DSC00800

31. Odpowiedź immunologiczna

W«cp^a Definicje podstawowe • Główne komponenty i zasadnicze cechy odpowiedzi immunologicznej • Przeciwciała • Rcccpory limfocytów T wiążąc antygen • Cząsteczki zgodności tkankowej • Dojrzewanie limfocytów • Populacje i •dbpopnlacje limfocytów • Krążenie limfocytów • Odporność nieswoista • Prezentacja antygenów limfocytom T • Aktywacja, proliferacja i różnicowanie limfocytów • Naturalna regulacja odpowiedzi immunologicznej • Pamięć immunologiczna • Niektóre mechanizmy cytotoksyczne którymi dysponuje układ immunologiczny • Zjawiska tutoimimmo logiczne • Nadwrażliwość

Wstęp

Układ immunologiczny nadaje kręgowcom zdolność do odróżnienia „swego od obcego" i do odpowiedzi immunologicznej, dzięki której zwalcza infekcje wirusów, bakterii i pierwotniaków, odrzuca obce przeszczepy tkankowe, a także przeciwstawia się rozwijającym się w jego obrębie pasożytom i nowotworom. Sprawnie funkcjonujący układ immunologiczny wychodzi na ogół zwycięsko z tej walki, ale w przypadku nowotworów ponosi zwykle porażkę.

Układ immunologiczny obejmuje:

—    narządy limfatyczne czyli chłonne,

—    naczynia limfatyczne,

—    limfocyty krążące.

—    uwalniane przez limfocyty immunoglobuliny i cytokiny. a także czynniki uwalniane przez inne komórki układu immunologicznego.

Narządy limfatyczne to: grasica, grudki limfatyczne, migdałki. węzły limfatyczne i śledziona. U ptaków występuje dodatkowo kaletka Fabrycjusza. Grasica, szpik i kaletka Fabrycjusza odgrywają zasadniczą rolę w rozwoju ontogenetycznym odpowiedzi immunologicznej i dlatego nazywamy je centralnymi narządami limfatycznymi w przeciwieństwie do pozostałych narządów limfatycznych, które określamy jako obwodowe. W centralnych narządach limfatycznych limfocyty nabywają zdolność do odpowiedzi immunologicznej.

Definicje podstawowe

Antygeny są to substancje, mające następujące właściwości: a) immunogenność, to znaczy zdolność do wywoływania przeciw sobie swoistej odpowiedzi immunologicznej, b) antygenu-wość, czyli zdolność do swoistego łączenia się z immunoglobulinami i zarówno wolnymi, jak i stanowiącymi receptory limfocytów B) i receptorami limfocytów T. Antygen mający tylko tę drugą cechę nazywamy haptenem. Immunogenność zyskuje on dopiero po połączeniu z nośnikiem, którym może być, np. cząsteczka białka.

533