CCI00129 (2)

II. Kodeks cywilny, wydany ustawą z 23.04.1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), wszedł w życie z dniem 1.01.1965 r., z wyjątkiem art. 160—167, 178, 213 — 219 oraz 1058—1088 (dotyczą one obrotu nieruchomościami rolnymi, podziału i dziedziczenia gospodarstw rolnych), które weszły w życie z dniem ogłoszenia, tj. z dniem 18.05.1964 r. (por. art. 1 p. wpr. k.c.).

Kodeks składa się z 4 ksiąg (część ogólna, własność i inne prawa rzeczowe, zobowiązania i spadki); podział materii między te księgi został już omówiony na tle systematyki prawa cywilnego w rozdziale 1, § 4. Poszczególne księgi dzielą się na tytuły, działy i rozdziały; ogółem kodeks zawiera 1088 artykułów, które niekiedy dzielą się na paragrafy.

Dla wykładu części ogólnej szczególne znaczenie ma księga I; składa się ona z 6 tytułów:

tytuł I — przepisy wstępne, określające zakres kodeksu cywilnego oraz kilka najbardziej ogólnych zasad, dotyczących prawa międzyczasowego, nadużycia prawa podmiotowego, ciężaru dowodu i domniemania dobrej wiary (art. I -7);

tytuł II — osoby, zawierający w dziale I (art. 8 — 32) przepisy o osobach fizycznych, a w dziale 11 (art. 33 — 43) przepisy o osobach prawnych;

tytuł 111 — mienie, wyjaśniający w art. 45 —55^ł pojęcie mienia, pojęcie rzeczy i różnych ich rodzajów oraz regulujący problematykę części składowych, przynależności i pożytków; jak również po nowelizacji z 1990 r. — pojęcie przedsiębiorsrwa i gospodarstwa rolnego;

tytuł IV — czynności prawne, składający się z 6 działów, a mianowicie: przepisy ogólne (art. 56 — 65), zawarcie umowy (art. 66 — 72), forma czynności prawnych (art. 73 — 81), wady oświadczenia woli (art. 82 — 88). warunek (art. 89 — 94) i przedstawicielstwo (art. 95—109);

tytuł V — termin, dotyczący przede wszystkim sposobu obliczania terminów (art. 110—116);

tytuł VI — przedawnienie roszczeń (art. 117—125).

Aktem towarzyszącym kodeksowi cywilnemu są przepisy wprowadzające, wydane ustawą z 23.04.1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.) z mocą obowiązującą od 1.01.1965 r., z wyjątkiem wymienionych w art. LXV tych artykułów, które dotyczyły nieruchomości rolnych i gospodarstw rolnych, a które weszły w życie z dniem 18.05.1964 r.

Przepisy wprowadzające k.c. — zgodnie z przyjętą już w okresie unifikacji prawa cywilnego techniką legislacyjną — dzielą się na 3 części, nazwane rozdziałami. Rozdział 1 — przepisy ogólne — określa przede wszystkim datę wejścia w życic k.c. (art. I), a następnie zawiera tzw. klauzule derogacyjne, tj. przepisy uchylające przepisy dotychczasowe w materiach uregulowanych kodeksem; ponadto dalsze przepisy tego rozdziału dotyczą stosunku kodeksu do ustaw szczególnych, do prawa pracy (omówiony już art. XII) itp. Rozdział II to nowelizacja niektórych przepisów, które nadal pozostają w mocy.

62