DSC01783

315

13.4. Zarządzanie długiem publicznym

Program sanacyjny obejmuje [Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009, art. 87]:

1)    wskazanie przyczyn wysokiego udziału PDP w PKB,

2)    program przedsięwzięć mających na celu doprowadzenie do ograniczenia udziału PDP w PKB, uwzględniający w szczególności propozycje rozwiązań prawnych mających wpływ na wysokość wydatków i rozchodów SFP,

3)    trzyletnią prognozę udziału PDP w PKB, wraz z przewidywanym rozwojem sytuacji makroekonomicznej kraju.

Podane ograniczenia w zakresie wysokości PDP nie obowiązują w przypadku wprowadzenia stanu wojennego, stanu wyjątkowego oraz ogłoszenia na całym terytorium państwa stanu klęski żywiołowej [Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009, art. 88],

W czasie realizacji budżetu na dany rok może dojść do faktycznego przekroczenia pożądanej relacji PDP/PKB z przyczyn niezależnych od państwa, na przykład jeżeli w wyniku gwałtownego załamania się koniunktury nastąpi nieoczekiwana dewaluacja złotego albo spadek PKB. Przypadki takie nie mogą być kwalifikowane jako naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez jednostki odpowiedzialne za zaciąganie długu i zarządzanie nim.

13.4. Zarządzanie długiem publicznym

Zarządzanie długiem publicznym oznacza szereg działań zapewniających właściwą korelację przychodów i rozchodów związanych z zaciąganiem i spłacaniem kolejnych pożyczek, przy równoczesnym dążeniu do uzyskania jak najbardziej korzystnych warunków zaciągania nowych pożyczek i eliminowaniu występujących zagrożeń [Wernik 2007, s. 120; Klukowski i Kuba 2001, s. 8]. Działania te są nakierowane na realizację założonych celów, przede wszystkim budżetowych, poprzez odpowiednie operacje na rynku rządowych papierów wartościowych [Marchewka-Bartkowiak 2003, s. 29],

Zarządzanie długiem publicznym zmierza do realizacji wielu zadań. Do najważniejszych z nich należą pokrycie potrzeb pożyczkowych rządu oraz minimalizacja kosztów obsługi zadłużenia. W celu zmniejszenia ciężaru obsługi długu publicznego państwo może dokonać jego konsolidacji, konwersji i repudiacji oraz ogłosić moratorium.

Konsolidacja polega na scaleniu kilku pożyczek publicznych pobranych na tych samych zasadach w jedną. Konsolidacji najczęściej towarzyszy konwersja, która oznacza zgodne z przepisami zastąpienie zobowiązania, z którym wiążą się odsetki i określone korzyści, zobowiązaniem dającym mniejsze oprocentowanie lub przynoszącym wierzycielowi zmniejszone korzyści (dawny dług zostaje umorzony i zastępuje go nowe zobowiązanie).