DSC00302 (13)

Polipy

Typ pospolity (sporadyczny)

Polipy podobne do hiperplastycznych, w zespoleniu żołądkowo-jelitowym Polipy z choroby refluksowej Polipowatość w zespole Cronkhite-Canada Nienowotworowe (niesklasyfikowane) polipy

polipy adenomatyczne (gruczolaki)

Klasyfikacja ta nie obejmuje rozrostów limity cznych, guzowatych zmian ściany żołądka ^puklających polipowato błonę śluzową do ^viatła żołądka i gastropatii hiperplastycznych-

Polipy z gruczołów trawiencowych (fundic gland polyps). Jest to mały płasko-wyniosły polip (lub mnogie polipy) w dnie i trzonie żołądka opisany po raz pierwszy w 1977 r. przez Elstera (stąd inna nazwa - polipy El-stera, cysta gruczołowa trzonu, polypus ha-ffiartomatosus cysticus). Prawdopodobnie jest to jeden z częstszych typów polipów żołądka. Mnogie polipy z gruczołów trawieńcowych występują w rodzinnej polipowatości jelita grubego, w nierodzinnej polipowatości jelita grubego i w zespole Gardnera (w tym ostatnim zespole wyjątkowo polipy z gruczołów trawieńcowych mogą wystąpić w części antralnej żołądka lub w dwunastnicy). Wyjątkowo także mnogie polipy z gruczołów trawieńcowych mogą wystąpić bez związku z wyżej wymienionymi zespołami u pacjentów z reguły starszych niż w przypadkach polipowatości rodzinnej jelita grubego. Prawdopodobnie długotrwałe leczenie omeprazolem sprzyja rozwojowi tych polipów. Pacjenci z polipami, zwłaszcza mnogimi lub umiejscowionymi poza obszarem trzonu i dna żołądka, winni rutynowo mieć skontrolowane jelito grube w związku z zagrożeniem rakiem jelita grubego.

Polipy z gruczołów trawieńcowych są małe, zwykle mniejsze niż 8 mm, a prawie nigdy nie są większe niż 2 cm średnicy. Histologicznie charakterystyczną cechą jest obecność płytkich tylko dołeczków na powierzchni, tuż zaś poniżej stwierdza się gruczoły z gruczołów trawieńcowych nieregularnie pogrupowane, a w części przypadków cystowato poszerzone. Zdarza się, że na pierwszy rzut oka polip wygląda jak normalna błona śluzowa trzonu. Rzadko polipy są siedliskiem zmian zapalnych, zwłaszcza nie stwierdza się zapalenia przewlekłego aktywnego ani infestacji Helicobacter pylori, nawet jeśli błona śluzowa poza polipem jest obficie pokryta bakteriami spiralnymi. Przebieg polipów z gruczołów trawieńcowych jest właściwie nie do przewidzenia. Jednak tylko wyjątkowo stwierdza się dysplazję, a tym bardziej raka na terenie polipa.

797

Polipy hamartomatyczne w zespole Peutz-Jeghersa są w zasadzie podobne jak w jelicie. W żołądku silniej jest zaznaczona hiperplazja nabłonka dołeczków, przy pewnej regresji (oraz poszerzeniu części gruczołowej, w antrum z zaleganiem śluzu i nawet ze zwapnieniami). Towarzyszy temu poprzedzielanie polipa pasemkami tkanki łącznej, a rzadziej szerokimi odgałęzieniami muscularis mucosae. Polipy są małe, płaskie, pojedyncze lub mnogie.

Polipy żołądka w chorobie Cowdena są słabo poznane. Jest to rzadki zespół występowania tricholemmomatów na skórze, brodaw-czaków błony śluzowej jamy ustnej i polipów przewodu pokarmowego. U pacjentek występuje też większe zagrożenie rakiem sutka i rakiem tarczycy.

Polipy młodzieńcze są często związane z zespołem polipowatości młodzieńczej jelita grubego. Chorzy muszą być dokładnie przebadani, czy nie ma współistnienia z polipem gruczolako-watym lub z rakiem. Histologicznie w obrzękłym i zapalnie zmienionym podścielisku występują cewkowate poszerzone gruczoły wysłane normalnym lub gruczolakowatym nabłonkiem.

Polipy związane z heterotopią trzustki mogą wynikać ze zgrubienia ściany żołądka zawierającej heteropowe ogniska trzustki albo tylko przewodów wyprowadzających trzustki i dróg żółciowych (ang. myoglandular hamarto-ma). Obraz zależy w pewnej mierze od wielkości zmiany i współwystępowania wypadania (prolap-sus) błony śluzowej (mogącej wtórnie owrzodzieć lub zablokować odźwiemik).

Heterotopią gruczołów żołądkowych jest bardzo rzadka i polega na występowaniu gniazd poszerzonych gruczołów antralnych, Brunnera czy nawet gruczołów trawieńcowych w podśluzówce, co endoskopowo może mieć po-lipowaty kształt.

Rozrost dołeczkowy ogniskowy (hyperp-lasia foveolaris focalis)

Rozrost dołeczkowy jest bardzo pospolity w żołądku i towarzyszy wielu chorobom. Czasem jednak jest to ognisko rozrostu dołeczkowego w badaniu endoskopowym mające kształt wyraźnego polipa. Zmiany takie są bardzo częste. Nie jest wykluczone, że są one początkową fazą polipów hiperplastycznych.

Polipy hiperplastyczne dotyczą głównie nabłonka powierzchni i dołeczków, towarzyszą im zmiany zapalne. Nabłonek polipa hiperpla-stycznego ma cechy regeneracji (lub tzw. „dyspla-zji regeneracyjnej). Zmiany te są częstsze tak jak większość polipów w części antralnej. Częściej dotyczą one śluzówki atroficznej z równoczesną hipergastrinemią. Podobne polipy mogą się rozwijać w okolicy gastroenteroanastomosis od