DSC00406 (5)

Przyjmuje się, że 4-5% dzieci i dorosłych ma jeden raz w życiu ostry objawowy napad drgawkowy (przygodny, sporadyczny, izolowany, prowokowany). U pacjentów w wieku od 6 m-cy do 5 lat w większości są to drgawki gorączkowe (DG) - proste lub złożone. Napady te mają związek z podwyższoną temperaturą ciała, lecz nie towarzyszy im zakażenie OUN. Zaliczane są do zespołów specjalnych. Częstość ich występowania u dzieci, które nie miały poprzedzających napadów bezgorączkowych, ocenia się w różnych rejonach świata na 2-6%. Do wystąpienia DG przyczyniają się czynniki genetyczne, ale sposób dziedziczenia jest nieznany, raczej poligenowy niż autosomalme dominujący z ograniczoną penetracją (2, 3, 4, 5). Kryteria kwalifikujące do poszczególnych postaci i zalecenia postępowania diagnostycznego podaje tabela 1.

W przypadku wystąpienia krótkotrwałych DG prostych w większości me ma potrzeby hospitalizacji dziecka, jednak w celu wykluczenia infekcji OUN należy go obserwować w oddziale pediatrycznym szpitala rejonowego. Gdy drgawki budzą podejrzenie złożonych konieczne jest skierowanie chorego do poradni neurologicznej, a w razie potrzeby przeprowadzenie diagnostyki w oddziale lub klinice neurologii dziecięcej.

Nie zawsze od razu istnieje możliwość ustalenia typu napadu gorączkowego. Różnicowanie może ułatwić badanie elektroencefalograficzne (EEG), które wprawdzie nie ma wartości prognostycznej, ale gdy jest wykonane do 48 godzin po drgawkach i ujawnia asymetrię lub zmiany zlokalizowane, to możemy podejrzewać złożony charakter DG. W niektórych przypadkach obecność charakterystycznych nieprawidłowości EEG sugeruje wystąpienie napadu padaczkowego sprowokowanego gorączką.

W wieku rozwojowym często występują napady związane z urazem głowy. Dzieci doznają urazów w różnych okolicznościach (upadki i urazy komunikacyjne, urazy sportowe, w wyniku maltretowania) i o zróżnicowanej ciężkości. Ocenia się, że urazy czaszkowo-mózgowe stanowią 30% wszystkich urazów (6). W ich wyniku może dojść nie tylko do złamań kości czaszki, krwawień i krwiaków wewnątrzczaszkowych, niepamięci pourazowej, ale również napadów drgawek. Appleton i Gibbs dzielą drgawki pourazowe na natychmiastowe, wczesne i późne (2). Ten podział ma również znaczenie rokownicze dla ujawnienia w przyszłości padaczki. Za główny czynnik ryzyka uznaje się napady wczesne. Po zamkniętych urazach głowy obserwowane są one u 2,6% dzieći poniżej 15 roku życia, ich liczba wzrasta aż do około 30% po przebyciu ciężkich urazów. Wiadomo, że im młodsze dziecko, tym wcześniej może się ujawnić padaczka, gdyż niedojrzały mózg jest bardziej skłonny do rozwoju napadu pourazowego - najczęściej o charakterze częściowym i wtórnie uogólnionym. Tabela 2. uwzględnia związek czasowy urazu, charakter napadów i konieczne postępowanie. Uważa się, że pomocne w prognozowaniu jest badanie EEG, ale wykonanie po urazie pojedynczego zapisu nie ma znaczenia rokowmczego. Jedynie na podstawie powtarzanych badań można przewidzieć wystąpienie napadów późniejszych (2, 6, 7). Dziecko doznające urazu powinno być konsultowane chirurgicznie i neurologicznie, a w razie wystąpienia drgawek bezpośrednio po urazie z stowarzyszącym zespołem objawów pourazowych konieczna jest hospitalizacja w oddziale lub klinice neurologii dziecięcej.

Do napadów ostrych objawowych zaliczamy też krótkotrwałe, odruchowe stany niepadaczkowe, zwane napadami anoksemicznymi

(1, 8).

Wśród nich wyróżnia się:

•    napady afektywnego bezdechu

o odruchowe drgawki anoksemiczne (blade) o napady zanoszenia (sine)

•    omdlenia odruchowe

Różnicowanie tych napadów przedstawione jest w tabeli 3.

Najczęstszą przyczyną omdleń są omdlenia, które powstają w wyniku zaburzeń krążenia i do nich zaliczamy:

•    neurokardlogenne - wazowagałne

•    ortostatyczne - z powodu spadku ciśnienia tętniczego