CCF20091019002 (2)

140

odrywanie

bjnLd

oddzieranie

ścinanie

Rys. 2. Działanie sił na złącze klejone

•    na odrywanie,

•    na ścinanie,

•    na odzieranie.

Klejenie jest możliwe dzięki adhezji i kohezji. Rozróżnia się adhezję mechaniczną i właściwą. Adhezja mechaniczna polega na wnikaniu kleju w mikro-szczeliny na powierzchni łączonych elementów i mechanicznym zakotwieniu cząstek kleju. Ten mechanizm łączenia leży u podstaw łatwości klejenia materiałów porowatych (drewno, skóra itp.). Adhezja właściwa jest wynikiem oddziaływania różnorodnych sił w wymiarze mikroskopowym (chemiczne, fizyko chemiczne, elektrostatyczne itp.). Adhezja właściwa daje możliwość łączenia materiałów o gładkiej i spójnej powierzchni (metale, szkło, tworzywa sztuczne) Istnieje kilka teorii próbujących wyjaśnić zjawisko adhezji właściwej. Najbardziej znane teorie to:

•    polaryzacyjna,

•    dyfuzyjna,

•    absorbcyjna.

Jeżeli adhezja jest wynikiem oddziaływania pomiędzy cząstkami kleju a powierzchnią łączonych elementów, to kohezja określa siły działające wewnątrz •spoiny. Dobry klej powinien posiadać równe siły adhezji i kohezji.

Zasadnicze znaczenie dla wytrzymałości złącza ma odpowiednie przygotowanie powierzchni łączonych materiałów. Polega ono na usunięciu wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń mogących wpływać na adhezję. Mogą to być tlenki, tłuszcze, zanieczyszczenia mechaniczne itp. Usuwa się je przez odtlenienie, trawienie, odrdzewianie, odtłuszczanie, czyszczenie mechaniczne. W wielu przypadkach przez mechaniczną obróbkę powierzchni uzyskuje się znaczną poprawę adhezji mechanicznej.

Warunkiem dobrej przyczepności kleju jest jego zdolność zwilżania. Najczęstszą przyczyną braku dobrej zwilżalności są zanieczyszczenia typu tłuszczowego. Usunąć je można przez odtłuszczanie w parach rozpuszczalników organicznych (benzyna, benzen, aceton itp.).

Złącze klejowe otrzymuje się przez posmarowanie powierzchni łączonych klejem, złączeniu i utrzymaniu przez cały czas wiązania (twardnienia) pod naciskiem. Złączenie powierzchni powleczonych klejem rozpuszczalnikowym poprzedza się często okresem wstępnego podsuszania warstwy klejowej. W przypadku klejów termo- lub chemoutwardzalnych proces utwardzania prowadzi się ściśle z zaleceniami producenta kleju, czyli w odpowiedniej temperaturze, przez określony czas i w warunkach odpowiedniego docisku.

Prócz klejonych, zdecydowaną większość połączeń stosowanych w technice stanowią połączenia spawane i zgrzewane. Podział tego typu połączeń przedstawia rys.3.