruchych, ziemnych kolebkach, zbudowanych ze sklejonych śliną ziarenek piasku i gleby. Motyle wykluwają się w zależności od temperatury po 30-45 dniach. Dorosłe ćmy mają bardzo mocną trąbkę, za której pomocą przebijają woskowe komórki pszczelego plastra w poszukiwaniu miodu -swojego przysmaku. Wyprawy do uli przeważnie jednak okupują śmiercią spowodowaną użądlenianii pszczół. Zaniepokojone czymś motyle wydają glos. jest to r<xizaj pisku, który powstaje wskutek wypuszczania przez nie powietrza z przewodu pokarmowego przez jamę gębową.

Zmierzchnica trupia główka jest dość częstym gościem w Polsce. Odbywa dalekie wędrówki. Bez trudu przelatuje nad Morzem Śródziemnym i nad Karpatami. Jej gąsienice wyrządzają niekiedy lokalne szkody w uprawach ziemniaków.

fts&fltes mm

51