B (79)

okręty podwodne

„WILK", „SOKÓŁ" I „DZIK"

W chwili wybuchu drugiej wojny światowej Polska Marynarka Wojenna posiadała pięć okrętów podwodnych. Trzy z nich „Wilk”, „Ryś” i „Żbik” były to¹ duże podwodne stawiacze min.

Na arkuszu 1 i 2 przedstawiono podwodny sta-wiacz miin „Wilk”. Po rozpoczęciu działań wojennych we wrześniu 1939 roku, „Wilk” patrolował na Bałtyku i postawił zagrodę minową. Był on wielokrotnie atakowany przez niemieckie jednostki nawodne, a następnie w dniach 15—20 września udało mu się przedostać przez cieśninę Sund i dotrzeć do Anglii. Dwa pozostałe okręty tego typu „Kyś” i „Żbik” .po wyczerpaniu zapasu paliwa oraz z powodu odniesionych uszkodzeń uniemożliwiających zanurzanie się przedostały się z końcem września do Szwecji i tam zostały internowane.

W czasie działań wojennych w roku 1040 „Wilk” taranuje na Morzu Północnym nieprzyjacielski okręt podwodny. Od roku 1942 ze względu na stan techniczny służy tylko do celów szkolnych. W roku 1951 przyholowany zostaje do kraju i później pocięty na złom.

Dane „Wilka” są następujące: zbudowany ma stoczni Chantiers Augustin Normand, L,e Havre w latach 1927—1920. Do służby wszedł w roku 1931. Wyporność 930/1250 ton, długość 78,5 m, szerokość 5,9 m, zanurzenie 4,2 m, uzbrojenie: 6 wyrzutni torpedowych 500 nim, 1 działu kalibru 1UU mm, 1 dwululowy 'najcięższy przeciwlotniczy karabin maszynowy, 38 min, szybkość 14/9 węzłów, 46 ludzi załogi.

Okręty podwodne „Sokół” i „Dzik” przedstawione lla arkuszach 3 i 4 są to brytyjskie okręty podwodne przekazane Polskiej Marynarce Wojennej w la tach 1941 („Sokół”) i 1942 („Dzik”). Po zakończeniu działań wojennych zwrócone zostały marynarce brytyjskiej w roku 1946. „Dzik¹’ wszedł w roku 1947 w skład marynarki duńskiej początkowo pod nazwą U-l, a następnie nosił nazwę „Springcren”.

Okręty podwodne „Sokół" i „Dzik” — „straszne bliźniaki”, jak je nazywano, wsławiły się w czasie wojny na Morzu Śródziemnym.

W pierwszym roku działań „Sokół" wykonuje początkowo szereg patroli na Atlantyku, w rejonie Bre-slu i w Zatoce Biskajskiej, a następnie przechodzi na Morze Śródziemne do Gibraltaru i Malty. W listopadzie 1941 „Sokół” dociera w czasie patrolu do Zatoki NavarinO, gdzie zapląluje się w sieć zagrodową chroniącą port. Po uwolnieniu się z sieci ówczesny dowódca, kpt. Karnicki, odpala przez powstały w sieci otwór torpedy, zatapiając stojący w porcie niszczyciel włoski. W lutym, marcu i kwietniu 1942 okręt przetrwał ciężkie bombardowanie Malty i mimo uszkodzeń przechodzi do Gibraltaru, a potem do Anglii. W roku 1942 wraca na Morze Śródziemne gdzie odnosi szereg dalszych sukcesów.

Okręt podwodny „Dzik” początkowo odbywa rejsy w konwojach do Murmańska, ale już w marcu i943 r. skierowany zostaje na Morze Śródziemne. W okresie tym pod dowództwem kpt. Romanowskiego, zatapia kilka dużych transportowców nieprzyjacielskich, a w czasie ewakuacji Niemców i Włochów z Korsyki w jednym dniu posyła na dno 2 transportowce i 8 jednostek desantowych.

Oba okręty są podobne do siebie, różnią się szczegółami w rozwiązaniu konstrukcyjnym burt i pokładu. Zbudowane w Anglii (Vickers — Armstrong Bar-row) w latach 1940 — 42, Ich dane taktyczno-tech-niczne są następujące:

Sokół: wyporność 626/721 ton, długość 60 m, szerokość 4,9 m, zanurzenie 4,3 m, uzbrojenie — 4 wyrzutnie torpedowe 533 mm, 1 działo kalibru 76 mm, szybkość 13/9 węzłową 37 ludzi załogi.

„Dzik”: wyporność 540/730 ton, długość 62 m, szerokość 4,9 m, zanurzenie 3,9 m, reszta danych jak „Sokół”

WSKAZÓWKI OGOLNE

Do wykonania modelu potrzebne są nożyczki, pinceta, nóż z ostrym końcem, żyletka, metalowa linijka, czarny tusz oraz klej „Syndeiiiat" albo „Syndetin”. Można też użyć kleju roślinnego (tzw. biurowego), lecz kleje rybie sklejają mocniej. Pinceta jest konieczna przy pracy, zwłaszcza do przytrzymywania małych części podczas klejenia.

Poszczególne elementy wycinać należy bardzo starannie, po zewnętrznej stronie linii. Mniejsze, bardziej skomplikowane części najlepiej jest wycinać za pomocą ułamanej ukośnie żyletki; unika się przez to strzępienia papieru i zwiększa dokładność wycinania. Ną stronie nic zadrukowanej wyciętego już elementu zaznaczyć należy jego kolejny numer.

Najlepiej wycinać poszczególne części w miarę klejenia, gdyż unika się przez to pomyłek.

Miejsce zagięcia należy lekku naciąć końcem noża po stronie zadrukowanej kartonu, gdy daną część zaginamy do wewnątrz, a po stronie nie zadrukowanej, gdy odginamy ją ma zewnątrz. W ostatnim przypadku najlepiej jest przez lekkie nakłucie szpilką oznaczyć

mmlr+17 frłlArWir k-.łAł-irm i    1 min

^uiłłiu^ | unijunj n i/'»i j uji ^/i Lepi u w uunuu j mii^ łiaui^^-

cia po st/ronie nie zadrukowanej.

WSKAZÓWKI SZCZEGÓŁOWE WYKONANIA MODELU (podziulku 1 :200)

OKRĘT PODWODNY „WILK” (ARKUSZE 1, 2)

Części 1, 2, 3, 4, 5. Elementy usztywniające siatkę nadwodnej części kadłuba. Elementy wycinamy i sklejamy. W elemencie 3, w miejscach, gdzie ścianki boczne są oddzielone od podstawy, łączymy je z podstawą wklejając od wewnątrz zagięte uprzednio pod kątem prostym sklejki 4.

Części fi, 7, 8. Nadwodna część kadłuba ze zbiornikami balastowymi (cz. 6 — rufowa, cz. 7 dziobowa). W siatkach tych elementów lekko przekłu-wami szpilką oznaczone małymi kółeczkami otwory. Określające położenie sklejonych uprzednio elementów usztywniających. Po stronie nie pokolorowanej kartonu, miękkim ołówkiem kreślimy lekko zarysy elementów usztywniających odpowiednio łącząc liniami prostymi przekłute otworki. Ułatwi to nam prawidłowe naklejenie części usztywniających. Po starannym wycięciu siatek nadwodnej części kadłuba zaginamy je wzdłuż zaznaczonych linii. Po odwróceniu elementów stroną nie pokolorowaną do góry boczne trapezowe pola (zbiorniki balastowe) zaginamy do wewnątrz. Należy je tak uformować, by utworzyły płaszczyzny lekko zaokrąglone. Część