CCF20090831082

140

I

| wania się refleksją ku sobie samej i oddziela tę swoją I refleksję od samego prostego ujmowania *.

¹ Najpierw poznaję więc rzecz, jako coś jednego (ais Bines) i mam ją utrzymać w tym jej prawdziwym , określeniu. Kiedy zaś w ruchu postrzegania zachodzi ; coś, co jest z tym sprzeczne, muszę widzieć w tym moją I własną refleksję. Ale w postrzeganiu występują także j różne cechy, które zdają się być cechami rzeczy; skoro jednak rzecz jest czymś jednym, to jesteśmy świadomi tego, że różnorodność ta, wskutek której rzecz przestała być czymś jednym, pochodzi od nas. Ta rzecz jest więc biała tylko postawiona przed naszym okiem; jest także słona tylko w zetknięciu z naszym językiem, także sześcienna tylko dla naszego czucia itd. Całkowitą różnorodność tych momentów czerpiemy nie z rzeczy, lecz z nas samych. Różnicują się tak one dla nas przez zetknięcie np. z naszym językiem, który jest zupełnie różny od naszego oka itd. My sami zatem je-■ steśmy owym ogólnym medium, w którym takie różnorodne momenty się wyodrębniają i istnieją dla siebie. A więc dzięki temu, iż określoność (die Bestimmtkeit) bycia ogólnym medium uważamy za naszą refleksję, zachowujemy równość rzeczy z samą sobą i jej prawdę, że jest czymś jednym.

Ale każda z tych różnych stron rzeczy, które świadomość bierze na siebie, jest jednak, rozpatrywana dla siebie jako znajdująca się w owym ogólnym medium, czymś określonym', biel jest bielą tylko w przeciwstawieniu do

, czerni itd., a rzecz jest czymś jednym właśnie dla-

r ___

* Jest to stanowisko krytyczne, odpowiadające mniej więcej sta-j nowisku Locke’a- Świadomość postrzegająca bierze na siebie to, co da-i loby sprzeczność w rzeczy. Odróżnia swoją refleksję od swojego ujmowania (ąpreŁensio).

tego, że przeciwstawna jest innym rzeczom. Rzecz ta wyłącza jednak inne rzeczy nie dlatego, że jest czymś jednym — albowiem być czymś jednym oznacza ogólną [właściwość] odnoszenia się do siebie samego, i rzecz 96 jako coś jednego jest pod tym względem raczej równa innym — lecz dzięki swojej określonośd. Wynika więc z tego, że rzeczy same są w sobie i dla siebie określone; posiadają własności, dzięki którym różnią się od innych rzeczy. Jeśli zaś własność jest własną właściwością rzeczy, czyli określonością zawartą w niej samej — to f rzecz musi posiadać wiele własności. Rzecz jest bowiem, po pierwsze, tym, co prawdziwa, istnieje samo w so- ; bie (an sick) i wszystko, co jest w niej (an ihm) ¹, jest : w niej jako jej własna istota, a nie dzięki czemuś in- ; nemu. Tak więc, po drugie, określone cechy istnieją i nie tylko dzięki innym rzeczom i nie dla innych rzeczy, j lecz w samej tej rzeczy; w niej samej zaś mogą one być \ określone tylko wtedy, jeżeli jest ich wiele i od siebie < różnych. I dalej, po trzecie, cechy te, skoro są zawarte j w rzeczowości (Dingheit), istnieją same w sobie i dla ; siebie i są wobec siebie wzajemnie obojętne. Okazuje ¹ się więc, że naprawdę to rzecz jest tym, co jest białe, i takie sześcienne, takie słone itd.; albo, inaczej mó- ¹ wiąc, rzecz jest owym _iStakie“, czyli ogólnym medium, w którym mnogie własności istnieją jako odrębne, nie dotykając się wzajemnie i nie znosząc; w ten sposób ujętą rzecz postrzegamy i bierzemy za prawdę ².

Jednakże przy takim postrzeganiu świadomość zdaje sobie jednocześnie sprawę z tego, że kieruje się także

1

Patrz przypis na str. 37.

2

W ten sposób ujętą... postrzegamy i bierzemy za prawdę — und so genommen wird es (scil. das Dmg) ais das Wahre genommen. Por. przyp. na str. 139.