DSC06445

Konkrbcje polimbtaliczne 157

Rys. 5.17. Klasyfikacja morfologiczna konkrecji Pacyfiku

Źródło: Kotlinski na podstawie Anikiejewa i in., (w:) Egiazarow, Zyka (red.), 1985.

kacji konkrecji w konkretnych polach, to jednak w skali regionalnej większe znaczenie praktyczne, szczególnie dla celów porównawczych, mają charakterystyki geochemiczne lub genetyczne konkrecji. Konkrecje oceaniczne odznaczają się z reguły różnym charakterem powierzchni górnej i dolnej (pogrążonej w osadzie). Ogólnie, im większa konkrecja, tym zróżnicowanie górnej i dolnej powierzchni jest bardziej wyraźne. Z reguły górna powierzchnia, na kontakcie z wodą, jest gładka, zaś dolna (pogrążona w osadzie), szorstka, silnie urzeźbiona, której nierówności często wypełnione są osadem. Konkrecje te zwykle wykazują pierścieniowe zgrubienie na kontakcie woda-osad, wyznaczające poziom pogrążenia konkrecji w osadzie (fot. 5.4). Analiza położenia konkrecji na dnie wskazuje, czy zalega ona in .situ, co ma ważne znaczenie genetyczne.

Do czynników bezpośrednio wpływających na charakter morfologiczny konkrecji należą: skład mineralny oraz rodzaj, kształt, wielkość i wiek jądra, a także warunki krystalizacji i procesy dia-genetyczne. Ważne znaczenie ma również źródło dostarczania pierwiastków koncentrujących się w konkrecjach, tj. czy pochodzą bezpośrednio z przydennej wody morskiej lub też dodatkowo z wód porowych.

W strefach pelagicznych o dobrych warunkach utleniających i bardzo niskim tempie sedymentacji zwykle na skonsolidowanych skatach podłoża tworzą się naskorupienia. Źródłem składników są w nich metale bezpośrednio pozyskiwane z wody morskiej, gdyż ich pozyskiwanie z wód porowych jest praktycznie wyeliminowane. Natomiast kon-krekcje znajdujące się pod wpływem prądów przydcnnych pozyskują główną część metali bez-