8 (976)

i^{1 2}., r v y 1111 ci i wubidwuwK^tibiaay. Którymi cnaraKteryzuje się system prawa

stanowionego (civil law, prawa kontynentalnego),.

i

♦

Podstawowe zasady civil law:

« zasada prymatu ustawy - prawo jest tworzone w formie ustaw, które są źródłami prawa

« oddzielenie tworzenia i stosowania prawa

•    zakaz tworzenia prawa przez sądy - sądy nie tworzą prawa, ale je stosują (tworze

normy jednostkowe, tzn. skierowane do konkretnego adresata) ^ Uf    młojjo,

•    historycznym źródłem civil law jest prawo rzymskie (recepcja prawa rzymskiego)

® oficjalne publikacje ustaw, kodyfikacje prawa

System ten obowiązuje we wszystkich krajach Europy Kontynentalnej I w większości krajów Ameryki Pd.    •

System prawa kontynentalnego:

o ^opiera się na podziale organów stanowiących prawo i wykonujących prawo. Polega na tworzeniu prawa ogólnego

*

jest tworzone w formie ustawowej

r

i VI.

i

*

8

1

__o_flkfy_fwnr?enia_.prawa - akty norm ogólnych_

13. Wymień podstawowe zasady, którym! charakteryzuje się system prawa

precedensowego (common law, prawa anglosaskiego).

# ²

Podstawowe zasady common law.

•    zasada prymatu ustawy —

o prawo

■    publiczne * administracyjne

■    finansowe

■    kamę

o prawo cywilne i częściowo prawo karne jest prawem precedensowym

•    brak rozdziału tworzenia od stosowania prawa o sądy mogą tworzyć prawo

2

   brak recepcji prawa rzymskiego; prawo precedensowe ma charakter oryginalny, naro do wy

f    ♦

System ten obowiązuje w Wielkiej Brytanii i USA, a także w byłych koloniach bryrtyjskich.

14, Co to jest precedens prawny? •

W XI w. postanowiono, że prawem będzie to, co zostanie orzeczone przez króla sądach -²■ wprowadzono zasadę „stałej decyzji” (wzorcowy wyrok) - na pierwotnym roz-strzygnieciu należy opierać rozstrzyganie innych, podobnych spraw

Precedensem Inie jest cały wyrok (on wiąże tylko w konkretnej sprawie), ale sformułowana w wyroku reguła ogólna {rałio decidendi) w oparciu o którą sąd. rozstrzygną! daną sprawę i która staje się wiążąca przy rozstrzyganiu spraw tego samego rodzaju w przyszłości

Pozostałe elementy decyzji sądu (obite? dicta) są pozbawione mocy wiążącej Obowiązuje zasada związania precedensem tzw. zasada stare decisis. Zgodnie z nić

sądy niższe są obowiązane stosować prececedensy ustanowione przez sądy wyższe, Od precedensu może odstąpić zasadniczo tylko sąd, który go ustanowił albo sąd oc niego wyższy

sr-