DSC00234 (6)

t lecwme nowotworów

W porównaniu s chemioterapią, metody leczenia bioło-granego są bardziej swoiste wobec komórek nowotworowych i dlatego ogólnie mniej toksyczne, aczkolwiek ze stosowaniem niektórych związane są również swoiste działania niepożądane.

4.3.1. Przeciwciała monoklonalne

Przeciwciała monoklonalne są najczęściej wykorzystywane w postaci nieskonhigowanej, a ich działanie polega na blokowaniu wiązania substancji (Ugandy receptorowe). które są swoiste dla błonowych białek receptorowych komórek. Niekiedy monoklonalne przeciwciała są stosowane w postaci skoniugowanej (połączenia z Lekami cytotoksycznymi. toksynami lub izotopami promieniotwórczymi). Przeciwciała monoklonalne najczęściej stosowane w praktyce klinicznej przedstawiono poniżej.

1. Rytuksymab

Przeciwciało monoklonalne przeciwko antygenowi CD20.

Zastosowanie: chłoniaki nieziamicze, samoistna plamka małopłytkowa

Działania niepożądane: najważniejsze to zespół uwalniania cytokin (manifestuje się dusznością, skurczem oskrzeli, gorączką, dreszczami i obrzękiem naczynioru-chowym) i zespół rozpadu guza (rozdz. X.E.6), mogące prowadzić do zgonu. Inne: reakcje anafilaktyczne, zaostrzenie choroby wieńcowej łub niewydolności serca, zaostrzenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B prowadzące do ostrej niewydolności wątroby. Przed podaniem leku zaleca się premedykację z użyciem leku przeciwgorączkowego i przeawhwta minowego (np. paraceta-mol i difenhydraminę) oraz rozważenie premedytacji gli-kokortykosteroidamL

2. Alemtuzumab

Humanizowane przeciwciało monoklonalne przeciwko antygenowi CD52.

Zastosowanie: przewlekła białaczka limfocytowa B-komórkowa; w fazie badań stosowanie w białaczce pro-limfocytowej, szpkzaku plaż mocy towym, chorobie przeszczep przeciw gospodarzowi i w reumatoidalnym zapałami stawów.

Działania niepożądane: najczęstsze (u -80% chorych w I. tygodniu) to długotrwałe toniczne skurcze mięśni, gorączka, złe samopoczucie, jadłowstręt, obniżenia ciśnienia tętniczego, ból głowy, nudności, wymioty, biegunka. opryszezka. zapalenie płuc, duszność, posocznica, pokrzywka, świąd. nasilone poty. W celu poprawy tolerancji leku stosuje się go w stopniowo zwiększanych dawkach.

3L Trastuzumab

Przeciwciało przeciwko receptorowi ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu typu 2 (Humań epi der mat growth factor receptor typc 2 - HEB2)

Zastosowano: rak piersi ze stwierdzoną nadekspresją receptora HER2 iw fazie badań w innych guzach litych) (rozdz. X.GJ)

OmfoM niepożądane: reakcja anafiiaktyczna, tmirn aiewyiWnntr serca (ryzyko kardfotoksycznośa jest duże w razie skojarzenia z antracyklinami), Konieczna jest

ms ocena kardiologiczna przed leczeniem i w trakcie at ® wania leku. W celu zmniejszenia ryzyka odczynu a: .>11 laktycznego pierwszy wlew leku powinien trwać 90 •

4.    Cetuksymab

Przeciwciało przeciwko receptorowi naskórkowego czy jfl ka wzrostu (epi der mai growth factor receptor - EG f* }M

Zastosowanie: rak jelita grubego z przerzutami .-.ki! głowy i szyi (w fazie badań w innych nowotworach)

Działania niepożądane: reakcje poinfuzyjne (do 90® po 1. dawce, u 3% chorych o ciężkim przebiegu), osutkal skórna (rozdz. X.E.6.6), gorączka, ból głowy, dusznoś® wymioty, biegunka.

5.    Bewacyzumab Przeciwciało przeciwko czynnikowi wzrostu śródblonli ka naczyniowego (uascular endothelial growth factorm VEGF).

Zastosowanie: zaawansowany rak jelita grubego, ram piersi, rak nerkowokomórowy i niedrobnokomórkowy ran płuca.

Działania niepożądane: nadciśnienie tętnicze, biail cĄ mocz, zaburzenia krzepnięcia, krwawienia, upośledź' .e gojenie ran.

4.3.2. Inhibitory kinaz tyrozynowych i innych enzymów

Do tej grupy zalicza się leki, które hamują przekaźnk o sygnałów wewnątrzkomórkowych.

1.    Imatynib

Selektywny, kompetytywny inhibitor kinaz tyrozyn® wych związanych z genami: ABL, c-KIT, PDGF-R i A/?® Blokuje wszystkie poznane odmiany onkogenów ABL ] (BCR-ABL, TE LA BL i v-ABL). Hamuje kinazę ber-ab® przyłączając się do niej w miejscu przeznaczonym dfl cząsteczki ATP, Uniemożliwia przenoszenie grupy fosf® ranowej z ATP na tyrozynę białka substratowego i tyrał samym blokuje zdolność kinaz do aktywacji białek prz® ka żujących sygnał proliferacyjny do jądra komórkowego;! efektem jest zahamowanie proliferacji komórek nowotwwl rowych i nasilenie ich npoptozy.

Zastosowanie: przewlekła białaczka szpikowa, mięsaki podściel iskowe przewodu pokarmowego (,gaatrointestinaM utromal tunwure - G1ST), ostra białaczka limfoblastyczna I z chromosomem Filadelfia (z genem BCR-ABL), przewie*! kła białaczka eozynofilowa (z genem FIPlL1 -PDGFRA)M

Działania niepożądane: m fotosu presja (neutropeniśl rnałopłytkowość, niedokrwistość), ból głowy, nudnośdfl wymioty, biegunka, zatrzymanie wody w ustroju, obrz® ki, ból stawów i mięśni, kurcze mięśni.

2.    Bortezomlb

Inhibitor protoosomu 238, który jest kompleksem enzy«] mów rozkładających białka przeznaczone do usunięci® z komórki; zahamowanie protonsomu prowadzi do apopą tozy, hamowania wzrostu i migracji komórek nowotworOfl wych oraz hamownnin angiogenezy.

Zastosowani*: szpicznk plazmocytowy

Działania nitpożądan*: mielosupreaja, neuropatia obwodwft (głównie czuciowa), hipotensja ortostatycznaj ból głowy, duszność, zmęczenie, gorączka, biegunka.