79
5.3. Fizyczno-chemiczne usuwanie fosforu
nów(V) i może być realizowane za pomocą koagulacji powierzchniowej, sorpcji czy .-trącania chemicznego i koagulacji objętościowej.
Spośród tych procesów najczęściej stosowane jest w praktyce chemiczne strącanie fosfo-ranów(V) i koagulacja. Jest to korzystne rozwiązanie dla projektowanych oraz istniejących już oczyszczalni, które muszą być zmodernizowane w celu osiągnięcia wymaganego stopnia usunięcia biogenów. W procesach chemicznego strącania i koagulacji objętościowej stosowane są następujące reagenty:
- tlenek wapnia lub wodorotlenek wapnia, CaO lub Ca(OH)2,
- siarczan(VI) glinu, A1,(S04)3-18H,0,
- chlorek żelaza(III), FeCl3,
- siarczan(VI) żelaza(II), FeS04,
- siarczan(VI) żelaza(III), Fe2(S04)3.
Podczas usuwania fosforanów(V) metodą chemiczną zachodzą równocześnie procesy strącania fosforanów(V) w postaci trudno rozpuszczalnych osadów, adsorpcji fosfora-nów(V) na powierzchni strąconych, częściowo utlenionych, koloidalnych tlenków i wodorotlenków oraz koagulacji strąconych cząstek.
Sole glinu i żelaza dodane do ścieków reagują z fosforanami(V), tworząc nierozpuszczalne związki według poniższych równań reakcji:
A12(S04)3 + 18 H20 + 2 P04_ -> 2 A1P04 j, +3SOf +18H20 (5.7)
FeCl3 + POj~ ^ FeP04J, + 3 CT (5.8)
3FeS04 + 2POf ^Fe3 (PO^J + 3 SOf (5.9)
Efektywność usuwania fosforu zależy od pH ścieków, ilości fosforanów(V), które mają być strącone, rodzaju i dawki reagenta, jak również miejsca jego dawkowania oraz sprawności działania osadnika końcowego (ilości zawiesiny w odpływie). Oprócz tradycyjnie podawanych dawek (np. w postaci ilości reagenta odniesionej do metra sześciennego oczyszczanych ścieków lub w postaci stosunku Wagowego reagenta do fosforu),
Tabela 5.2. Zestawienie dawek reagentów stosowanych dla chemicznego strącania fosforu
Reagent |
Dawka teoretyczna, Sreag/S^ |
Dawka stosowana, greag/gP |
Optymalne PH |
AI2(S04)3-18H20 |
10,7 |
16,1-32,1 |
5,5-6,5 |
FeSO„ |
7,4 |
7,4-12,6 |
7,0-8,0 |
Fe2(S04)3 |
6,5 |
12,9-19,3 |
4,5-5,0 |