DSC04020

jomośr tyrh fuktów ułatwia powłąftanit' ptTOftr&onnę obudów i form g|u~ cmlnych i fluwioglacjaluych st urokmftioonymi Mariami miodowymi i for-mann czwartorzędowymi o innej    wieku oh; u i 6 w

roi pa tr tono w powiązań it? ze stanowiskami z IJon) i iuum?) kopuJmi i da-towaniami innymi metodami. Wśród danych wiekowych dotyczących osadów z terenu Sudetów i ich przedpola istnieje kilkanaście datowah metodą węgla radioaktywnego, które uściśliły chronologię młodszego czwartorzędu tego obszaru.

W budowie podłoża litego biorą udział skały formacji geologicznych różnego wieku, począwszy od archaicznych gnejsów po piaskowce, mar-gle kredowe i bazalty trzeciorzędowe. Znajdują się one w Sudetach i w wyższych częściach Przedgórza Sudeckiego. Skały luźne są to osady różnych środowisk sedymentacyjnych wieku trzeciorzędowego i czwartorzędowego. Badanie licznych ostatnio opracowanych profilów oraz dawniejszych materiałów stało się podstawą wydzielenia kilku obszarów znacznie zróżnicowanych stratygraficznie i litologicznie.

Materiału o podstawowym znaczeniu dostarczają szczególnie profile zawierające osady datowane różnymi metodami (fig. 4). Istotne znaczenie dla części niżowej analizowanego obszaru mają profile z okolicy Żmigrodu (M. Schwarzbach, 1942b; S. Szczepankiewicz, 1966), Ścinawy (S. Szczepankiewicz, 1966) i Buczyny (O. Helpap, 1935). Pierwszy z wymienionych profilów — żmigrodzki — leży wprawdzie nieco na półnoę od Niziny Śląskiej (fig. 4), lecz łącznie z innymi profilami z niżowej części dorzecza Odry dostarcza cennych informacji.

Z przekrojów wynika, że w głębokich obniżeniach dolinnych tego dorzecza, pod osadami rzecznymi, znajdują się dwa pokłady glin zwałowych, przedzielone serią interglacjalną (S. Szczepankiewicz, 1966). W Sudetach są również dwa pokłady morenowe przedzielone osadami interglacjalnymi (Lubiechów, Scinawka Dolna). Należy więc stwierdzić, że Nizina Śląska, Przedgórze Sudeckie, strefa pogórska i kotliny śród-sudeckie zawierają w podłożu dwie serie osadowe genezy glacjalnej. W obszarze niżowym, na podstawie zasięgów sandrów i mułkowo-piasz-czystych osadów jeziornych i zastoiskowych, ustala się podział na strefę, która leżała bezpośrednio w zasięgu wpływów lądolodu stadiału ma-zowiecko-podlaskiego (warty) i poza ich zasięgiem. Strefa pierwsza, reprezentowana przez różnofrakcyjne osady fluwioglacjalne, obejmuje część Borów Dolnośląskich (O. Helpap, 1935; J. Milewicz, 1965) oraz północne części Równiny Oleśnickiej (L. Leonhard-Migaczowa, 1959) i Opolskiej (L. Pernarowski, 1968; H. Piasecki, 1968; A. Szponar, 1968).

Znaczne obszary Niziny Śląskiej i Przedgórza Sudeckiego zajmuje pokrywa lessowa (J. Cegła, 1972; J. Rokicki, 1952). Szeroko i zwarcie rozpościera się ona na Wysoczyźnie Głubczyckiej (A. Jahn, 1968; J. Cegła, 1972). Miejscami lessy napotyka się także w Sudetach (W. Walczak,

Fię. 4. Stanowiska datujące formy i osady Polski południowo-zachodniej Kr — interglacjał kromerski, M — interglacjał mazowiecki, Pil — wystlpowanie flory l fauny interstadiału pilickiego, E — flora i fauna eemska, Or — flora oryniacka. Pau — flora paudorfska, Atl — flora atlantycka, 1 — stanowisko z florą kopalną, 2 — stanowisko z fauną kopalną, 3 — stanowisko ze szczątkami archeologicznymi, C — stanowisko datowane metodą “C; typy stanowisk: a — wydmowe, b — tarasowe, o — kotlinowe odkryte, d — kotlinowe przykryte, e —- wysoczyznowe, f — przełęczowe