Zbigniew Ktnniśiłki
13- ZIARENKGWCF. GRAM-DODATNIE
Bakterie należące do (pupy ziarenkowedw Gram-dodatnich, liczą dwadzieścia pięć rodzajów. z których tylko nieliczne maja znaczenie w patologii całowktat NaieZą do nkb * spośród tlenowych - Kfkcrococcus, walednlt IłgłłaMwrch » Staphytocaccua. Streptococctu i Enierococcm orazocztle-Bbwyeh - Pffhocmkcus i PepiastrefMiKoccus.
13.1. Rodzaj Mkroeoccus (nfkrokok)
Komórki kulisie. 1-2 vtn średnicy, układające się w dwoi nici. czworaczki łub większe, nieregularne pakiety, Nie wytwarzają przetrwalników. nic mają ófogąęefe «mf» pneiatW maki.
Rosną n* pożywkach prostych, tylko w warunkach denowych, w tempc-estarze 25“-37*C. Tworzą kolonie o średnicy 2-5 nim, okrągłe, wypukłe, lśniące, o równym brzegu zabarwione na Żółto, róZowo, pomarańczowo łub czerwono.
Rozkładają glukozę tylko w warunkach tlenowych, są wrażliwe na bacy* tracyaę a oporne na fucazołkłon, co pozwolą odróżnić je od gnmkowców. fnijadmar iatalazy różnicuje je z paciorkowcami.
Do rodzaju Mkmeoocus nadęty dziewięć gatunków, spośród których nsj* ca&aej apotykaoy jeat JMkrococcua lutem. Występuje on niekiedy na skóra? i błonach śluzowych człowieka i innych ssaków a ponadto w glebie, w w powietrzu, w artykułach spożywczych. Nie wytwarza toksyn,
os ag*ze z krwią me daic heroolizy. Izolowany jest niekiedy z zakażeń u *»ófe j, obrażeń* odporność-w
13.2, Rodzaj Siaphyiococcur (griwikowiec/
groBkowee ze wariflfe i» s&iaEg^ osocza, li posiadanie ko-
~*~H ^tadyciwe na dwie maty * uoakowce knagtibtto*
t FfeiągWKfo-ygoe^Po pierwszej grupy pakty cborobotw&siy
aiteaa mtrmg&m, D» dragwj poznanie gatunki. W atonie w-
| dzaj Staphybcoccus obejmuje około trzydziestu różnych gatunków, wśród I których znaczenie kliniczne posiadąją głównie trzy ♦ Staphvłoc^\-\']£\ irurr— (yonkowicc złocisty!. Stanhyłococcus epldrrmkfts (grookpygcc. naAfakp-WY) oraz Staphyłococcus saprophytkus (aronkowicc saprofityczny).
Komórki gronkowców są kuliste, około I-l3 i^mttdntcy, nić mają rzęsek, ■ nie wytwarzają przctrwulników, mogą posiadać wielocukrową otoczkę lub glikokaliks. Dzielą się w wielu płaszczyznach i stąd w preparatach raikrosko-I powych tworzą najczęściej nieregularne skupiska przypominające winogrona I (grec. orapuką (staphyie) - winne grono, Koncoę fhMos) * ziarnko).
Rosną dobrze na zwykłych pożywkach w warunkach tlenowych, beztte-I nowych i mikroaerofilnych, w temperaturze 30*C-37*C. Tworzą kolonie I o średnicy 2-4 mm, okrągłe, wypukłe, lśniące, o równym brzegu, szare lub I zabarwione na biało (gronkowce koaguJazo-ujemne). względnie na żółto [ albo pomarańczowo (gronkowiec złocisty), Na agarze z krwią szczepy wytwarzające hemolizyny dają hemolize typu Ł
Rozkład yliiknyy yyówim w warunkach tlenowych jak i beztlenowych, oraz wrażliwość na fnaa^jdon i brak wrażliwości na bacytracynę pozwala odróżnić yonkowcc od mikrokoków; posiadanie Tcatalaźy jest natomiast cccfolfonicuiacą lezoaciorkowiamL^NŁ posiadaia obydazy.
Staphybcoccus aurtus (groakowiee złocisty)
Komórki typowe dia gronkowców. Posiadają w twojej ścianie komórkowej antygeny grupowo swoiste (białko A, widocukier A) oraz typowo swp-iste. Typowanie serologiczne tych drobnoustrojów nie jest jednakże rutynowo wykonywane. W przypadkach, w których zachodzi konieczność we-wnątrzgaumkowego różnicowania szczepów Stophyfacocew aur nu, stosuje się typowanie bakteriofagowe
Gronkowiec złocisty występuje powszechnie w populacji ludzkiej. Najczęściej bytuje on w przedsionku nosa, na powierzchni skóry oraz na bkmie śluzowej jamy ustnej, gardła i pochwy, Zasiedlenie organizmu pracz ten drobnoustrój następuje niekiedy juz w okresie poporodowym a jego źródłem jest matka lub personel szpitalny. W tym drugim przypadku może dochodzić do zakażenia tzw. szczepami szpitalnymi, opornym na antybiotyki, np. szczepami MRSA (z ang. medueiWn resistaot Staphybcoccus aurtus) opernymi oa wszystkielrotybiotyki p-laktamowe (penicyliny i cefałosnoryny).
ĆzynaOtl cWrWMIWÓWSokł, Wbririwośa btoiógiezae frontowca złocistego sprawiają it jest m najbardziej chorobotwórczym gatunkiem z ro-isujnStaphyhcoceia. Jego chorobotwórczość zależy od czynników związa-