BUDOWA MIĘŚNI POPRZECZNIE PRĄŻKOWANYCH
- Mięsień poprzecznie prążkowany jest jednostką strukturalną czynnego narządu ruchu
- Zbudowany jest z wielu tysięcy komórek ( długości od kilku mm do ok. 50 cm) tworzących pęczki
- Na obu końcach komórki mięśniowe są przyczepione do ścięgien
- Włókna mięśniowe otoczone są łącznotkankową omięsną wewnętrzną które tworzą całość otoczoną osłoną zwaną omięsną zewnętrzną oraz ze ścięgien przymocowujących mięsień do kości
- Kom. mięśniowa jest wielojądrzasta, cylindryczna na przekroju poprzecznym, o średnicy ok. 50 pm
- Otoczona jest sarkolemmą- pobudliwą błoną komórkową
- Wnętrze komórki wypełnia sarkoplazma i pęczki włókienek mięśniowych
- Włókienko mięśniowe (miofibryla), otoczone siateczką sarkoplazmatyczną ma odcinki o większym o większym i mniejszym współczynniku załamywania światła występujące naprzemiennie
- Odcinki silniej załamujące światło tworzą ciemniejsze prążki anizotropowe (A), a odcinki słabiej załamujące światło tworząjasne prążki izotropowe (I)
- W miofibrylach położonych obok siebie prążki A i I sąsiadują ze sobą tworząc poprzeczne prążkowanie całej komórki mięśniowej
- Włókienko mięśniowe składa się z cienkich (aktynowych)i grubych (miozynowych) nitek białek kurczliwych
- Grube filamenty wysuwają wypustki- miozynowi mostki poprzeczne, łączące je z Diamentami cienkimi
- Sarkomer-jednostka funkcjonalna miofibryli, która w zrelaksowanym mięśniu wynosi ok. 2,5 gm obejmuje cały prążek A i sąsiadujące z nim dwie połówki prążka I
- Prążek A tworzą nitki miozynowe a prążek 1 nitki aktynowe doczepione do błony granicznej Z- dzielącej każdy prążek 1 na 2 połówki
- W czasie skracania się komórki mięśniowej nitki aktyny wsuwają się pomiędzy nitki miozyny co sprawia, że prążki I stają się niewidoczne
Mięsień
- Wielkość siły skurczu wytwarzanego w poszczególnych miofibrylach i w całym włóknie mięśniowym jest proporcjonalna do liczby aktywnych miozynowych mostków poprzecznych
- Maksymalny skurcz występuje przy długości sarkomeru 2gm- dla większej (stopniowy zanik aktywnych poprzecznych mostków miozynowych) i mniejszej długości sarkomeru (zbyt duże zachodzenie na siebie cienkich i grubych filamentów) siła skurczu maleje - Siła skurczu gwałtownie maleje przy długości sarkomeru powyżej 3 pm (max. rozciągnięcie włókna)
k
i
U. I
- Szybkość skurczu zależy także od liczby sarkomerów, im większa ilość sarkomerów (dłuższe włókna), tym większa szybkość skracania
- W krótkich włóknach mięśniowych szybkość skracania jest mniejsza, ale mogą one wytwarzać większą siłę skurczu
JEDNOSTKA MOTORYCZNA 1 WEWNĘTRZNA ORGANIZACJA MIĘŚNIA
-jednostkę motoryczną stanowi komórka nerwowa ( motoneuron a rogów przednich substancji szarej rdzenia kręgowego) razem ze swoim aksonem i jego odgałęzieniami oraz wszystkimi włóknami mięśniowymi które unerwia
- po osiągnięciu progu pobudzenia komórka nerwowa generuje impulsy, które wędrują wzdłuż aksonu i jego rozgałęzień do płytki motorycznej włókien mięśniowych. Impulsy te za pośrednictwem chemicznego mediatora przekazywane są do włókien mięśniowych zaopatrywanych przez daną komórkę motoryczną wywołując ich skurcz
-jeden akson (wraz z odgałęzieniami) może unerwiać 100- 2000 włókien mięśniowych
- liczba włókien zaopatrywanych przez jeden akson komórki motorycznej decyduje o precyzji mięśnia
- liczba włókien mięśniowych mięśni szkieletowych jest bardzo zróżnicowana (np. pierwszy m. glistowaty - ok. 10 tys. , pierwszy międzykostny grzbietowy ok. 40 tys., głowa przyśrodkowa m. brzuchatego łydki ok. 1 min)
- kształt mięśni szkieletowych determinuje głównie przestrzeń przeznaczona dla mięśnia
- fizjologiczny przekrój poprzeczny mięśnia jest to przekrój prostopadły do jego wszystkich włókien w najgrubszym miejscu, gdy jest on w połowie całkowitego wydłużenia i całkowitego skrócenia
- przy fizjologicznej długości mięśnia maksymalna siła skurczu jest wprost proporcjonalna do powierzchni jego przekroju
- maksymalne napięcie mięśnia, jakie może on wyprodukować na jednostkę fizjologicznego przekroju poprzecznego jest określane jako absolutna siła mięśnia i wynosi ok. 3,6 kg/cm2 FIZYCZNE WŁAŚCIWOŚCI MIĘŚNI