Temat tygodnia. Szansa na zniesienie wiz
Autor: Ewa Kern-Jędrychowska
2011-04-29
Foto: Archiwum
Polska czeka na wejście do programu ruchu bezwizowego (VWP) od wielu lat. Teraz w Kongresie,
zarówno w Izbie Reprezentantów, jak i w Senacie, znajdują się projekty, które mogłyby to umożliwić.
Potrzebne jest jednak wsparcie Polonii.
O zniesieniu wiz dla Polaków mówi się co najmniej od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku.
Wysiłki podjęli wtedy Ambasada RP w Waszyngtonie, organizacje polonijne oraz amerykańscy przyjaciele Polski,
w tym kongresmani i senatorowie. Od tego czasu zarówno do Izby Reprezentantów Kongresu, jak i do Senatu
wypłynęło po kilka projektów ustaw proponujących włączenie Polski do Visa Waiver Program. Przypominano w
nich, że Polska jest członkiem NATO i Unii Europejskiej, a przede wszystkim wielkim sojusznikiem USA,
partnerem w Iraku i w Afganistanie.
Teraz pojawiła się kolejna szansa, do Kongresu trafiły bowiem dwa równoległe projekty ustawy The Secure
Travel and Counterterrorism Partnership Act of 2011 (H.R. 959 i S. 497), które umożliwiałyby przyjęcie Polski do
VWP. Sponsorem ustawy w Izbie Reprezentantów jest Mike Quigley z Illinois. Przyłączyli się do niego Shelley
Berkley [D-NV], Brian Higgins [D-NY], Duncan Hunter [R-CA], Marcy Kaptur [D-OH], Daniel Lipinski [D-IL], Bill
Pascrell jr [D-NJ], Jared Polis [D-CO], Janice Schakowsky [D-IL], John Shimkus [R-IL] oraz Michael Grimm [R-
NY].
W Senacie ustawę o podobnej treści sponsoruje Barbara Mikulski z Maryland przy wsparciu Marka Kirka z Illinois.
1
Skąd się wziął program ruchu bezwizowego?
VWP został wprowadzony w 1986 roku. Miał
ułatwiać podróżowanie obywatelom
zamożniejszych krajów, a jednocześnie sprawiać,
ZMIENIĆ KRYTERIA
że amerykański Departament Stanu mógł swoje
Aby wejść do programu ruchu bezwizowego, dany siły skupić na innych krajach, które potencjalnie
stwarzały większe zagrożenie. Obywatele krajów
kraj musi spełniać różnorakie wymogi. Jednym z
objętych tym programem mogą przyjeżdżać do
nich jest wprowadzenie odpowiednio
USA bez ubiegania się o wizę w celach
zabezpieczonych paszportów i programu
turystycznych lub biznesowych i pozostać tu na
Electronic System for Travel Authorization (ESTA),
okres do 90 dni.
w ramach którego podróżni muszą wcześniej
autoryzować swoją podróż. Konieczne jest też
Do programu Visa Waiver Program należy
podpisanie obustronnego porozumienia w
obecnie 36 krajów:
kwestiach bezpieczeństwa (tzw. security
Andora, Australia, Austria, Belgia, Państwo
arrangements), w których państwa zobowiązują się
Brunei, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy,
m.in. do wzajemnego przekazywania sobie danych
Islandia, Irlandia, Włochy, Japonia, Lichtenstein,
nt. osób podejrzewanych o działalność Luksemburg, Monako, Holandia, Nowa
Zelandia, Norwegia, Portugalia, San Marino,
terrorystyczną. Jak twierdzą zorientowani w
Singapur, Słowenia, Hiszpania, Szwecja,
temacie eksperci, z którymi rozmawiał "Nowy
Szwajcaria i Wielka Brytania oraz przyjęte w
Dziennik", te kryteria Polska albo już spełnia, albo
2008 roku Czechy, Estonia, Węgry, Korea,
są to formalności, z którymi można się szybko
A
otwa, Litwa, Słowacja i Malta. Od 2010 roku
uporać.
do programu należy także Grecja.
