DSC03296 (2)

50

System relacji 8 nazwano systemem przewyższania; stanowi on, ie

I przewyższa b:    a S b

co oznacza, ie

a jest tak dobre jak b lub jest lepsze od b.

Używając już wprowadzonych relacji indyferencji I, słabych preferencji Q oraz nocnych preferencji P, powleay, że*

a S b oraz b S a => alb

a S | oraz nie zachodzi b S a a P b lub a Q b lub a I l

Dopuszczając wiele Możliwości uściślenia relacji S, analityk może prowadzić prace nad aodelea preferencji i wyborów; pozostając w kontakcie z właściwym decydentem, będzie być może w stanie sprecyzować wariant P, Q lub I relacji S /o ile nie jest wiadomo, że relacja I jeet właściwym przypadkiem relacji przewyższania 8/. Model preferencji 8 pozwala - jak jut wyżej o tym mówiono - na ustalenie eo najwyżej częściowego porządku /tj. nie dla wszystkich aoillsych par a, b < A/. Relacja S nie musi też być - tak Jak tego żądano w klasycznym modelach preferencji /model P_t 1/ ~ relacją tranzytywną.

i.ś. srsrm relacijhb [s, rJ w zadaniach wielokryterialnbgo IIBORU

V zadaniu o lei okryte riainyo każdy wariant a c A jest oce- i elany s o punktów widzenia, każdy zaś punkt widzenia przyjmuje I poatać kryterium cząstkowego, oznaczonego symbolem g_Ł /i = 1,

••• n/. Jest oczywiste, że o zadaniach wielokryterialnych można I mówić wtedy, gdy liczba kryteriów jest co najmniej równa dwóm kryteriom gg. iariaoty są mierzone na skalach właściwych da-oemu kryterium i jeśli op. g₁ oznacza kryterium zysku, to mamy do I czynienie se skalą liczbową l_1# lecz Jeśli g^ oznacza    stopień 1

oowoezeeooścl produkcji, to skale 1^ może mieć charakter porząd-H liniowego/. Ogólnie zapiszemy, że wariant a przyjmu-M I    rtości w n-wyal&rowej przestrzeni ocen*

i

«1 (•) i « i

g^e) e

Wielokryterlalną ocenę wariantu a e A określ lny za pomocą wwhto rat

6(a) = [6₁(a), B₂(a) .... g„ (a)] .

Pragnąc ezplicite wskazać na wartości ze skali ocen i|| zapisze ayt

| (^a) ^s Ot(^a>’ «a(^a)»VS «n(^a)]cB = x S₂ x S_Q I [&•)(*)t    6_n(b)] cS = B₁ x b₂ z k_d

Nie precyzowaliśmy bliżej punktów widzenia: używany tego o-kreślenia zarówno dla sytuacji charakteryzującej się wielością celów organizacji₉ względnie wielością atrybutów danego obiektu. Jeśli wielość celów dostatecznie uzasadnia odpowiednio liczbę kryteriów /tyle kryteriów cząstkowych,ile celów/, to niekoniecznie wszystkie atrybuty stają się kryteriami. Czytelnik zauważy, że prezentowane podejście, obejmujące w zasadzie obie sytuacje - wielości celów oraz atrybutów, uzyskuje łatwiejszą interpretację w sytuacji porównań obiektów wielocechowych.    Stwo

rzenie rodziny kryteriów P = {g^ ... g_Q] wymaga spełnienia dość ogólnych warunków:

1/ Zestaw kryteriów winien prezentować wszystkie istotne atrybuty obiektu będącego przedmiotem analiz decyzyjnych.

2/ W doborze kryteriów cząstkowych należy się kierować możliwościami ich wykorzystania w analizach decyzyjnych - winny zatem wyróżniać się operatywnością decyzyjną.

3/ Jeśli jest to możliwe, trzeba wprowadzać mając na uwadze redukcję nadmiernej ilości kryteriów cząstkowych, ich agregację, taką jedoak, aby zawsze była możliwe ich dekompozycja ułatwiająca proces analizy złożonych sytuacji decyzyjnych, jak np. warianty lokalizacji elektrowni, zakładów przemysłowych, wariantowania osiedli /przyjmuje się, że w praktyce liczba kryteriów nie powinna przekraczać n = 10/.

4/ Należy wreszcie unikać powtarzania kryteriów, tak aby uniknąć sytuacji podwójnej oceny z tego samego punktu widzenia.

Procedura wyznaczania kryteriów gi oraz dwóoh progów - indy-derencji oraz preferencji p^, właściwych dla każdego kryterium, charakteryzuje pseudokryterla modelu relacji preferencyjnych [8, s]« W istocie zapis indyfersncji, mocnej prefe-