Pomiar częstotliwości. Bezpośredni pomiar częstotliwości f za pomocą oscyloskopu nie jest możliwy. Dlatego najpierw trzeba wykonać pomiar czasu, mierząc okres T (rys. 1). Następnie oblicza się częstotliwość według wzoru f = 1: T. Przy wyższych częstotliwościach, np. w zakresie kiloherców, trzeba stosować ekranowany, współosiowy przewód pomiarowy. Przewód współosiowy ma żyłę wewnętrzną i zewnętrzną. Żyłą zewnętrzną jest oplot, ekranujący żyłę wewnętrzną od zakłóceń zewnętrznych. Dzięki temu błędy pomiaru są małe. Przy pomiarze częstotliwości można również korzystać z sondy z dzielnikiem.
Pomiar czasu przy przebiegach impulsowych. Pomiary czasu wykonuje się najczęściej w odniesieniu do impulsów prostokątnych, spotykanych np. w technice cyfrowej. Mierzy się m.in. czas trwania impulsu t,, czas przerwy tp oraz czasy narastania i opadania (rys. 2).
Za pomocą oscyloskopu można mierzyć natężenie prądu jedynie w sposób pośredni. Mierzy się przy tym spadek napięcia na znanej rezystancji, np. 1Q (rys. 3). Wartość prądu oblicza się znając rezystancję bocznika na podstawie pomiaru napięcia. Przy tak wykonywanym pomiarze przebiegi napięcia i prądu są włazie (rys. 4). Natężenie prądu określa się według prawa Ohma I = U:R.
Przykład;
Czułość kanału w oscyloskopie (rys. 4) ustawiono na 0,2 Wdziałkę. Do obwodu badanego włączono rezystor 1Q.
Rozwiązanie; _ ' ""
Um = 2 działki • 0,2 Wdziałkę - 0,4 V;
U * 0,707 • Uu = 0.707 • 0,4 V - 0,28 V.
Na tej podstawie oblicza się skuteczną wartość prądu: I~IJ R* 0,28 V: 1Q= 0,28 A.
Przy pomiarze przesunięcia fazy pomiędzy sygnałem wejściowym i wyjściowym wzmacniacza niskiej częstotliwości albo pomiędzy prądem i napięciem odbiornika indukcyjnego, używa się oscyloskopu dwukanałowego.
Wielkość mierzoną U1 doprowadza się do kanału I. wielkość mierzoną U2 do kanału II. Przełączniki rodzaju wejść w obydwu kanałach znajdują się w położeniu AC. Po włączeniu obydwu kanałów (przyciskiem „Dual") na ekranie oscyloskopu dwukanałowego ukażą się dwie niezależne plamki świetlne.
[ Przykład:
Pomiar przesunięcia fazy w przypadku członu RC (rys. 1, str. 178).
Bez sygnału pomiarowego plamki dla obydwu kanałów odchylane są na środek ekranu. Jeżeli doprowadzono obydwa sygnały, ustawia się pokrętłami „czasu”, „czułości kanału I” oraz „czułości kanału II". kształt przebiegów pokazany jest na rysunku 2, (str. 175). Na osi X (osi czasu) można odczytać przesunięcie tezy jako przesunięcie pomiędzy obydwoma przebiegami. Jedna kratka odpowiada tu jednemu centymetrowi. Jakie jest przesunięcie tezowa pomiędzy napięciem wyjściowym i wejściowym?
Rozwiązanie:____ j
Zgodnie z rysunkiem 2, (str. 175):
10 cm «* 360 stopniom ♦ 1 cm 360 stopni: 10 - 36 stopni ę11 cm I | p 36 stopni.
H
i-W
nastawa: skata czasu t fmfff/ wynik: T = 10 dz 2 rmłttt
f m 1 • T = 1:20 tns - M/
Rys. 1. Pomiar częetoWwwkyi
czas opadania czaa rwraatwm
nastawa: skala czasu 0,1 ma/ti/ wynik: czas trwania impulsu -3 dz • 0,1 ms/dz * 0,3 rm czaa trwania przerwy *
1 dz • 0,1 ms/dz - 0,1 ma
Rys. 2. Pomiary łmputeu
oscyloskop
/ opemośś ■
- •- otootąlenw
Rys. 3. Pośredni pomiar prądu
Rys. 4. Pomiar prądu wg rys, I