Chemia25

p.cl/ir U In atom wodoi11. podstawnik alit u • ir lub ammalyc/n\ iwrpi zyklad:

ci 1,(1 i₂oi i + Cu o - ci ceno i no i < u

2. Reakcje

a)    utlenianie aldehydów do kwasów karboksylowych:

RCHO ^ RCOOH

gdzie R jest atomem wodoru, podstawnikiem alifatycznym lub an • matyeznym, na przykład:

CH3CHO + 2 Cu O — CH3COOH + Cu_;0 CHICHO + Ag₂0 —* CH3COOH + 2 Ag

b)    redukcja aldehydów do alkoholi i-rzędowych

RCHO ^ RCH₂OH

gdzie R jest atomem wodoru, podstawnikiem alifatycznym lub am matyeznym, na przykład:

Ni

CH3CHO + H₂ — CH3CH0OH

c)    addycja alkoholu do aldehydu:

R'    _H⁺ R\ /OH

R—O—H +    C=0    C

^x    W ^XOR

gdzie R i R¹ są podstawnikami alifatycznymi, na przykład:

CH,    _h⁺ CH,_{x x}OH

CH,—O—H + ^xc=0    C

^X    H OCH,

II. Ketony

1. Otrzymywanie

- utlenianie alkoholi Il-rzędowych:

H

[o]

R—C—R' — R—C—R’

OH    O

gdzie R i R' o podstawniki alifatyczne lub aromatyczne, na przykla. 3 CH₃—CH—CH, + 2 KMn0₄ —

OH

•    3 CH.,—C—CH, + 2 KOIl + 2 MnO. + 2 11.0

O

’ Nmkrjc

redukcja kclonow do >Ik<• 11• • 11 II i ydowych:

II

HU

R C R' • R—C—R'

II    I

O    OH

gilzie R i R' są podstawnikami alifatycznymi lub aromatycznymi, na przykład:

H

Ni

CH₃CH₂—C—CH, + H_: — CH₃CH₂—C—CH₃

o    OH

reakcja jodoformowa

• 11,( OCH, + 3 1₂ + 4 NaOH — CH,COONa + CHI, + 3 NaJ + 3 H_:0

16. Kwasy karboksylowe

i li.1. Otrzymywanie i nazewnictwo kwasów karboksylowych

Kwasy karboksylowe są związkami, w których grupą funkcyjną jest nipa karboksylowa:

O

—C \)H

grupa karboksylowa

—C

\

grupa karbonylowa

O

R—C

lub

(i nipa karboksylowa w porównaniu do grupy karbonylowej jest bo-■iisza o atom tlenu. Ogólny wzór kwasów karboksylowych zapisuje się następującej postaci:

*

R—COOH

OH

d/ic R to atom wodoru, podstawnik alifatyczny lub aromatyczny.

Kwasy karboksylowe są dość rozpowszechnioną grupą związków, dla-i‘ go wiele z nich określa się wciąż nazwami zwyczajowymi, pochodzącymi często od surowców, z jakich je wyodrębniono. Kwas octowy, mający • Iiiżc zastosowanie w gospodarstwie domowym, wyodrębniano przez stu-i' cia / octu winnego, a kwas mrówkowy, stosowany w medycynie ludowej (ako składnik środków przeciwreumatycznych, wydzielają mrówki. Obecnie stosuje się dwa systemy nazewnictwa kwasów karboksylowych sys-!• iii zalecany przez II MV\(' oraz starszy, ale ilość rozpowszechniony sys i* iii oparły na nazwach /wy* za|owyeh.

Wzór ogólny kwasów, któro mają nasycony łańcuch węglu wodorowy, można napisać w postaci c„h,„ , ,conn

I K'l