CIMG2762

czystej rozrywki człowieka. Zwraca się uwagę, i na przykład cyrki nie tylko doprowadzają^ zniewolenia zwierząt (często urodzonych na wolności i chwytanych wkrótce po urodzeniu), fatalne aą również warunki ich przetrzymywania i wielogodzaH go (jeśli nie wielodniowego) transportu, ąie przede wszystkim krytykuje się okrucieństwa tresury, ne-zbędnej do zmuszenia na przykład tygrysa <|o skakania przez płonące obręcze czy słonia do tańca sa dwóch tylnych łapach. Do tego rodzaju wesołyd zabaw na scenie niedźwiedzie bywają zachęcaj między innymi parzeniem przednich łap (w celu nauczenia ich stawania na tylnych), a tygrysy - biciem żelaznymi prętami³⁷. Chociaż wymagania market® gowe nakazują właścicielom cyrków zapewniać w-licznie, że zwierzęta są ćwiczone za pomocą bodźców pozytywnych, to, jak można zauważyć, treserzy „na scenie zjawiają się nie z torebką fistaszkówB-ko pejczem lub zaostrzonym prętem”³⁸. Przykład®! tego rodzaju zabaw są także oczywiście polowali oraz zawody sportowe zwierząt (na przykład walki psów, kogutów, wyścigi konne).

Powyższe przykłady stanowią jedynie bardzo wyrywkową egzemplifikację stanowiącą raczej ilustrację niż opis rzeczywistej sytuacji zwierząfcja której tle są formułowane filozoficzne i prawne po stulaty ich wyzwolenia, która także stanowi pole działań podejmowanych przez dziesiątki różnych organizacji i grup, nazywanych zwykle łącznie ruchem wyzwolenia zwierząt. Aby lapidarnie opisać aktualny stan rzeczy, któregp istnienie wpłynęło na powstanie i rozwój ruchów Wyzwolenia zwierząt, często przywołuje się słowa jednego z bohaterów powieści I.B. Singera: „w stosunku do zwierząt wszyscy ludzie są nazistami, a świat niekończącą się Treblinką” ,