W Unii Europejskiej obowiązek wizowy dla
Największą jednak wagę przywiązuje się do
podróżujących do USA utrzymywany jest tylko
wskaz
nika odrzuconych wniosków o wizy
wobec obywateli Polski, Rumunii i Bułgarii.
turystyczne w danym kraju. Uważa się bowiem, że
konsulowie, którzy rozmawiają z chętnymi do
Odsetek odmów wizowych w przypadku
wyjazdu do Ameryki, są w stanie w ten sposób
Polski:
wykryć mniej więcej, jak duża grupa mieszkańców 2006  26,2%
2007  25,2%
danego kraju zamierza pozostać w USA
2008  13,8%
nielegalnie. Ustawa o imigracji i narodowości
obecnie: 9,8%
(Immigration and Nationality Act) ustaliła
dopuszczalną liczbę odmów na poziomie 3%. W Polsce odsetek ten systematycznie spada od wielu lat, do czego
przyczynia się przede wszystkim poprawa sytuacji gospodarczej w kraju i przyjęcie Polski do Unii Europejskiej,
której państwa otworzyły dla Polaków swoje rynki pracy. Dla porównania w 2006 roku odsetek odmów wynosił w
przypadku Polski 26,2%. Obecnie, jak powiedział nam Janusz Buszyński z Ambasady USA w Warszawie, spadł
on do 9,8%. "Oznacza to, że 9 na 10 osób dostaje wizę. To duży postęp, chociaż nie wystarcza to do tego, żeby
Polska przy obecnych kryteriach się kwalifikowała do ruchu bezwizowego"  mówi Buszyński.
Stąd ustawodawcy, którzy zaproponowali nową ustawę, chcą zmienić wymóg ułatwiający zaliczenie Polski do
grona "bezwizowców"  kryterium 3-procentowego wskaz
nika odmów miałoby zostać zastąpione 3-procentowym
progiem określającym liczbę osób pozostających w Ameryce po wygaśnięciu terminu ważności wizy.
Można zakładać, że ustawodawcy  skoro uznali, że taki próg wystarczy  znają dane na temat liczby Polaków
pozostających w USA po wygaśnięciu ważności wiz i że jest to mniej niż 3%.
Dokładnych danych na ten temat nie sposób jednak ustalić. Buszyński twierdzi, że rola ambasady amerykańskiej
kończy się na wydaniu wiz i nie śledzi ona, czy ich posiadacze wracają do kraju na czas. Z kolei biuro prasowe
Departamentu Bezpieczeństwa Krajowego poinformowało "Nowy Dziennik", że nie może ujawnić tego rodzaju
danych, a proszeni o komentarz w tej sprawie przedstawiciele sponsorów ustawy też nie chcieli przytoczyć
2
żadnych danych. W rozmowie z naszą gazetą sekretarz prasowy kongresmana Mike'a Quigleya, Ben Struss,
ograniczył się do stwierdzenia, iż "wierzymy, że jeśli te liczby zostałyby ujawnione, Polska by się kwalifikowała".
MOBILIZACJA POLONIJNYCH ORGANIZACJI
Aby ustawa przeszła, muszą ją zatwierdzić obydwie izby Kongresu. W związku z tym organizacje polonijne, w tym
Kongres Polonii Amerykańskiej i Fundacja Kościuszkowska, wezwały Polonię, by wywierała presję na swoich
kongresmanów i senatorów, by ci wsparli ustawę.
"To szansa dla Polonii, aby coś w tej sprawie zrobić"  mówi prezes Fundacji Kościuszkowskiej Alex Storożyński,
który zachęca Polonię do wysyłania listów do swoich polityków. "W Kongresie jest ustawa na ten temat. Ale stanie
się ona prawem tylko wtedy, jeśli ty i twoi przyjaciele zadzwonicie i napiszecie do swoich senatorów i
kongresmanów. W przeciwnym razie nic się nie wydarzy"  pisze Storożyński w apelu do Polonii, który znajduje
się na stronie internetowej Fundacji Kościuszkowskiej (www.thekf.org).
