CCI20111204059

rzchni jest mała i w pewnych granicach stała. W postaci pokładów występują złoża węgli mineralnych, .soli itd.

'Żyła jest to złoże powstałe przez nagromadzenie się minerału użytecznego w szczelinach skał płonnych, odznaczające się dużą zmiennością pod względem kierunku, grubości oraz zawartości minerału użytecznego. Złoża żylne są z zasady młodsze od otaczających ich skał. Żyły składają się przeważnie ® zespołu kilku minerałów, które osadziły się z roztworów wodnych przy współdziałaniu temperatury .i ciśnienia lub ze skroplonych par metalicznych towarzyszących wybuchom wulkanicznym.

W postaci żył występują przede wszystkim kruszce metali, jak syderyt, galena, blenda, piryt itd. Przebieg i granice żył są przeważnie całkowicie nieregularne, stosowanie do przebiegu szczelin, jakie powstały wskutek ruchów górotwórczych (rys. 31).

Rys. 3il. Żyły rudonośne

Żyła. główna może więc rozdzielać się i twonzyć rozgałęzienia, które znów mogą się razem łączyć. Może istnieć cała sieć żył o różnej grubości przecinająca pierwotny górotwór w różnych kierunkach, w zależności od tego, jak został on przez ruchy tektoniczne zdruzgotany. Stosownie dci tego rozróżnia się żyły pojedyncze i żyły rozgałęzione.

Zyty pojedyncze mają wyraźne płaszczyzny odgraniczające je od pierwotnego górotworu i przebieg ich jest dość regularny, są więc pod tym względem podobne do złóż pokładowych.

Zyly rozgałęzione obejmują strefy o różnej szerokości, których granice zlewają się z otaczającym je górotworem. Nachylenie żył jest z zasady strome. Rozciągłość żył jest zmienna, jednak rozciągłość różnych żył na pewnym terenie jest w przybliżeniu taka sama, gdyż szczeliny, w których się osadziły, powstały pod działaniem tych samych sił. Tak samo pod względem składu mineralnego, a więc i wartości, wykazują żyły dużą zmienność.

Eksploatacja złóż żylnych wymaga dokładnej znajomości budo wy geologicznej terenu i śledzenia .przebiegu żył za pomocą wy r obisk b a d a. wczy eh.

Gniazda różnią się ód żył jedynie kształtem i większymi, rozmiarami, gdyż powstały przez wypełnienie masą mineralną dużych rozpadlin lub pieczar w skałach płonnych. Zależnie od kształtu gniazd nazywa się je soczewkami, stupami i pniauii (rys. 3?.), a gdy mają bardzo duże rozmiary, noszą nazwę sktadów.

Rys. 32. Złoża grniazdowp u — gniazda i soczewki, ł> — pleń

b)

a

■■    -J&*.

Złoża okruchowe są nagromadzeniem luźnych ziarn lub okruchów minerałów użytecznych, zmieszanych z ziarnami płonnymi. Złożami takimi są np. piaski złotonośne, platynonośne 1 złoża okruchowe cyny. Na rys. 33 pokazano przekrój przez złoże okruchowe złota.

Bys. 3>3. Złoże okruchowe złota

l — złoto, 2 — wapień, 3 — łupek, 4 — slcn-ly wulkaniczne, 5 — f^llna, a — gruz, 7 — żwir

1.03