CCF20091116010 (2)

607

niki biologiczne

123. Narażenie na czynniki biologiczne w poszczególnych grupach zawodowych

Co najmniej kilkaset milionów osób w skali światowej, należących do grup zawodowych często bardzo od siebie odległych, jest narażonych na czynniki biologiczne. Poniżej omówiono grupy najbardziej zagrożone.

123.1. Służba zdrowia i laboratoria

Pracownicy służby zdrowia (lekarze, pielęgniarki, sanitariusze, salowe), a także pracownicy laboratonów diagnostycznych i naukowych, są narażeni na zakażenie wszystkimi znanymi i nie znanymi dotąd nauce czynnikami biologicznymi. Najwyższy stopień ryzyka występuje wśród personelu oddziałów zakaźnych, chirurgicznych, pulmonologicznych, hematologicznych, ginekologiczno-położniczych, intensywnej terapii i hemodializ, a także wśród stomatologów, pediatrów, lekarzy rodzinnych oraz pracowników pogotowia ratunkowego, stacji krwiodawstwa i niektórych laboratoriów.

Szczególnie groźne są wirusy zapalenia wątroby typu B i C, przenoszone najczęściej przez krew, a także wirusy wywołujące choroby układu oddechowego i prątki gruźlicy. Pracownicy zwierzętami (wiwariów) przy instytutach naukowych i zakładach przemysłu farmaceutycznego są narażeni na silne alergeny występujące w wydalinach gryzoni.

123 2. Rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy

Rolnicy oraz pracownicy przemysłu rolno-spożywczego (zbożowego, ziemniaczanego, drobiarskiego, zielarskiego i innych) są narażeni na wdychanie pyłów organicznych zawierających duże ilości drobnoustrojów i wytwarzanych przez te drobnoustroje związków o właściwościach immunotoksycznych, a także alergeny roślinne oraz alergeny roztoczy, owadów i hodowanych ptaków i ssaków (rys. 12-2).

Hodowcy zwierząt, służba weterynaryjna oraz pracownicy niektórych działów przemysłu rolno-spożywczego (przemysł mięsny, garbarnie) są narażeni na kontakt z wirusami, bakteriami, grzybami i pierwotniakami wywołującymi choroby odzwierzęce (zoonozy). U ogrodników, sadowników i rolników mogą występować odczyny zapalne skóry i błon śluzowych w wyniku alergizującego lub toksycznego działania substancji roślinnych.

123.3. Leśnictwo i przemysł drzewny

Leśnicy i drwale są narażeni na zakażenie zarazkami chorób odzwierzęcych: kleszczowego zapalenia mózgu i opon mózgowych, wścieklizny, boreliozy i tu-łaremii. Osoby te są również narażone na zapalenie skóry na skutek kontaktu z porostami i wątrobowcami oraz na alergię dróg oddechowych w wyniku narażenia na grzyby pleśniowe, pyłki, olejki eteryczne, żywice oraz alergeny niektórych gąsienic żerujących na drzewach (J. Dutkiewicz, L. Jabłoński, 1989).