W rozmowie z "Nowym Dziennikiem" Storożyński dodaje, że "pominięcie Polski w programie ruchu bezwizowego
to obraza dla naszego kraju i oznaka, że USA traktują nas jako obywateli drugiej kategorii. Polacy mogą umierać
na polach bitwy w Iraku i Afganistanie i walczyć o wolność Ameryki, a nie mogą zobaczyć Statuy Wolności nie
występując o wizę? To niesprawiedliwe".
Jako jeden z absurdów przytacza, że były dowódca oddziału antyterrorystycznego "Grom", generał Roman Polko,
który walczył w koalicji międzynarodowej pod przywództwem USA w Iraku i chciał przybyć do Nowego Jorku na
spotkanie w Fundacji Kościuszkowskiej poświęcone problemowi w najbliższą niedzielę, nie może tego zrobić,
bo... wygasła mu wiza. Polko połączy się z uczestnikami spotkania w Fundacji Kościuszkowskiej przez Skype a,
co ma jeszcze bardziej uzmysłowić potrzebę zniesienia wiz.
Okolicznością, która sprzyja wywieraniu nacisków, może też być planowana pod koniec maja wizyta prezydenta
Obamy w Polsce. Amerykański prezydent, który już podczas swojej kampanii prezydenckiej w 2008 roku
opowiadał się za zniesieniem wiz dla Polaków, ponownie zadeklarował poparcie dla tej inicjatywy podczas
grudniowej wizyty prezydenta Komorowskiego w
Jak znalez
ć adresy reprezentujących nas
Waszyngtonie. Obama po raz kolejny stwierdził
polityków:
wtedy, że jest to jego priorytetem. Podkreślił jednak,
Fundacja Kościuszkowska instruuje na swojej
stronie internetowej www.thekf.org, jak znalez
ć że prawo nie pozwala podjąć mu w tej kwestii
adres członka Izby Reprezentantów w regionie,
jednostronnego działania wykonawczego. "Będziemy
w którym mieszkamy. Podaje też po angielsku
musieli pracować nad tym razem z Kongresem, aby
wzory listów do ustawodawców i najistotniejsze
wprowadzić jakieś modyfikacje prawne"  stwierdził.
argumenty, których można użyć, aby przekonać
ich do opowiedzenia się za zniesieniem
NACISKI NA POLITYKÓW
obowiązku wizowego dla Polaków.
Jeśli naciski będą wywierane na wszystkie strony
podejmujące decyzję tej sprawie, coś się może
Oto lista senatorów z naszego regionu, do
zmienić. Listy, telefony i e-maile od wyborców to
których należy się zwracać z prośbą o poparcie
często bardzo skuteczna forma nacisków na
ustawy:
ustawodawców, dla których wtedy staje się jasne, że
Nowy Jork:
jest to kwestia ważna dla ich elektoratu.
Charels Schumer  [phone]
Kirsten Gillibrand  [phone]
Inicjatywę wspiera także "Nowy Dziennik", który
New Jersey:
także domaga się od polityków, aby zadeklarowali
Frank Lautenberg  [phone] lub (856)
swoje stanowisko w tej sprawie. W wyniku naszych
338-8922
Robert Menendez  [phone] lub (973)
645-3030
3
Connecticut:
Christopher J. Dodd  [phone]
Joe Lieberman  (860) 549- 8463
zabiegów biuro senatora Charlesa Schumera przesłało oświadczenie. "Senator Schumer popiera reformę
programu bezwizowego nagradzające kraje o niskim wskaz
niku osób pozostających (w USA) po wygaśnięciu
ważności wiz i pracuje nad osiągnięciem konsensusu w Kongresie, by zreformować ten i inne aspekty systemu w
ramach reformy imigracyjnej"  napisał w oświadczeniu dla "Nowego Dziennika" rzecznik demokratycznego
ustawodawcy Mike Morey. Także biuro kongresmana Michaela Grimma, reprezentującego Staten Island i część
Brooklynu, zapewniło "Nowy Dziennik" w miniony wtorek, że przyłączy się on do sponsorów ustawy znoszącej
wizy. W czwartek kongresman dotrzymał słowa. W przysłanym oświadczeniu Grimm podkreślił zasługi Polski dla
Ameryki i napisał, że "jako jedyny republikański członek delegacji kongresowej z miasta Nowy Jork jest bardzo
dumny z faktu, że będzie jednym ze sponsorów ustawy i w pełni popiera przyjęcie Polski do programu ruchu
bezwizowego".
