CCF20101206025

Torf niski

Torf wysoki

'10 987654321    10 987654321

Rozkład torfu w skali v. Poosta

Rys. 2.11. Rozstawy drenów na torfach w zależności od ich stopnia rozkładu przed i po odwodnieniu.

2.4. Rozstawy i głębokości drenowania wg PN-92/B-12042

Norma dotyczy drenowania systematycznego na gruntach ornych i glebach mineralnych (Stąpel, 1994; Zał. 1). Nie stosuje się jej przy określaniu parametrów drenowania dla sadów, użytków zielonych i terenów będących pod wpływem wód naporowych.

Wyróżnia się tu dwa przypadki budowy profilu glebowego. Pierwszy dotyczy gleb całkowitych, zbudowanych z utworów nie różniących się pod względem składu mechanicznego dla dwóch przypadków wielkości filtracji mniejszej od 0,02 m/d i większej od 0,02 m/d. Drugi dla gleb zbudowanych z dwóch warstw różniących się składem granulometrycznym.

Z uwagi na skomplikowany tok obliczeń opracowano dla nich program komputerowy (Stąpel, 1994; Zal. 2).

3. Zasady projektowania elementów drenowania

3.1. Rowy

Podstawową funkcją rowów na polach odwadnianych jest odprowadzanie nadmiarów wód powierzchniowych i glebowych, czemu sprzyja ich umiejscawianie w obniżeniach terenowych. Woda płynie w nich okresowo a pochodzi z odpływów drenarskich, roztopów i ulewnych deszczy. Spływy z pól unoszą cząstki gleby i związki chemiczne w rezultacie czego zamulają dna rowów oraz zanieczyszczają rzeki i stawy.

Ochrona środowiska i zrównoważony bilans zasobowy w zlewniach wymagają maksymalnego wykorzystania wód i związków pokarmowych roślin. W tym celu należy wody te oczyszczać i powtórnie wprowadzać do obiegu.

Najlepszym filtrem dla spływów powierzchniowych są kilkumetrowe pasy ochronne porośnięte trawą wzdłuż skarp rowów z kontrolowanym zakrzaczeniem i zadrzewieniem. Pasy takie spełniają również rolę azylu dla zwierząt i ptactwa. Zostaną tu wykorzystane związki pokarmowe a woda w znacznym stopniu oczyszczona. Woda ta wraz z odpływami drenarskimi stanowi zasób, który w okresach niedoborów opadów mógłby złagodzić skutki susz, dlatego też należy dążyć do rozwiązań polegających na jej magazynowaniu. Może to być wzbogacanie zasobów wód podziemnych lub, co jest prostsze do wykonania, magazynowanie jej w zbiornikach, w których nastąpi dalsze jej oczyszczenie.

Sieć rowów, ze względu na zajmowane przez nie powierzchnie uprawowe oraz kosztowne prace pielęgnacyjne, powinna być ograniczana do niezbędnego minimum jak również ze względów technicznych, ekonomicznych i organizacyjnych, zastępowana rurociągami.

Głębokość rowów odprowadzających wyłącznie wody powierzchniowe powinna zawierać się w granicach 0,5-0,7 m, a odbierających również wody drenarskie powinna być głębsza o 0,2 m od poziomu założenia wylotów drenarskich. Rowy prowadzące wody obce powinny być tak zaprojektowane aby wyloty były usytuowane 0,15 m nad lustrem wody przy przepływie średnim rocznym SQ = 0,0317- c- P-A (Byczkowski, 1979), gdzie: C -

51