427
Docieranie płaszczyzn stosuje się bądź do obróbki powierzchni utwardzonych, których nie można obrobić za pomocą skrobania, bądź też wówczas, gdy trzeba zapewnić powierzchni bardzo małą chropowatość. Narzędziem do docierania płaszczyzn jest do-cierak płaski z nałożoną na jego powierzchnię pastą ścierną. Ze względu na stopień zmechanizowania rozróżniamy docieranie ręczne, mechaniczne i mechaniczno-ręczne. przy którym ruch główny (obrotowy) jest mechaniczny, pozostałe zaś ręczne.
Przy ręcznym docieraniu (rys. 20.27a) równomierność zużywania się docieraka, istotna ze względu na uzyskanie płaskiego kształtu powierzchni docieranej, zależy przede wszystkim od wprawy pracownika. Bardziej równomierne zużywanie docieraka można zapewnić przez mechanizację ruchów nadawanych docieranym przedmiotom. W docierarkach jednotarczowych docierak w postaci grubej żeliwnej tarczy wykonuje ruch a b c
Rys. 20.27. Docieranie płaszczyzn: a - ręczne, b - mechaniczne, c - mechaniczno-ręczne, A - przedmiot docierany, B - docierak
obrotowy, a ruch przedmiotu jest ręczny lub mechaniczny. W docierarkach dwutarczo-wych, przewidzianych do docierania dwóch stron przedmiotu o płaszczyznach równoległych, napęd otrzymuje zwykle też tylko jedna tarcza. Górna tarcza jest przy tym podwieszona przegubowo, co umożliwia jej samonastawialność. Przedmioty docierane umieszcza się w specjalnym uchwycie, który wykonuje złożone ruchy mimośrodo-we względem tarcz żeliwnych.
Docieranie umożliwia uzyskanie dokładności kształtu i wymiaru rzędu 0,5 pm i chropowatości powierzchni odpowiadającej najmniejszym wartościom parametru Ra, nawet poniżej 0,012 pm.
Podczas opracowywania procesów technologicznych przedmiotów, które mają powierzchnie płaskie, trzeba uwzględnić nie tylko wymagania wobec poszczególnych płaszczyzn, lecz także warunki wynikające z wzajemnych powiązań sprzężeń między nimi. Rozwiązanie obróbki takiego zespołu płaszczyzn musi uwzględnić możliwości zachowania tolerancji zarówno wymiarów liniowych, jak i kątowych. Rozróżniamy trzy metody obróbki płaszczyzn sprzężonych:
a) w kilku ustawieniach,
b) w jednym ustawieniu i kilku pozycjach,
c) w jednym ustawieniu i w jednej pozycji.