DSC04114

•IW I HJTł ik

i.jat'i> Plńcaowski

M I

ma zwałowa wyr‘......'—

Idii slndmlu mu

\\‘ poludnlowo-l Nieckę W loaac

suw opisywanego interstadiułu. Mulki podmorenowe stwierdzone na tym oltsaarae przez J, Dyczewską (1971) leżą na utworach kredowych i ku garze przechodzą stopniowo w glinę zwałową maksymalnego stadiału zlodowacenia poludniowopolskiego (Dysaków, Potok Mały, Opatkowice Cysterskie), reprezentując tym samym moment sedymentacji zastoisko-wej przed czołem lądolodu tego stadiału.

Opisane interstadialne osady rzeczne regionu świętokrzyskiego odpowiadają zapewne miąższej serii kopalnych aluwiów wiązanych na obszarze Wyżyny Lubelskiej z okresem interfazy tzw. stadiału semickiego (J. E. Mojski, 1969b) oraz utworom międzymorenowym oddzielającym gliny zwałowe dolnego i górnego stadiału zlodowacenia południo-wopolskiego w strefie rowu bełchatowskiego (M. D. Baraniecka, Z. Sarnacka, 1971). Interstadiałowi temu odpowiadają też najprawdopodobniej podmorenowe osady organogeniczne z Jasionki koło Rzeszowa (M. J. Dąbrowski, 1967; W. Laskowska-Wysoczańska, 1967a).

Stadiał maksymalny (górny). Na obszarze Gór Świętokrzyskich ponad opisanymi osadami w wielu profilach wiertniczych i odsłonięciach obserwuje się jeszcze dwa poziomy glin zwałowych (dolny i górny) leżące poza zasięgiem lądolodu zlodowacenia środkowopolskiego (M. Klimaszewski, 1952b; J. Dyczewska, 1959, 1971, 1972; S. Z. Różycki, 1961a, 1967a, 1972a, b; L. Lindner, 1977i, 1979). Glinom tym w różnych sytuacjach towarzyszą zarówno osady lessowe, zastoiskowe, zboczowe, jak i fluwioglaejalne (J. Czarnocki, 1927, 1931, 1950, 1975; J. Dyczewska, 1971; P. Filonowicz, 1972; M. Hakenberg, L. Lindner, 1971; L. Lindner, 1971a; L. Lindner, W. R. Kowalski, 1974; L. Lindner, 1977i). W wielu, miejscach, zwłaszcza na obszarach pozadolinnych, powierzchnia stropowa gliny dolnej nosi ślady rozmywania, świadczącego o wyraźnej przerwie czasowej oddzielającej akumulację dolnego i górnego poziomu gliny zwałowej (fig. 44). W świetle ostatnio zebranych materiałów geologicznych wydaje się (M. Hakenberg, L. Lindner, 1971; L. Lindner, 1971a; L. Lindner, W. R. Kowalski, 1974; L. Lindner, 1977i, 1978), że wspomniane gliny odpowiadają dwóm kolejnym fazom: starszej — przedma-ksymalnej (małogoszcza) i młodszej — maksymalnej (bobrzy), oddzielonym interfazą.

Dolną glinę zwałową stadiału maksymalnego — górnego (fig. 17, 39, 41, 44, 45), podścielają osady lessowe, zastoiskowe, zboczowe i fluwio-glacjalne. Miąższość tych osadów wynosi 5—30 m, a ich cechy litologiczne oraz zaobserwowane w nich zaburzenia świadczą, że musiały być one akumulowane w bezpośrednim sąsiedztwie lądolodu. Z uwagi na to, że osadzone wówczas mułki i iły zastoiskowe nie wykraczają na ogół poza obniżenia międzypasmowe Gór Świętokrzyskich, należy sądzić, że ówczesny układ wyniosłości i obniżeń musiał wywierać decydujący wpływ na zasięg akumulacji zastoiskowej, a w dalszej kolejności na sposób transgresji lądolodu (L. Lindner, 1977i).

Z rozprzestrzenienia dolnej gliny zwałowej (miąższości 2—15 m) po-