CCF20081203027

zęby normalne, wykonane narzędziami dla zębów prostych. W przekroju normalnym walca podziałowego nie otrzymuje się jednak koła, lecz elipsę (rys. 11.19), której półosie wynoszą:

wielka O A =

(11.63)

(11.64)

d

2 cos/?

Wynika z tego, że w przekroju normalnym zarysy zębów są inne, niż w kole o zębach prostych i tej samej liczbie zębów, ponieważ zęby skośne są rozmieszczone na większym obwodzie, równym obwodowi elipsy.

Dla uproszczenia dalszych rozważań wprowadza się tzw. koło zastępcze, styczne do elipsy w punkcie styczności (przyporu) C, otrzymując w ten sposób krzywiznę rzeczywiście występującą w przekroju normalnym. Średnicę koła zastępczego określa wzór

Na obwodzie koła zastępczego można umieścić więcej zębów o normalnym module m, zatem analogicznie do określenia: „koło zastępcze” wprowadza się zastępczą liczbę zębów

d_z    d    m- z    z

z.

Z

m m-cos²/? w cos²/?-cos/? cos³/?

(11.66)

Oczywiście, zarówno koło zastępcze, jak i zastępcza liczba zębów są tylko pojęciami teoretycznymi. Na podstawie przeprowadzonej analizy i zależności 11.65 i 11.66 można powiedzieć, że zęby w przekroju normalnym powinny mieć takie zarysy, jakie otrzymałoby się w kole walcowym o zębach prostych w liczbie z_z. Oznacza to, że nacinając zęby metodą kształtową, należy dla koła walcowego skośnego o liczbie zębów z zastosować do nacinania frez krążkowy modułowy przeznaczony do nacinania kół o liczbie zębów prostych z_z. W metodach obwiedniowych odpowiadających współpracy zespołów — koło obrabiane, uzyskuje się również zęby, których zarysy odpowiadają zarysom uzębień kół prostych o liczbie zębów równej z_zast.

Ustalenie granicznej liczby zębów w kolach skośnych także odnosi się do przekroju normalnego, czyli do zastępczej liczby zębów. Graniczną liczbę zębów określa się z zależności

z,

’_gp ~ Zg COS³ /?

(11.67)

Jak wynika z tego wzoru, przy stosowaniu zębów skośnych podcięcie zarysu zęba (gdy z < z_g) zachodzi dla mniejszej liczby zębów niż w kołach o zębach prostych.

Przesuwanie zarysu w kołach walcowych skośnych jest stosowane rzadko, głównie w kołach o niewielkich wartościach kąta /?. W obliczeniach przesunię-

292