DSC06112 (3)

450 Ko/imicrz W. iTicskc*

grodzenie miesięczne niższe aniżeli 50% wynagrodzenia przeciętnego brutto w gospodarce narodowej, tj. poniżej 1184 zl. Generalnie, fo. hiefy częściej aniżeli mężczyźni lokowali się wśród nisko opłacanych pracowników - pierwszych było ponad 20%, drugich nieco ponad 16%, Nie warto może powtarzać tego, co ustaliła - dla lat wcześniejszych* /. Jaeukowiez, bo prawidłowości były podobne także i w dwa lata późnie j. Dość powiedzieć, że ponad połowa ludzi zatrudnionych w za-wodach opisanych jako „pracownicy usług osobistych i sprzedawcy”, także blisko połowa „pracowników zatrudnionych przy pracach prostych", jedna czwarta robotników przemysłowych i rzemieślników, co piąty zatrudniony w rolnictwie czy leśnictwie, także co siódmy pracownik biurowy - to ludzie, których miesięczne wynagrodzenie brutto ; nie przekraczało kwoty 1184 zł. Mniej czy bardziej dokładnie umiemy i przełożyć te informacje na konkretne liczby: pensje poniżej 50%przeciętnego wynagrodzenia otrzymywało ok. 278 tys. robotników przemysłowych, 250 tys. pracowników zatrudnionych przy pracach prostych, 262 tys. pracowników usług osobistych i sprzedawców, 86 tys. pracowników biurowych, także ok. 60 tys. ludzi zakwalifikowanych do „śred* | niego personelu”. Jeśli uzupełni się liczbę nisko płatnych pracowników w podstawowych grupach zawodów o - niewielkie już - grupy zarabiający podobnie w innych zawodach, to dowiemy się zapewne, że około 1,0 min - 1,2 min pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy uzyskuje zarobki kwalifikowane jako niskie. W sumie, sprowadza się to do stwierdzenia, wedle którego mniej więcej co 10-11 zatrudniony na pełnym etacie otrzymuje takie właśnie wynagrodzenie¹.

Pamiętajmy, że wśród ogółu zatrudnionych jest też ok. 1,5 min tych, którzy wykonują pracę w jej niepełnym wymiarze - co przekłada się przecież na równie niepełne wynagrodzenia. Nie wiemy, jaka jest ich wysokość, ale wystarczy przyjąć, że tylko połowa otrzymuje pensję nie wyższą niż 1184 zł aby zaproponować tezę, wedle której około 2 min spośród 14 min pracujących - a więc co siódmy zatrudniony-zarabia niewiele. W ogólnych zarysach konkluzja ta jest zbieżna z wynikami komercyjnego, Internetowego Badania Wynagrodzeń - prezentowa-

mówią m.in. o tym, że 10% ogółu osób uczestniczących i||Jj _zarabia mniej niż 1100 zl, zaś 25% szeregowych pracowników zarab‘^a P⁰⁰^ 1170 zt.

Na podstawie dostępnych danych me umiemy jeszcze powiedzieć, _w jaki sposób i w jakim zakresie niskie wynagrodzenia przekładają się na niskie dochody w tych gospodarstwach domowych, w których przynajmniej jedna osoba pracuje. Z badania Diagnoza społeczna 2005 wiemy jednak, że finansowo niesamodzielnych, otrzymujących pomoc, jest około 10% pracowniczych gospodarstw domowych²⁴. To polskie underemployment - świat ludzi, którzy pracują i nie mogą wybić się na gospodarczą samodzielność, a zatem, ludzi, dla których idea work-fare State, które miałoby zastąpić odchodzące - podobno - „państwo opiekuńcze”, pozostaje pustym frazesem.

Literatura

Aktywność Ekonomiczna Ludności, II kwartał 2005. Warszawa: GUS 2005.

Bardone, L., Guio, A.-C. In-work poverty. Eurostat, KS-NK-05-005-EN-N. ouncil Directive 91/383/EEC of 25 June 1991 supplementing thc measurcs to encourage improvements in the safety and Health at work of workers with a fixcd-duration em-ployment relationship or a temporary employement relationship (91/383/EEC). Council Directive conceming the framework agreemen t on fixed-tcrm work (31999LO07O/ /99/70/EC).

Czapiński, J., Panek, T. Diagnoza społeczna 2005. Załącznik 1.

Dahrendorf, R. 1993. Nowoczesny konflikt społeczny. Warszawa:

Domański, H. 1987. Segmentacja rynku pracy a struktura społeczna. Wrocław: Ossolineum. Romans, F. Hardarson, Ó.S. Labour Market Latest Drends - 3rd guarter 2005 data. Eurostat. Polulation and Social Conditions 3.

Feldman, D.C., Tlirnley, W.H. 1995. Underemployment Among Recent College Gradu-ates. „Journal of Organizational Behavior” Vol. 16 (listopad).

Franco, A. Winqvist, K. At the margins of the labour market? Women and men in temporary jobs in Europę. Eurostat. KS-NK-02-013-EN-N.

Franco, A., Winqvist, K. At the margins of the labour market ? Women and men in temporary jobs in Europę. Eurostat. Population and Social Conditions. Thcmc 3,13/2002. Friedland, D.S., Price, R.H. 2003. Underemployment: Conseguences for the Health and Well-Being of Workers, „American Journal of Community Psychology”, vol. 32, Nos. 1/2, September.

Gash V. 2005 The Labour Market Outcomes of Atypical Employment in Ireland and ³ Denmark. Combat Poverty Agency. Working Paper 05/03. August.

** J Czapiński,T. Panek: Diagnoza społeczna 2005, Załącznik 1, a. 97 i 99.

1

Obliczenia własne na podstawie: Struktura wynagrodzeń według zawm w* październiku 2004 r., Tablica 4 i Tablica 12, GUS, Warszawa 2005.