Ciepiałkowska2

Rozdział 6

uporze, kłamstwach i próbach manipulacji w sytuacjach interpersonalnych. Dzieci z zespołem FAS częściej niż ich rodzeństwo bez tego zespołu sięgają po alkohol i narkotyki.

Cechy wyróżniające    Cechy towarzyszące

-cienka górna warga

Alkohol wypijany przez matkę w czasie ciąży jest zawsze niebezpieczny dla dziecka. Współwystępowanie niektórych czynników dodatkowych, takich jak niski status społeczny, bieda czy styl życia matki, mogą zwiększać niebezpieczeństwo pojawienia się alkoholowego zespołu płodowego.

Opracowano na podstawie: Larkby, Day 2000.

6.4.3. Upośledzenia umysłowe a zaburzenia rozwoju

Współwystępowanie upośledzenia umysłowego z innymi uogólnionymi zaburzeniami rozwoju dzieci i młodzieży to ogromnie ważne zagadnienie kliniczne zarówno z perspektywy indywidualnej, jak i społecznej. Jeżeli wystąpi u dzieci i młodzieży podwójne rozpoznanie różnych zaburzeń psychicznych, należy zapewnić im odpowiedniąpomoc farmakologiczną i psychoterapeutyczną dla osiągnięcia adekwatnego do ich możliwości poziomu rozwoju. Wydaje się oczywiste, że zaburzenia psychiczne, na przykład autyzm czy zaburzenia lękowe, mogą wpływać na pogłębienie się deficytów intelektualnych w upośledzeniu umysłowym i odwrotnie, niepełnosprawność umysłowa może intensyfikować objawy zaburzeń psychicznych.

Rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych, zwłaszcza autyzmu, zespołów nadpobudliwości psychoruchowej, zaburzeń zachowania oraz zaburzeń lękowych i nastroju, szacuje się na 3% do 50% w populacji dzieci upośledzonych. Poza generalną zasadą, że nasilenie zaburzeń pozostaje w związku ze stopniem upośledzenia funkcji intelektualnych (im głębsze upośledzenie, tym częściej występują różne problemy natury psychicznej), tak znaczne różnice, jak się wydaje, są związane z trzema zagadnieniami: 1) sposobem definiowania grupy zaburzeń, zwanej zaburzeniami rozwojowymi, 2) typem narzędzi badawczych zastosowanych do oceny wyodrębnionych grup zaburzeń oraz 3) środowiskiem społecznym (miejscem), w którym żyje osoba upośledzona (rodzina, zakłady opiekuńcze 182 i społeczne) (por. Larson et al. 2001; de Bildt et al. 2005).

Spośród różnych a kliniczną, która wystę nych niż wśród dzieci innymi stąd, że w niek wspólne podłoże gen' z takimi zaburzeniami nie guzowate (Prout, S Zdecydowanie częś gencji przeciętnej wy: rżenia kontroli impuls uogólnione i paniczne w których jednostka ż cja i negatywna ocem związanych z samooc dzieci te mają też ogrr nych i zjawisk przyro reakcje lękowe, jeśli 1 ne. Nadmierne reago' dzeń uwarunkowanyc kruchego chromosom W grupie dzieci i r teligencją przeciętną impulsów, w tym zac agresywne częściej w tych - domach pomoc chronionej; (3) z głęł 1999; Dickson, Emei Rozpowszechnień rżeń psychicznych pl ci, młodzieży i dorosl są osoby o lekkim i u mieszkające z rodzin oraz utrzymujące poj

Obraz kliniczny ze; który w swojej praktyi upośledzenia umysłu nych. Wtedy posłużył rozpoznania tego zes Współcześnie określe intelektualną (średnia uogólnione zaburzeń jednocześnie uzdolnił łą pamięć w zakresie