DSC00222 (20)

cząsteczek agarobiozy - disacharydu powstałego z (3—1 —*3 D-galaktozy i a-1 —»4-3,6-anhydro-L-galaktozy. Z kolei agaropektyna to polisacharyd kwaśny złożony z cząstek D-galaktozy, zestryfikowany kwasem pirogronowym i kwasami uranowym i.

Agar nie rozpuszcza się na zimno, lecz na gorąco. Oziębiając się daje twardy żel. Tę łatwość w tworzeniu odpornego żelu, pomimo dodatków różnych substancji, wykorzystano przy sporządzaniu podłoży do hodowli drobnoustrojów. Sama natomiast agaroza jest stosowana jako nośnik w chromatografii żelowej i elektroforezie.

5.4. BŁONNIK

.Celuloza, polisacharyd zbudowany z reszt glukozy, jest nazywana błonnikiem. W rozumieniu potocznym uważa się te nazwy za synonimy. Istnieje szereg pojęć błonnika używanych przez fizjologów, żywieniowców i lekarzy.

Obecnie za błonnik, albo rączej włókno surowe (crude fiber), uważa śLę, pozostałość produktu po ekstrakcji wrzącym 0,510 m H₂SO^ i następnie 0,313 m NaOH. Określenie to obejmuje nie tylko celulozę, ale równfeż hemicelufoźy i Jjgning. VV starszych, roślinach celuloza tworzy kom-. pleks.y,ZL ligniną nazywane lignoceluloza.

Jnnym pojęciem, jest błonnik pokarmowy (dietary fiber). Nazwą, tą określono węglowodany i związki zaliczanego węglowodan ów, które w przewodzie pokarmowym .człowieka ..są odporne na działanie enzymów, jak równjeż.nie.podlegają wchłanianiu.. Synonimem błonnika pokarmowego są nieprzyswajalne węglowodany. Pojęcia te obejmują celulozę, hemicelulozy, gumy, pektyny, śluzy i ligniny.

Lignina jest kompleksem substancji niewęglowodanowych. Składa się z reszt hydroksyfenylopropanu, w których określone grupy -OH są zmetylowane.

-W^żywiępjujęzłowieka rola błonnika pokarmowego jest bardzo duża, pomimo że nie _ulegą .on_metabolizmowi. .Reguluje on przede wszystkim ..funkcje...ruchowe (perystaltyką) przewodu pokarmowego. Zawartość błonnika w pożywieniu powoduje zwiększenie masy i objętości kału, prawdopodobnie na skutek zwiększenia w nim ilości wody..Błonnik pokarmowy ma jeszcze wiele innych funkcji, jak obniżenie cholesterolu i glukozy czy regulowanie działalności flory bakteryjnej w jelitach, ponadto działa jako naturalny adsorbent substancji toksycznych (metali ciężkich) z pożywienia.

6. LIPIDY (TŁUSZCZOWCE)

Lipidy, nazywane również tłuszczowcami (tłuszczami), są to połączenia nierozpuszczalne w wodzie, natomiast rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych.

Tłuszcze są rozpowszechnione w świecie roślinnym i zwierzęcym. Stanowią materiał zapasowy i energetyczny. W organizmach zwierzęcych występują w postaci specjalnej tkanki tłuszczowej, spełniają również rolę ochronną w stosunku do narządów wewnętrznych. Mogą też pełnić funkcje strukturalne, szczególnie bogato są reprezentowane w tkance nerwowej. W roślinach znajdują się przede wszystkim w owocach i nasionach.

W organizmach lipidy występują w połączeniu z białkami jako tak zwane lipoproteiny. Oba składniki uzupełniają się w działaniu biochemicznym. Połączenia te czynią rozpuszczalnymi hydrofobowe tłuszcze. Dzięki temu tłuszcze mogą zostać przetransportowane do odpowiednich miejsc'w organizmie. Ponadto należy zaznaczyć, że są one nośnikami wielu substancji. W tłuszczach rozpuszczają się niektóre witaminy i olejki eteryczne.

Do tłuszczowców zaliczamy też inne związki o charakterze hydrofobowym, które często im towarzyszą, jak na przykład sterydy.

6.1.    PODZIAŁ TŁUSZCZOWCÓW

Biorąc pod uwagę budowę tłuszczowców, dzieli się je na tłuszcze właściwe, woski i tłuszcze złożone.

6.2.    TŁUSZCZE WŁAŚCIWE

Pod względem chemicznym tłuszcze właściwe są estramLgiiceualu. (alkoholu trihydroksylowego) i kwasów tłuszczowych.

Ogólny wzór tłuszczowców' przedstawia się następująco:

\ 115