choroszy'5

275

Tabela 15.1. Podstawowe warunki techniczne dla walów

Wskaźnik dokładności	Wymaganie
Dokładność zewnętrznych powierzchni obrotowych	od 6 do 12 kl. ISO
w tym czopów łożyskowych	od 7 do 5 kl. ISO
Parametr chropowatości zewnętrznych powierzchni obrotowych	Ra - 10 do 0,32 pm
w tym czopów łożyskowych	Ra = 1,25 do 0,10 pm
Tolerancja długości stopni	od 0,05 do 0,2 mm
Parametr chropowatości czół stopni	Ra = 10 do 2,5 pm
Krzywizna osi wału	do 0,05 mm/m
Bicie promieniowe	od 0,02 do 0,04 mm
Bicie osiowe	od 0,02 do 0,03 mm na promieniu 50 mm
Odchyłka współosiowych gwintów z osią wałka	±0,02 mm na średnicy podziałowej

izmów (rys. Największe około 85% ;y od 30 do n. N aj wiek-te zewnętrz-ego powodu lan obróbki iłtów kołnie-/ch itp. mają lie naruszają Zestaw wy-iono w tabe-

3RYKATY

.ÓW

a niekiedy do walcowanych, izie zwiększo-iwości wytrzy-ykaty kute lub

jta lub

normalizowane, yć odprężane.

15.3. STRUKTURA PROCESU TECHNOLOGICZNEGO WAŁÓW

Podczas opracowywania procesu technologicznego ważny jest taki dobór rodzaju i porządku operacji, który zapewni pożądane właściwości przedmiotu. Poprawnie ułożony plan operacyjny powinien zawierać kolejno występujące po sobie etapy obróbki:

a)    wstępna,

b)    zgrubna i średnio dokładna,

c)    dokładna i gładkościowa.

Obróbka wstępna polega na przygotowaniu materiału lub półfabrykatu do głównych operacji obróbkowych. Jeśli chodzi o obróbkę wałów, to występują tutaj najczęściej trzy operacje, a mianowicie: odcinanie materiału z pręta, prostowanie i nakiełkowanie.

Obróbka zgrubna i średnio dokładna zasadza się na usunięciu uszkodzonej warstwy materiału i zapewnieniu równomiernego naddatku do dalszych operacji oraz ukształtowaniu przedmiotu zgodnie z rysunkiem wykonawczym. W procesie obróbki wałów występują tu takie operacje, jak toczenie zgrubne i kształtujące, frezowanie rowków wpustowych, wykonanie wielowypustów oraz szlifowanie wstępne czopów.

Obróbka dokładna i gładkościowa wynika przede wszystkim z powstawania podczas obróbki wiórowej i ściernej znacznych naprężeń w warstwie wierzchniej. Wypadkowe naprężenia własne są (po intensywnej obróbce i po zwykłym szlifowaniu) rozciągające, co wskazuje na większy wpływ temperatury niż zgniotu od ostrza narzędzia na ich powstawanie. Oprócz niekorzystnego znaku naprężeń w wyniku szlifowania mogą nawet powstać mikropęknięcia lub przypalenia, które zdecydowanie zmniejszają walory nośne szlifowanych przedmiotów. Dopiero specjalna obróbka powierzchniowa może usunąć tę warstwę o niekorzystnym stanie naprężeń.