Chemia1 7

,i cały w/oi i/ąstcc/ki zapisujemy w postaci

c')'i

II

id- 8+

C^am— H

f

H

<5+

Stopień polaryzacji wiązania C—H jest niewielki, ponieważ różnic.i elektroujemności AE = 0,4. Takie wiązanie określamy jako słabo spoin ryzowane wiązanie atomowe.

Wiązanie C—Br w cząsteczce CBr₄ powstaje analogicznie jak wiązanie C—H przez uwspólnienie po 1 elektronie atomu węgla i atomu bromu:

Ór <5+

IBr—- C

W powyższym związku różnica elektroujemności jest bardzo zbliżona do poprzedniej: A£ = 2,8 - 2,5 = 0,3, ale zwrot polaryzacji jest przeciwny. Wynika to z faktu, że w wypadku wiązania C—Br atom węgla ma mniejszą elektroujemność i na atomie węgla powstaje cząstkowy ładunek dodatni a na atomie bromu ujemny. Wzór całej cząsteczki zapisujemy w postaci:

S-

iBrl

. L

IBr    ~ C —“ Brl

IBrl

<5-

Można powiedzieć, że dwa powyższe wiązania C—H i C—Br mają podobny stopień polaryzacji, ale przeciwny jej zwrot.

W cząsteczce CF₄ mamy do czynienia z silnie spolaryzowanym wiązu niem atomowym, gdyż między atomami węgla i fluoru istnieje bardzo duża różnica elektroujemności (AE = 4,0-2,5 = 1,5).

Umownie przyjmuje się, że wiązania pojedyncze pomiędzy atomami, dla któ rych różnica elektroujemności nie przekracza wartości 1,7, należą jeszcze do kategorii wiązań atomowych spolaryzowanych. Powyżej tej wartości wiązanie określamy jako wiązanie jonowe.

Wiązaniom spolaryzowanym i jonowym towarzyszy pewne zjawisko Polega ono na tym, żc jeśli następuje polaryzacja wiązania między atonia mi A i A, na atomie zł pojawia się pewien nadmiar ładunku ujemnego, a na atomie B pewien niedobór ładunku ujemnego oznaczany jako <5+:

(

<5-    (5-i-    \

A    B

W clckciu mu/il \ l\ i i i i limn.iiiii /uchodzi 11 icwic* I k it* oddziaływanie leklroslalyr/ne, e/.yli mlii i.ilyw.iiik' typu jonowego. /, kolei wiązanie jo ' »we traktuje się jako ski ajny pizypadek wi;j/;mi;i spolaryzowanego. .1 etI ik w większości cząsteczek para elektronowa nie do końca /.ostała prze-' i/ana atomowi bardziej elekt roujemnemu. Możemy więc powiedzieć, że ma czystych wiązań jonowych i czystych wiązań spolaryzowanych, lyl-i < > dla uproszczenia i wygody przyjęto, że przy dostatecznie dużej różnicy i •klroujemności wiązanie traktuje się jako jonowe, a przy nieco mniej-I różnicy elektroujemności wpływ jonowego efektu się pomija.

h/ykład

sługując się wartościami elektroujemności i regułą oktetu, zapropo-iiaj wzory sumaryczne i elektronowe cząsteczek zbudowanych z:

■) azotu i wodoru, b) tlenu i wodoru, c) potasu i fluoru.

I< t/wiązania

a i Atom azotu ma 5 elektronów walencyjnych, więc do oktetu brakuje mu < elektronów, które może zdobyć, tworząc 3 wiązania z 3 atomami wodoru. Prowadzi to do powstania cząsteczki o wzorze NH_V W cząsteczce tej każdy z atomów wodoru uzyskuje, wskutek utworzenia wiązania z atomem azotu, konfigurację dubletu elektronowego. Ponieważ pomiędzy atomem azotu i wodoru istnieje różnica elektroujemności 3,0 -2,1 = 0,9, wiązania w cząsteczce NH₃ są wiązaniami kowalencyjnymi spolaryzowanymi, a na atomach azotu i wodoru gromadzą się ładunki cząstkowe. Strukturę cząsteczki NH₃ przedstawia następujący wzór elektronowy:

<5+    ^    5+

H —N ^mmm~~ H

!

H

<5+

l') Atom tlenu ma 6 elektronów walencyjnych, zatem do konfiguracji oktetu brakuje mu 2 elektronów, które zyskuje poprzez stworzenie wiązań z. 2 atomami wodoru. W ten sposób powstaje cząsteczka o wzorze HUO. YV cząsteczce tej każdy z atomów wodoru ma konfigurację dubletu elektronowego, którą uzyskuje poprzez utworzenie wiązania z atomem tlenu. Ponieważ pomiędzy atomami tlenu i wodoru istnieje różnica elek-I roujemności 3,5 - 2,1 = 1,4, wiązania w cząsteczce HUO są wiązaniami kowalencyjnymi spolaryzowanymi, a na atomach tlenu i wodoru gromadzą się ładunki cząstkowe. Struktura cząsteczki HUO jest opisana następującym wzorem elektronowym:

<5+

II

5-

l()

I

II