28
| (b) ♦ I p ( b)] < g (a) < g (b) + p [g (b)] ■ a Q b
Kryteria łącznie z programami nazwano pseudokryteriami. utworzone zaś na basie progów q (g) oraz p (g) relacje {I, P. Q } tworzą pseudoporządki.
Przyrównując do zera obie funkcje progowe /lub wartości absolutne/ progów indyferencji q oraz preferencji p, tj. p (g) a 0 oraz q (g) = 0, korzystamy z prawdziwych funkcji kryterialnych g (a), g(b)i uporządkowanie zaś pola alternatyw A, uzyskane dzięki nim, będzie oczywiście tym samym praporządkiem, od którego rozpoczęliśmy wykład relacji preferencyjnych.
Interesujące sytuacje pośrednie między pseudoporządkowaniem a praporządkiem. a więc między stosowaniem pseudokrytorlów a kryteriami prawdziwymi, wynikają z operowania pseudokcyteriami. Jeśli mianowicie wartości obu pseudokryteriów są równe i różne ód sera. tj.
P Cg) I q (g) > O
mówimy o quaai-porządkach ustalonych na polu wariantów A. Jego szczególnym, wstępnym przypadkiem, będzie sytuacja, w której wyróżniliśmy wprawdzie funkcję progową preferencji, tj. p (g)> O, lecz funkcja progowa indyferencji tworzy kryterium prawdziwe:
wtedy p(g)> O stanowi tzw. prekryterium. Zestawienie form pewodokryteriów oraz odpowiadających im struktur relocji preferencyjnych /tabela 1.*/ świadczy o bogactwie struktur, uzyskanych na podstawie aksjomatu częściowej porównywalności.
Zeaatay. te w dwóch kategoriach - pseudokryteriua oraz ęeeel^kryterlua. występuje nie ze rowy próg indyferencji q / 0# pozwalający oa modelowanie nie prze chód niej relacji indyfo-
rencjl. Przypomnijmy, te w modelu klasycznym relację in~ dyferemcjl traktuje elf z założenia jako relację tranzy-
tywoą. Piech op. próg indyferencji wynosi q * 10. a próg zgodności p w O. mamy więc do czynienia z ąuasi-kryterium. Włą-ezome do porówneś trzech wariantów wartości funkcji numerycznej 1 (a)# | ( b), g (e) i
warianty |
próg lody-ferwoc ji |
prói preferencji | |
Al |
a b e |
$ |
P |
wartości funkcji | |||
numerycznej g (-) |
120 110 100 |
10 |
0 |
wskazują na nieprzochodnlość relacji Indyferencji. Jest tak, gg nieważ różnica między 120 (a) oraz 110 ( b) mieści alf i grani, cach progu tolerancji q = 10# lecz różnica między warlaotem jaj (a) oraz wariantem 100 (c) przekracza o 10 wartość progu m stąa wariant a jest preferowany w stosunku do wariantu b. ubraz qua-si-porządku - tworzonego na podstawie wyżej wymienionego quasl-- kryterium - w sytuacji porównań trzech wariantów dobrze oddaje graf z trzema wierzchołkami oraz skierowanymi odpowiednio do kierunku preferencji łukami /schemat 1.4/.
Tabela 1.4
Typologia kryteriów oraz odpowiadające im struktury relacji preferencyjnych
Nazwa kryterium |
Charakterystyka funkcji progowych /rosnące, monotoniczne/ preferencji indyferencji |
Struktura relacji preferencyjnych na zbiorze A | ||
Pseudokryteriura |
p (e)> 0 |
(g) > o |
>neudoporządfei | |
P (6) |
q |
J.8) | ||
Quas i-kryterium |
P (g) > 0 |
q |
w •V o |
quaai-porządkl |
P (g hf ■ |
q |
(g) | ||
Pre kryterium |
P (g) | o |
q |
'fs) | o | |
Kryterium prawdziwe |
P (g) = o |
q |
O) II o |
praporządki |