b)
\70H20°
Rys. i 1.3. Narzędzia i świdry wiertnicze do wierceń okrętnych: b) świdry dłutowe
Po zakończeniu wierceń w terenie należy zlikwidować wszystkie otwory, zasy pując je gruntem z zachowaniem naturalnych warunków wodnych w podłożu albn stosując metody specjalne (iłowanie itp.). Sposób wykonywania wierceń powiliirn zapewnić spełnienie następujących wymagań:
- urobek gruntu w świdrze nie może mieć domieszek gruntów z przewiercił nych wyżej warstw,
- podczas wiercenia nie powinno następować łączenie wód gruntowych z róż nych warstw wodonośnych poprzez wykonany otwór,
- w trakcie wiercenia należy zwracać uwagę, czy nie nastąpiło dodatkowe /n wilgocenie (uplastycznienie) gruntu przez wodę gruntową.
W laboratorium wyznaczamy takie parametry geotechniczne, które pozwolił nam zaprojektować właściwe posadowienie obiektu lub budowli. Aby wyniki labo ratoryjnych oznaczeń właściwości badanych gruntów były miarodajne, niezbędn i jest umiejętność prawidłowego pobierania próbek z analizowanego podłożu W normie PN-74/B-04452 przedstawione zostały różne rodzaje próbek grunlóc oraz sposoby ich pobierania, zarówno z otworów wiertniczych, jak i wy kopne badawczych.
Rozróżnia się następujące rodzaje próbek gruntów:
1. Próbki o naturalnym uziarnieniu (symbol NU) pobiera się do badania ccci fizycznych gruntów, których oznaczenie nie wymaga zachowania naturalni i wilgotności i struktury gruntów. W czasie wierceń próbki NU pobiera się bo/ pośrednio ze świdra, a w dołach próbnych wycina się foremne bryły gruntu Próbki te pobiera się do specjalnych skrzynek (rys. 11.4) z każdej napotkam i warstwy gruntu różniącego się uziarnieniem, stanem, wilgotnością lub barwił Próbki te należy pobierać w odległościach nie mniejszych niż co 1,0 m.
Rys. ! 1.4. Skrzynki do pobierania próbek NU
1’inbki o naturalnej wilgotności (symbol NW) pobiera się do badania tych • < i li fizycznych gruntów, których oznaczenie wymaga zachowania naturalnego ii/lumienia oraz wilgotności, natomiast nie wymaga zachowania naturalnej dniklury gruntu. Próbki te pobiera się w taki sam sposób jak próbki NU, z tym ' umieszcza się je w szczelnie zamkniętych opakowaniach (worki foliowe lub duje o objętości od 0,5 do 1,0 1). Próbki NW pobiera się głównie z gruntów spo-Nlych /. takiej samej głębokości, z której pobrano próbkę NU.
' Próbki o naturalnej strukturze (symbol NNS) pobiera się do badania wszyst-I leli cech mechanicznych gruntów oraz tych cech fizycznych, których oznaczenie wymaga zachowania naturalnego uziarnienia, wilgotności oraz struktury ri mil ii. Próbki NNS pobiera się z otworów wiertniczych do cylindrów stalowych za pomocą specjalnego przyrządu (rys. 11.5). Przyrząd ten wbija się dno otworu wiertniczego za pomocą żerdzi. Próbki gruntów znajdujące się u cylindrach uszczelnia się na obu końcach parafiną. Pobieranie próbek NNS wykopów badawczych polega, w przypadku gruntów spoistych, na wycinaniu kostek zbliżonych kształtem do sześcianu, a w przypadku gruntów sypkich oraz mało spoistych na pobieraniu próbek za pomocą specjalnego urządzenia. Przy-i/i|d len pozwala na pionowe wciskanie cylindra w grunt bez odchyleń na boki. Pnmidto przy wykonywaniu wykopów badawczych pobiera się próbki NNS bezpośrednio do przyrządów laboratoryjnych, np. do pierścieni edometrycznych umieszczonych w specjalnej obudowie. Próbki NNS pobiera się przede wszyst-kim / gruntów słabych zalegających bezpośrednio pod projektowanymi fundamiulami. Z każdej słabej warstwy pobiera się w takim przypadku co najmniej pięć próbek NNS.
Wszystkie opisane powyżej próbki gruntów można przechowywać przed bada-
......iii laboratoryjnymi najwyżej przez okres jednego miesiąca w temperaturze do-
lilulęj, ale zbliżonej do stosunkowo niskich temperatur podłoża w miejscach u nmych. Transport próbek powinien odbywać się bez wstrząsów. Wiercenia i pobieranie próbek są obecnie wykonywane różnymi, często bardzo nowoczesny-
......miodami. Dla przykładu, istnieją urządzenia wciskające specjalne próbniki na
clime głębokości przy pomocy dużych sił. Próbki wód natomiast badane są cza-iilili przy pomocy zapuszczanych wskaźników chemicznych (np. tzw. rurki Druge-
93