DSC00815

l„| rniyitki* guttiiay aycu kupić chciano.

Żebym ww»y niewolnik nasil jwumo ctyje.

Zył cały kowui, • *am ttapomnUł, *e tyją ^ul.

p, lv Kniażnin, Do Kac tuty (twotki Bartosa sielanl/u

24ł*tUU*i ty mole podobna dlatego, tom ]i iMiniB, wm abyt ocmnoo:

1 dobie. dwuisi, a. tej paiUkleJ cteledd Niejeden adradai.

J, Jasiński, Na wtiott Warstawy:

>fui tai niedługo, warowni kmiocie,

(..ofttieaaem grunta orać bodataetai Ntaoaetgiaycfc gmachów Drogie koleje

Sadedata cmii wim oadtieje,

k.........4

Gdtiekolwtok Cere* iy wyroi dary Stoddta tyci* prtykre dgfcary,

Dn* niebo tycim* wnforty alg gmachy,

Próiue pmchodniom czyniąc przestrachy^l(*.

K. Rrodrlńskl, Do wieśniaków:

Ol co aa tKi|ici< wletntacy!

Gdybym Ja miał chatka t wami;

gp V * ‘ * I • • 4 i wami byta j« sig o role Albo trzody naradiał.

Nie dumałbym, sa co króle Wywód** lud w zgubne pole,

Jak ata kto wyniósł, jak zdradzał***.

.Wikta w arkadyjski, naturalny charakter wiazLmie-dzyludzkich panujących wśród młaaeicaórAw wsi różni takie utwory od wlerszy np. Krasickiego (Dworak, tycie dworskie), w których subtelne analizy zachowań i przekonań dworaków nie są wsparte optymistycznym przekonaniem o możliwości zapanowania bardziej naturalnych stosunków w jakimkolwiek innym środowisku.

W poezji ■ontyrnontolnoj —— przociwnio ni'/ u klogo - - pownomu URamodziolnl^niu podJetjać mógł drugi człon opozycji: Idealno środowisko natury- Ozin-ło alg tak w sontynujliltaTnoJ sielance, bodącej wieio-krotnl© aktualną interpretacją toposu arkadyjskiego o idealnym iwleclti pastorzy. rz<tdz<tcydi filg. naturalnym odruchtMu tjerca- Jest swoistym paradoksem, 12 ową naturą reprezentował twór w pełni kulturowy, ukształtowany na terenie literatury konwencjonalny topos. Ale też w sytuacji polskiej arkadyjność przedstawionego w sielance świata ograniczała &ią często tylko do moralnej charakterystyki jego mieszkańców. Bowiem tło, w którym sytuowano pasterzy, nierzadko szkicowane było według wzoru rodzimych pól i łgk porośniętych jaworami i topola. Tak było w niektórych siełaruf&ch Karpińskiego, udraraatyzowanych sielankach Kniażnina, w utworach Brodzińskiego. Odtwarzając realia środowiskowe wsi obserwowanej przez poetów sentymentalnych, sielanka dążyła ku wzorcowi ..idylli POd wzalPri MT) moralnym¹¹.

Jedną z odmian toposu arkadyjskiego „było też odwoływanie się do różnorodnych ^łYP^^Łtf zowane zwykle przez motyw raju i stowarzyszony z nim" motyw” szczęścia, np. w utworze Karpińskiego Szczęście cz/ł! OjWauiueraju czy we fragmentach. Balonu Kniażnina. Warto zauważyć, że omawiany motyw opozycji dworu i wsi przybierać też mógł postać „stanową". Tale dzieje" się choćby w Burmistrzu po-znansUim czy w Henryku V! na łowach, gdzie świat dworski poddany zostaje krytyce z punktu widzenia cnotliwych mieszcząc lub tttasŁycfo miPCTVańySw Walorów natury upatrywano także w ciństwie, o którym z tęsknotą i rozrzewnieniem opo-Wiadają poeci w takich utworach, jak Wspomnienia na dziecinne i teraźniejsze lata Andrzeja