DSC00643

•KM, których działanie polega na tworzeniu kompleksów z wybranym* odcinkami podu-ópiej ipirali DNA (aktynomycyna, aniracyklina. mi łomy cyna j oraz takich, które reagują w nSaty sposób z rybosomami. Te ostatnie mogą współzawodniczyć z tRNA o miejsce wiązania na aiatel pod jednostce rybosomu (kasugamycyna. tetracykliny), zapobiegać łączeniu sic obu podjednosfóc i streptomycyna) lub łączyć się z aktualnie wytwarzanym peptydem * miejscu A. powodując, przedwczesne odłączenie peptydu od rybosomu jeszcze przed ukoóczeniem jego syntezy znv my cyna) (patrz rozdz. 12).

Leki działające na układ mikrotubulamy

Do tej grupy zaliczamy alkaloidy: kolchicynę, winblastyne. winkrystynę Działanie tych substancji polega na reagowaniu z grupami SH pod jednostek tubuliny. w sposób ar.ierr.ożhwiają-cy ich asocjacje (polimeryzację). Stan dynamicznej równowagi istniejącej pomiędzy monomery czną a polimeryczną formą tubuliny zostaje wtedy przesunięty w kierunku lej pierwszej, co prowadzi do zmniejszenia ilości mikrotubul w cytoplazmic. Stabilne onkrotuhułe wchodzące w skład aksonemy migawek i witek po wytworzeniu nie podlegają już depo li mery zacji. są w związku z tym niewrażliwe na działanie wymienionych substancji.

Wynikiem działania leków z tej grupy jest bezwzględne zahamowanie podziałów komórkowych na etapie tworzenia się wrzeciona mitotycznego, a oprócz tego zahamowanie ukiernnkow* nego ruchu komórek, upośledzenie egzocytozy. a w komórkach nerwowych także zwolnienie transportu wewnątrzaksonalnego. W klinice alkaloidy te lub ich pochodne (np. koiceamf) znalazł; zastosowanie jako leki antymitotyczne, podawane w celu zahamowania nie kontrołosaog proliferacji określonych komórek, np. limfocytów w białaczkach limfatycznycfa. granelocytósr w białaczkach szpikowych i komórek guzów nowotworowych. Jest rzeczą oczywistą, te aum-sowanie leków tego typu nie pozostaje bez wpływu na inne komórki dzielące się w organum* w tym samym czasie. Stąd ubocznym efektem działania tych leków jest zmniejszenie się odnowy krwinek czerwonych, upośledzenie gojenia się ran oraz obniżenie ogólnej odporności ustroją.

Dzięki hamującemu efektowi wywieranemu przez leki z tej grapy na ukirrankowi., raeb komórek po ich podaniu można uzyskać także zahamowanie rozprzestrzeniania się komfort nowotworowych na sąsiednie tkanki, oraz ograniczenie napływu granulocytów do ohuafo ognisk zapalnych, np. w stawach dotkniętych skazą moczanową.

Kolchicyna i jej pochodne znalazły masowe zastosowanie w badaniach laboratoryjnych z użyciem hodowli tkankowych. Podane do hodowli w odpowiednim czasie powodują iinijt nie podziałów komórkowych na etapie metafazy, umożliwiając ocenę kariogramów w diagnostyce zaburzeń chromosomowych.

Na koniec wspomnieć należy, że nie wszystkie efekty działania kolchicyny wynikają i& interakcji z tubuliną, lecz możliwy jest także bezpośredni wpływ na konformację białek płatam-lany, powodujący między innymi aktywację cyklazy aden i łanowej.

Leki hamujące aktywność poszczególnych enzymów komórkowych

Bardzo liczną grapę stanowią środki, które blokują poszczególne enzymy komóAeefc współzawodnicząc z subsiralem o miejsce wiązania w centrum aktywnym lub zmieniając on*-turę przestrzenną enzymu w sposób uniemożliwiający jego reakcję z subsiralem. Poznam* oksfo-lonych enzymów, na które działają te leki uzasadnia zaliczenie ich do wspólnej grupy, mimo* w sensie strukturalnym miejsce ich działania może być różne.