„ „ —c —j,u*un j^oi a w uistosc polega |I| / . .
poszczególne enzymu działają na ściśle określone zwią^j M,, enzymatyczne drobnoustroju, od którego zaezy swoistość jest uwarunkowana budową części białkowej enzyuii
Na przebieg reakcji enzymatycznych wpływa wiele różnych c/)|
6w śrnHn\x/iclro :~i-- *—
Cechą charakterystyczną enzymów jest swoistość polegają ,,„|lń| cnzyInów zawarty w komórce stanowi tzw. wyposa-tym, że poszczególne enzvmn ń-ńaiaia
li odżywiania się i oddychania mikroorganizmów. Drobnoust-I ».*|ii ofltyczne mające liczne enzymy są bardzo rozpowszechnione HM yi odzie.
„----j r,yijyv a wicie roznycn c/.J|
lonych związków chemicznych w podłożu i inne.
Dla większości enzymów optymalne łania
ników środowiska, takich jak: temperatura, odczyn, obecność okrn
lnnvpli -i-----* 4
cizi
« i Odżywianie się drobnoustrojów
temperatury
lama mieszczą się w granicach 30-50 ° C. Powyżej temperatury 0f tymalnej reakcje ulegają zwolnieniu, a temperatura ok. 60 °C, po\V( dująca denatarację białka, unieczynnia większość enzymów. Ponik temperatury optymalnej reakcje enzymatyczne także stają się wM niejsze, a w temperaturze 0’C działanie enzymów prawie ustaje!
(enzym trzustkowy) działa najszybctó
HiiIinIuncje odżywcze pobierane przez drobnoustroje ze środowis-w którym żyją, zużywane są do budowy komórek oraz do
...../.unia energii potrzebnej do życia. Składnikami pokarmowy-
imiiiccznymi do rozwoju większości drobnoustrojów cudzożyw-iit -u|: woda, substancje organiczne (cukrowce, tłuszcze, białka), iluimicje mineralne oraz czynniki wzrostowe.
/ u wartość wody w środowisku powinna wynosić co najmniej *" h (dla pleśni 15%). Poniżej tej zawartości większość drobnoust-i|i‘*w nic rozwija się.
lin budowy podstawowych związków organicznych (cukrowców, nt*« /ów i białek), potrzebne są cztery podstawowe pierwiastki: flllol, wodór, tleni azot. Źródłem tych pierwiastków mogą <lln drobnoustrojów związki organiczne lub nieorganiczne. Źród-t ni węgla może być dwutlenek węgla przyswajany z powietrza albo dmluncje organiczne takie, jak: cukrowce, kwasy organiczne, al-t"linio i in. Węgiel z dwutlenku węgla przyswajają bakterie samo-. v u c, natomiast wszystkie drobnoustroje cudzożywne wyma-, >11 związków organicznych. Wykorzystanie tych związków przez imbiioustroje jest różne i zależy od ich wyposażenia enzymatycz-i'1'M. np. skrobia jest przyswajalnym źródłem węgla tylko dla drob-iiMihlrojów mających w swoich komórkach enzym amylazę (drożdże uli mają amylazy).
Źródłem wodoru i tlenu mogą być albo związki mineralne albo | iliNiancje organiczne. Źródła azotu mogą być bardzo różne. Nie-iłi'u’0 drobnoustroje przyswajają wolny azot z powietrza, inne czer-
Rozpatrując zależność enzymu od odczynu podłoża stwiJ dzono, że optymalne odczyny są różne dla poszczególnych enzymó| | np. pepsyna występująca w żołądku jest najaktywniejsza w środowi ku o pH od 1,5 do 2, a lipaza (enzym trzustkowvt H^i przy pH = 8.
Związki chemiczne, obecne w podłożu, mogą hamowi działanie enzymów lub unieczynniać je, a niektóre - mogą zwiększl aktywność enzymów.
Enzymy przybierają często nazwę od substratu, na który działa! przez dodanie im końcówki „aza”, np. enzym rozkładający maltoz nosi nazwę maltazy, a enzym rozkładający sacharozę - sacharazj
Enzymy podzielono na sześć grup według rodzaju katalizowi nych przez nie reakqi:
- oksydoreduktazy - przenoszą elektrony i atomy wodoc
z jednego związku (donatora) na drugi (akceptor); zachodzą reakcj utleniania i redukcji;
-transferazy - katalizują przenoszenie grup chemicznyd (np. grup aminowych, metylowych) z jednego związku na drugi;
jt —
żonych na prostsze, czyli rozkład w środowisku wody niem jej cząsteczki;
- hydrolazy - katalizują hydrolityczny rozkład związków złe
ych na orostszp u — -— J
i z przyłącz
-y przekształcają cząsteczkę na jej izomer bez
liazy - odszczepiają określone grupy bez przyłączania wodylL K0 ze związków mineralnych, takich jak: sole amonowe, amo-— izomerazy — orzeksztalraia i— — ■ • • - ”
rozkładu;
li gazy - (syntetazy) - katalizują łączenie
się dwóch cząs
teczek.
iiuk, azotyny, azotany, a jeszcze inne - ze związków organicznych, ■kich jak: peptydy, aminokwasy, mocznik.
Ważnym składnikiem komórek drobnoustrojów są także pier-inNtki takie, jak: siarka, fosfor, potas, żelazo, wapń,
55
54