DSC01754 (5)

I

12

Ja mistrz!

Ja mistrz wyciągam dłonie!

Bohater ni mniej, ni więcej twierdzi, że swoimi dłońmi wprawia w ruch kręgi niebios, które brzmią cudownymi dźwiękami (muzyka sfer niebieskich). Czy mamy to traktować tylko jako metaforę, dokładniej rzecz nazywając - hiperbolę (wyolbrzymienie) stanu uczuciowego podmiotu lirycznego? Improwizator zapala się coraz bardziej i stwierdza:

Dziś mój zenit, moc moja dzisiaj się przesili,

Dziś poznam, czym najwyższy, czylim tylko dumny; Dziś jest chwila przeznaczona,

Dziś najsilniej wytężę duszy mej ramiona -To jest chwila Samsona,

Kiedy więzień i ślepy dumał u kolumny.

Samsoo-

-Łacyfer

Zwykle mówi się o prometeizmie tej sceny (dojdziemy do tego), prosimy jednak zwrócić uwagę na niepokojącą paralelę biblijną: Samson zwalił kolumnę, grzebiąc pod gruzami pałacu siebie i trzy tysiące wrogich Filistynów. Konrad duma, czy nie zniszczyć świata. Dlaczego? Dowiemy się niebawem. Na razie:

Wylecę z planet i gwiazd kołowrotu,

Tam dojdę, gdzie graniczą Stwórca i natura.

I dojdę po promieniach uczucia - do Ciebie! / zajrzę w uczucia Twoje.

To już na pewno nie jest metafora. Bohater chce dojść do granic wszechświata i stanąć oko w oko z Bogiem.

Twierdzi, źe nie kieruje nim pycha, lecz chęć znalezienia sposobu uszczęśliwiania własnego narodu.

Ja kocham cały naród! - objąłem w ramiona

Wszystkie przeszłe i przyszłe jego pokolenia,    prometeizm

Przycisnąłem tu do łona,

Jak przyjaciel, kochanek, małżonek, jak ojciec:

Chcę go dźwignąć, uszczęśliwić,

Chcę nim cały świat zadziwić...

To, co dalej mówi, nie brzmi skromnie:

Jam się twórcą urodził:

Stamtąd przyszły siły moje,

Skąd do Ciebie przyszły Twoje,

Boś i Ty po nie nie chodził:

Masz, nie boisz się stracić; i ja się nie boję.

twórca-stwdrca

Próbując choć trochę wyjaśnić to zadziwiające zdanie, wypada powiedzieć, że moc tworzenia jest dana Konradowi bez pośrednictwa Boga. Bohater uważa się za równego Bogu w tym względzie. Nie jest tylko stworzeniem, jest również twórcą!

natura

Zawiłość tę wyjaśnić można w podobnie skomplikowany sposób, odwołując się do poglądów filozofa, który bardzo silnie oddziałał na światopogląd romantyzmu - Friedricha Schellinga. Przedstawił on koncepcję natury jako niepodzielnej całości (bytów materialnych i duchowych, człowieka i wszechświata), której siłą sprawczą jest stale pulsujący, twórczy ruch, wytwarzany przez walkę przeciwieństw w jednorodnym procesie przyrodniczym. Natura to żywe „jestestwo” o rozmiarach globalnych. Człowiek to najwyższy jej wytwór - w nim ona