CIMG2567

109

ROiWIAH * Motywacji

Teoria systemowa

Tcoriu systemowa została sformułowana przez Von Bcrtulunffy‘cgo (1952), który pisał:

Żyjący organizm jest otwartym systemem, który nieustannie wydala materif na zewnątrz i pobiera ją z zewnątrz, ale podczas tej ciągłej wymiany zachowuje równowagę.

Definicję tę rozwinął później Allport (1960), przedstawiając następujące cechy systemu otwartego:

♦

♦

♦

♦

pobiera i przetwarza zarówno materię, jak i energię;

osiąga i utrzymuje stale (homeostatyczne) stany, tak by wpływ energii zewnętrznej nie zakłócał poważnie wewnętrznej formy i porządku;

w miarę upływu czasu wykazuje coraz większe potrzeby, związane ze wzrostem stopnia złożoności i zróżnicowania części;

prowadzi rozległy „handel wymienny" z otoczeniem.

Dalszy rozwój koncepcji był dziełem Lawrence’a i Lorscha (1967), którzy uważali, żc na człowieka można spojrzeć jak na system potrzeb biologicznych, motywów psychologicznych, wartości i opinii. System ten działa tak, by w obliczu wymagań stawianych przez siły zewnętrzne utrzymać swoją wewnętrzną równowagę, i rozwija się w odpowiedzi na wymogi stawiane przez otoczenie zewnętrzne. Jednak każdy indywidualny system posiada wyjątkowe cechy, ponieważ, jak twierdzą Lawrence i Lorsch:

♦    różne indywidualne systemy mają różne wzorce potrzeb, wartości i opinii;

♦    indywidualne systemy nie są statyczne, ale wciąż się rozwijają, w miarę jak napotykają nowe problemy i doświadczenia,

Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna

Motywacja w pracy może mieć różnorodny charakter. Po pierwsze, ludzie sami mogą znajdować motywację w szukaniu, znajdowaniu i wykonywaniu pracy zaspokajającej ich potrzeby lub przynajmniej pozwalającej żywić nadzieję, że ich cele zostaną osiągnięte. Po drugie, ludzi motywować można poprzez zarządzanie takimi bodźcami, jak płaca, awans, pochwala itp.

Te dwa rodzaje motywacji to:

♦    Motywacja wewnętrzna - pojawiające się samoczynnie bodźce, które sprawiają, że ludzie zachowują się w określony sposób lub poruszają w określonym kierunku. Bodźce te to m.in. odpowiedzialność (poczucie, że praca jest ważna, oraz sprawowanie kontroli nad samym sobą), swoboda działania, możliwości wykorzystania i rozwoju umiejętności, interesująca i stawiająca wyzwania praca oraz możliwość awansu.

♦    Motywacja zewnętrzna - są to nagrody, takie jak podwyżka pensji, pochwała lub awans, oraz kary, takie jak działania dyscyplinarne, wstrzymanie płacy czy krytyka.