Przychylnie do starań Polonii odniósł się także rewident Nowego Jorku John Liu. Chociaż nie decyduje on
bezpośrednio o losach ustawy, jego stanowisko jest istotne, ponieważ może zachęcić nowojorskich
ustawodawców do życzliwego odniesienia się do naszych postulatów. W przesłanym naszej gazecie
oświadczeniu Liu pisze: "Prezydent ma rację popierając wezwania, by dołączyć Polskę do Visa Waiver Program.
Teraz Kongres musi wszcząć akcję, by zapewnić, że nasi polscy przyjaciele mają te same prawa jak wiele innych
krajów Unii Europejskiej, które uczestniczą w programie".
CZY POLONIA SI
ZAANGAŻUJE?
Najważniejsze jednak, żeby akcję poparła Polonia. Większość Polaków generalnie popiera inicjatywę, uważając,
że to dla Polski bardzo ważne, aby traktowano ją z poważaniem. Zniesienie wiz miałoby też konsekwencje
praktyczne. Jak mówi Martyna, tłumaczka z Linden, NJ, "Polacy muszą przecież płacić wysokie opłaty wizowe.
Poza tym ci, którzy nie mieszkają w pobliżu amerykańskich placówek, muszą brać dzień wolny, żeby tam
dojechać".
Choć są i tacy, którzy mają mieszane uczucia. "Z jednej strony uważam, że Polska powinna zostać przyjęta, bo to
jest poniżające, że jesteśmy traktowani jako obywatele drugiej kategorii  mówi Piotr, kierowca ciężarówki z
Queensu.  Ale z drugiej strony jestem temu przeciwny, bo zamiast na 6 miesięcy w ruchu bezwizowym Polacy
mogliby przyjeżdżać tylko na 3. Teraz wyrobienie wizy i tak nie jest problemem, a tych, którzy mają coś na
sumieniu, to i tak nie wpuszczą na granicy, z wizą czy bez".
Liderzy polonijni podkreślają jednak, że na sprawie cierpi prestiż Polski, jak również wymiana pomiędzy oboma
krajami, na której zarówno Polska, jak i USA mogłyby bardzo skorzystać. Przyjęcie Polski do NATO, a także
ostatnie akcje protestacyjne przeciwko zaprzestaniu stosowania w mediach amerykańskich określenia "polskie
obozy koncentracyjne" dowiodły, że masowa akcja Polaków może przynieść sukcesy. "Pokażmy raz jeszcze, co
możemy zrobić, kiedy się zjednoczymy"  nawołuje Storożyński.
EWA KERN-J
DRYCHOWSKA
WSPÓA
PRACA: ANDRZEJ DOBROWOLSKI
Przykład listu do senatora lub kongresmana
Dear Congressman/Senator,
As a Polish American, I ask that you co sponsor The Secure Travel and
Counterterrorism Partnership Act of 2011, Bill number H.R.959/S.487.
4
Poland is one of America s greatest allies and has fought for freedom in Iraq,
Afghanistan and always supports the United States.
Visa refusal rates for Poles have dropped dramatically and Poland is a productive
member of NATO and the European Union, and its citizens do not need to come to the
United States to find work.
Poland is part of the "Schengen Area" of 25 European nations that allows passport-
free travel across borders.
Poles pose no terrorist threat to America, and allowing Poles to visit the United
States as tourists would encourage international trade and pump tourism dollars into
our economy.
While the U.S. requires Poles to have visas when traveling to America, Poland
waived visas for Americans 20 years ago.
By refusing visa free travel for Poles, the United States is pushing Poland closer to
other European nations that are not as friendly towards America.
Allowing Poles to travel without visas will add to our security and enhances law
enforcement and crime-fighting efforts through data-sharing agreements between our
respective countries.
So I ask that you join Congressman Quigley, Higgins, Lipinski, Shimkus, Hunter,
Pascrell, Polis, and Congresswoman Berkley, Kaptur, and Shakowsky/Senator s
Mikulski and Kirk in supporting this legislation.
5