Chemia1 3

.1 kloie mc

<i Określ, kloie / podanych niżej jonów moi-,i i imci

powstaną:

a)    Ca", S , Li⁺, N²-, C';

b)    Al²⁺, Sn", Sr", O²;

c)    Xe⁺, P", S", Mg".

7. Oblicz wartość liczby atomowej pierwiastka, wiedząc, że:

a)    leży w 3 okresie, w bloku 5 i w 2 grupie;

b)    leży w 4 okresie, w bloku d i w 4 grupie.

Podsumowanie

Pierwszym współczesnym i w miarę zgodnym z rzeczywistością modelem budowy atomu był model atomu Bohra. Uczony założył, że elektrony krąż;) po kołowych orbitach, nie wymieniając energii z otoczeniem. Aby przenieść elektron z niższej powłoki na wyższą, należy dostarczyć atomowi kwant ener gii. Atom przechodzi wtedy w nietrwały stan wzbudzony. Powraca jednak szybko do stanu podstawowego, emitując kwant energii równy pod względem wartości kwantowi pobranemu do wzbudzenia.

Obecnie najczęściej posługujemy się teorią kwantową budowy atomu uwzględniającą falowy charakter natury elektronu. Teoria ta opisana jesi za pomocą równania Schrodingera. Rozwiązaniem tego równania są orbi lale atomowe, czyli przestrzenie o największym prawdopodobieństwie zna lezienia elektronu wokół jądra. Atomy większości pierwiastków mają wypełnione tylko orbitale s,p, cl. Cechy elektronów w atomie opisywane są przez liczby kwantowe: główną, poboczną, magnetyczną i magnetyczną spinową. Wartości liczb kwantowych dla danego elektronu w atomie pod legają zakazowi Pauliego. Według tego prawa nie może być w atomie 2 elektronów o takich samych wartościach wszystkich liczb kwantowych.

W atomie można wyróżnić powłokę walencyjną, czyli najbardziej ze wnętrzną powłokę atomu. Elektrony są na niej rozłożone zgodnie z regul;i I lunda, czyli tak, aby powłoka walencyjna zawierała maksymalnie dużo elek tronów niesparowanych.

Z budową atomu związane są takie cechy pierwiastka, jak energia joniza cji, energia powinowactwa elektronowego i elektroujemność. Charakteryzują one zdolność atomu do zyskiwania lub tracenia elektronów, a więc zdolność do ulegania reakcjom chemicznym i możliwość tworzenia różnego rodzaju jonów. Uwzględniając strukturę powłoki walencyjnej, można podzielić pici wiastki na bloki energetyczne. Kolejne bloki energetyczne to fragmenty ukla du okresowego, skupiające atomy o podobnym systemie zapełniania powłok walencyjnych.

Wyróżniamy bloki energetyczne.?,/?,d,f. Pierwiastki bloku .? majązbliżo nc do siebie właściwości fizyczne i chemiczne. Pierwiastki bloku/; tworzą ze spoi o cechach od metalicznych do niemetalicznych. Pierwiastki bloku (I to metale o bardzo różnorodnych właściwościach chemii /nyi li i li ye/nych.

5. Wiązania chemiczne

>.1. Rodzaje wiązań chemicznych

Atomy charakteryzuj:) mv rozmaitymi konfiguracjami elektronowymi w związku chemicznym wykazuj;) różne tendencje do tworzenia jonów Liczenia się w cząsteczki. Jedynie atomy pierwiastków grupy 18. (są to u. helowce) mają konfiguracje trwałe: dublet helowy Lr = K~ lub oktc-(//.s np") odpowiednio na drugiej powłoce elektronowej i wyższych, li wala konfiguracja atomu związana jest z obecnością struktury elek-»nowej zgodnej z konfiguracją najbliższego gazu szlachetnego (inaczej: łowca). Dla większości atomów oznacza to umieszczenie na zewnętrz-I powłoce 8 elektronów-jest to tak zwana reguła oktetu, czyli dążność < uzyskania oktetu elektronowego podczas tworzenia wiązań. Należy pałać, że najmniejsze atomy dążą do konfiguracji helu, czyli do uzyska-pary elektronowej - spełniają więc regułę dubletu elektronowego.

•y wiesz, że...

iia, zgodnie z którą helowce nie tworzą związków, gdyż mają wyjątkowo i ystną strukturę powłoki walencyjnej, upadła wraz z otrzymaniem związ-l v gazów szlachetnych z innymi pierwiastkami, głównie fluorem. Choć wie-wiązków helowców jest bardzo nietrwałych, to na przykład ksenon tworzy ązki tak trwałe, że można je przechowywać przez wiele miesięcy. Obecnie i' nemy wytwarzać przede wszystkim związki helowców o dużym promieniu.

Atomy niebędące helowcami starają się zmienić swą konfigurację - ktronową na bardziej trwałą (zbliżoną do konfiguracji gazu szlachetni go) przez:

i przyjęcie lub oddanie odpowiedniej liczby elektronów z wytworzeniem i rwałych jonów - powstają wtedy wiązania jonowe;

In uwspólnienie odpowiedniej liczby elektronów - tworzą się wówczas wiązania kowalencyjne (atomowe) o różnym stopniu polaryzacji;

■ przyjęcie do swojej sfery elektronowej par elektronów od innego atomu lub grupy atomów - prowadzi to do uzyskania wiązań koordynacyjnych.

s.1.1. Wiązanie jonowe

Wiązanie jonowe jest elektrostatycznym oddziaływaniem pomiędzy r ninmi przeciwnych znaków. Ten typ wiązania najczęściej występuje sieciach krystalicznych substancji stałych. W najprostszy sposób wiązanie jonowe powstaje pomiędzy 2 atomami w wyniku przeniesienia elck-imiiu albo elektronów od atomu pierwiastka o mniejszej elcktroujcm-ii(iści do atomu pierwiastka o elektroujcmnośei większej.

I’i wniesienie eleklronu (e ) od mniej eleklroujemnego aloiim sodu do hardziej clektioii|i innego alonui chloru powoduje uzyskanie jonów

\ * /

polaryzacja wiązania polega na przesunięciu pary elektronowej w stronę jednego z ato mów.

Wiązanie jono we polega na elektrostatye/ nym przyciąga niu się jonów różnych znaków.

1HŻ