CCI00103 (2)

uwarunkowania polityczne i społeczno-gospodarcze powodują stopniowe wyodrębnianie się nowych gałęzi prawa z dotychczasowych, macierzystych. W doktrynie rodzi się wiele kontrowersji co do tego, czy zespół wyodrębniających się uregulowań jest już nową. samodzielną gałęzią prawa, czy tylko wyspecjalizowanym działem dotychczasowej dyscypliny¹², takiej jak w szczególności prawo cywilne¹³.

Spory takie przybierały na sile zwłaszcza w systemie realnego socjalizmu. w którym występowały silne tendencje do odrywania od prawa cywilnego poszczególnych jego części. Nie było to dziełem przypadku, lecz konsekwencją systemu nakazowo-rozdzielczego. Wyłączenie bowiem z prawa cywilnego regulacji określonych stosunków pozwalało na mniej lub bardziej (z reguły bardziej) swobodne zarządzanie odgórne. Natomiast w sferze panowania prawa cywilnego, a więc lam, gdzie o obrocie decydują same strony stosunków prawnych, na taką ingerencję nie ma miejsca. Gwoli sprawiedliwości wypada dodać, że w ostatnich latach przed solidarnościową rewolucją. a więc gdy potrzeba reformy gospodarczej była już powszechnie uznawana, tendencje te uległy zahamowaniu¹⁴.

Skoro o charakterze określonej dyscypliny — jako samodzielnej gałęzi prawa rozstrzyga stosowana w jej ramach metoda regulacji, to o wyodrębnieniu się nowej, samodzielnej już gałęzi można mówić wtedy, gdy w jej zakresie zaczyna działać nowa lub co najmniej zmieniona metoda. Musi ona

¹² Por. L. Lisiakicwicz, A. Turska: W kwestii dyferencjacji i integracji systemu prawa, PiP 1971, nr 5. s. 681; H. Rot: Jedność i podziały systemu prawa socjalistycznego. Wrocław 1971.

¹³ Sprawa wytyczenia zakresu prawa cywilnego ma znaczenie nic tylko z punktu widzenia nauki prawa, ale także praktyki; tak więc według art. I k.p.c. przepisy tego kodeksu normują postępowanie sądowe w sprawach z. zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w innych sprawach, do których stosują się one z mocy ustaw szczególnych, przy czym wszystkie te sprawy nazwane zostały „sprawami cywilnymi". Jak więc z tego wynika, ustalenie charakteru cywilnoprawnego danego stosunku prawnego ma zasadnicze znaczenie dla kwestii stosowania k.p.c.; por. W. Siedlecki: Zarys postępowania cywilnego. Warszawa 1966. s. 7 i n. Problem ten istniał także na tle poprzedniego k.p.c.; por. Z. Resich: Dopuszczalność drogi sądowej w sprawach cywilnych. Warszawa 1962. s. 13 i n. oraz powołana tam literatura i orzecznictwo. Zagadnienie rozgraniczenia sfery kompetencji organów administracji państwowej i sądów nabiera w praktyce coraz większego znaczenia, czego charakterystycznym przykładem jest fakt, że w jednym numerze PUG (1966, nr 3. s. 98 i n.) opublikowane zostały aż trzy orzeczenia SN dotyczące tej materii (z 19.10.1965 r., z 30.07.1965 r. i z 2.02.1965 r.). Z nowszej literatury Z. Resich: Komentarz do k.c., t. 1. s. 19 i n.; W. Berutowicz: Postępowanie cywilne w zarysie. Warszawa 1984, s. 25 i n.

¹⁴ Por. Z. Sadowski: Reforma z hliska. Warszawa 1983, s. 18. Spośród prac o charakterze prawniczym por. zwłaszcza: M. Pliszkicwicz, L. Stępniak: Problemy prawa tezy prawne) reformy gospodarczej. PiP 1981, nr 7, s. 142; C. Przymusiński: Przedsiębiorstwa państwowe w zreformowanym systemie gospodarczym. PUG 1981. nr 8—9, s. 193 i nr 10—12, s. 233; J. Wierzbicki: Problemy samorządności te reformie gospodarczej, RPEiS 1982. s. 11; W. Wilczyński: Przedsiębiorstwo i mechanizmy gospodarcze po reformie. RPEiS 1982, nr 1, s. 31; S. Włodyka: Rola prawa te reformie gospodarczej. PiP 1984, nr 6, s. 3; C. Stypułkowski: Zakres i przesłanki zmian te rozwiązaniach prawnych reformy gospodarczej, PUG 1984. nr 2, s. 33 i nr 3. s. 73; L. Bar: