▼4 W-AmAs AmmAi — UprKWMnir
wrwtiw {sit 351 Gdy jui po wejściu większości zebranych z pokoju — Orcio się budzi. nir pamięta, co się* i nim działu,
"• tię^1 trzecia
I pro*Mbrnir - poetycki komentarz do części III
VI stęp do III części :Xte~fańskiej komedii to opis początku rewolucji społecznej, Mn zmieni obraz dotychczasowego świata. Najpierw zostaje ukazany uzbrojony w młoty i topory tłum nędzarzy, stojących u bram miasta, żądny zemsty za wieki udrę-cseń, jakich doznawał ze struny panów. Do tego tłumu przemawia przywódca rewolucji -jest nim Btnkracy. Tłum wiwatuje na jego cześć, fragment 1 miejsce: szałas
osoby: Przechrzta, Chór Przechrztów, Leonard
W szałasie spotykają się przechrztowie (pogardliwa nazwa wyznawców judaizmu, Żydów, którzy dla własnej korzyści przyjęli chrzest, a więc stali się chrześcijanami). Rozmawiają o spisku, w którym uczestniczą. Ostatecznym celem rewolty ma być zniszczenie chrześcijan. Szalejąca wokół rewolucja jest im na rękę, gdyż przynosi zagładę krzy żowi, symbolowi znienawidzonego przez Żydów Chrystusa. Do szałasu wchodzi Leonard i wzywa Przechrztę do Pankracego, fragment 2 miejsce: namiot
osoby: Pankracy. Leonard. Przechrzta
Leonard przyprowadza Przechrztę do namiotu, w którym mieszka Pankracy, przywódca rewolucjonistów. Fhnkracy chce się spotkać z hrabią Henrykiem, wysyła więc do niego Żyda, by ten umówił ich na potajemne spotkanie „pojutrze w nocy”. Nie podoba się to Leonardowi, który po wyjściu posłańca protestuje, podejrzewając wodza o zdradę. Pmkracy tłumaczy swemu zastępcy, że chce przeciągnąć Henryka na stronę rewolucji, a poza tym na spotkanie pójdą we dwóch. Po wyjściu Leonarda Pankracy rozmyśla o hrabim Henryku jako o równym sobie i ostatniej przeszkodzie na drodze do zwycięstwa, fragment 3
miejsce: polana w łesie, na której położony jest obóz rewolucjonistów osoby: Mąż, Przechrzta, Dziewczyna, Lokaje, Kamerdyner; Rzeźnicy, Kobieta, Bianchetti, Rzemieślnik, Chłopi
Mąż (hrabia Henryk) zmusił Przechrztę, by ten oprowadził go zamaskowanego po obozie rewolucji. W czasie swej wędrówki obserwuje poszczególne grupy ucztujących i rozmawiających rebeliantów. Rewolucjoniści przeklinają panów, wyliczają krzywdy, jakich od nich doznali i przysięgają im zemstę. Lokaje chwalą się, że pozabijali baronów, raeźnicy szykują noże na rzeź, chłopi ciągną swego pana, by go zabić... Najemny żołnierz Bianchetti w rozmowie z Mężem daje wyraz swojej pogardzie wobec ^MMilMfarostów. Czuje się człowiekiem innej — lepszej — kategorii, po zwycięstwie smiwa pragnie zaprowadzić własny porządek.
fragment 4
■dając«l* wzgórze w innej części Lasu
osoby* Mąż, Przechrzta, Leonard, Dziewica, Niewiasty, Mężowie, Zabójcy, Her-inaB$pfe Filozofa), Kapłani, Filozofowie, Dziewczyny, Dzieci, Artyści, Duchy, lud Wędrówka hrabiego Henryka po obozie rewolucji kończy się na wzgórzu, gdzie M(ł tibierwujc Leonarda, który odprawia kluiniercze obrzędy „nowej wiary”. Dzieje 9 to sąsiedztwie ruin kościoła i cmentarza, zburzonych przez rewolucjonistów. Leonard przemawia do uczestników obrzędu niczym prorok, mówiąc im o nastaniu „mmegmświata", z nowym bogiem swobody i rozkoszy”. Przepowiada, że w nowym świecie wszyscy ludzie będę równi, szczęśliwi i wyzwoleni od cierpienia. Dalsza część obrzędu polega na wyświęceniu przez „proroka Leonarda” Zabójców, których zadaniem będzie „iść bez trwogi i mordować bez wyrzutów” (stu 52). Syn Filozofa, Herman, otrzymuje święcenia zbójeckie i wyrusza na czele orszaku, by niszczyć yjtarepokolenia po ttefdś Stronach świata”. Po zakończeniu obrzędu Męż z Przechrztą ruszają do wąwozu pfcl Ignacego, po drodze hrabia Henryk słyszy dochodzące z lasu głosv Duchów, lamentujących nad zburzonymi kościołami i sprofanowanymi ołtarzami. Mąż przysięga, że przywróci panowanie Boga. Po dojściu do wąwozu Przechrzta wraca do obozu rewolucji, a hrabia Henryk dołącza do swoich wojsk, fragment 5 miejsce: las w nocy osoby: Pankracy. Leonard
Jem noc. Pankracy na czele oddziału rewolucjonistów podchodzi do siedziby Henryka, następnie nakazuje swoim ludziom ukryć się w lesie. a sam udaje się na spotkanie z Mężem, fragment 6
miejsce: komnata w pałacu Hrabiego osoby: Mąż, Sługa Zbrojny, Pankracy
O jpółn< jcy Pankracy zostaje przez Sługę wprowadzony do komnaty, w której czeka już hrabia Henryk. Pankracy proponuje Mężowi kapitulację, w zamian gwarantuje mu ęHf Echowanie posiadanych dóbr. Hrabia Henryk jest zbyt dumny, by taką propozycję przyjąć, zarzuca też przywódcy rewolucjonistów, że cała jego rebelia to tylko ŚĘ^^mkrodnie świata ubrane w szaty świeże” (str. 61). Mąż wie, że Ptnkracy w grun-rie-rzeczy gardzi swoim ludem. W odpowiedzi na te zarzuty Pankracy dowodzi, że | tych rewolucjonistów wyrosną następne pokolenia, które przyniosą światu równość i wolność. Mówi też Henrykowi o zepsuciu moralnym jego arystokratycznych przod-IMHpowodząc, że stary świat znalazł się w stanie kompletnego rozkładu. Hrabia p|9p*stawia temu twierdzeniu przykłady opieki, jakiej chłopi doświadczali ze ;^^^^Hszlacht)fc nazywa też przeciwnika „młodszym bratem szatana”. Nie mogąc rywala do kapitulacji, Pankracy odchodzi, rzucając na hrabiego Henryka i jego syna przekleństwo.