Skręcalność właściwą wylicza się ze wzoru:
gdzie:
a
c I
c i stężenie cukru w g/cm3,
I - grubość warstwy mierzona długością rurki polarymetrycznej
w dm.
Jeżeli stężenie wyrazi się w procentach wagowo-objętościowych g/1 OOcm3, to:
Możemy stąd wyznaczyć stężenie cukrowca optycznie czynnego:
a 100
c -
1.1. Określenie skręcalności właściwe] cukrowców Odczynniki
cukrowce w substancji: glukoza, fruktoza, sacharoza, laktoza 2 mol/l węglan sodu Ńa2C03 lub 1 mol/l NaOH
Sprzęt
polarymetr
kolby pomiarowe o poj. 50 cm3 - 4 szt. pipety
Wykonanie
Przygotować 5% roztwory cukrowców z kilkoma kroplami węglanu sodu i zmierzyć kolejno ich skręcalność. Wyliczyć skręcalność właściwą dla oznaczania cukrowców.
1.2. Pomiar mutarotacji glukozy
Zjawisko mutarotacji cukrów zostało omówione w rozdziale 5 „Węglowodany". Świeżo sporządzone roztwory glukozy są roztworami a-D-glukozy. W ciągu 24 godzin zachodzi częściowe przejście w j}_D-glukozę i ustala się równowaga. Skręcalność właściwa w stanie równowagi wynosi ||p =+52,5°. Osiągnięcie równowagi pomiędzy formami a- i ji-D-glukozy przyspiesza środowisko alkaliczne.
Odczynniki
glukoza krystaliczna 2 mol/l Na2C03 lub NaOH
Sprzęt
polarymetr
waga analityczna
kolby miarowe o poj. 100 cm3
Wykonanie
Przygotować roztwór 10% glukozy i odczytać kąt skręcenia. Odczyty powtarzać co 15 minut. Dla każdego odczytu obliczyć skręcalność właściwą. Powtórzyć doświadczenie, dodając kilka kropli 2 mol/l Na2C03 lub NaOH. Obserwować, jak wpływa odczyn środowiska na mutarotację.
1.3. Inwersja sacharozy
Inwersja sacharozy to jej hydrolityczny rozpad pod wpływem kwasów lub specyficznych enzymów. W wyniku inwersji z niere-dukującej sacharozy otrzymujemy mieszaninę cukrów, nazywaną inwertem, która posiada właściwości redukujące.
Odczynniki
6 mol/I HCI 2 mol/l NaOH 2% roztwór fenoloftaleiny
169