DSC08613 (3)

niu liceum przyszły krytyk wstąpił jesień ią 1820 roku nu nowo ot^

ty uniwersytet. obierając juko kierunek studiów nie bez sugestii ^położyłby nacisk na prozę genetyczną, tak jak to uczynił Zygmunt Kra-diiciela — prawo.    .    ,    . jsiński.¹

W tym czasie zaczęły wzmagać się represje w Królestwie Polskjjj „Astrea“, ukazująca się bardzo nieregularnie, nie miała wyraźnie ą Wprowadzono cenzurę prewencyjną, starano się ograniczać dopływy określonego profilu artystycznego; na jej kartach sąsiadowały utwory rewolucyjnych i liberalnych z Zachodu, rozbudowywano system pgjpseudoklasyczne z romantycznymi, mimo iż jej udaktor okazywał dość cyj no-szpiego wsk i. Zaborca zademonstrował w całej okazałości kuni jednoznaczną sympatię dla młodej literatury.( Mochnacki na łamach represji. Administracja, instytucje i wojsko były polskie i obsady „Astrei" dał się poznać jedynie jako tłumacz artykułu z „Reyuc Ency-Polakami, tyle źc ugodowcami, ludźmi najczęściej w zaawansowanaclopedique“ pt. Uwagi nad literaturą romantyczną, przystosowaną do wieku i do tego zasłużonymi w przeszłości dla kraju. Wykonywał m historii starożytności i obyczajów narodowych (1823, t. 4, nr I). Niektóre carat brudną robotę nad Wisłą rękami Polaków. Lepszego konia trojat przemyślenia z tego szkicu przeniósł do późniejszych, własnych artyku-skiego nie można było znaleźć.    jłów.

Nastał czas pożegnań ze złudzeniami, że Aleksandrowi zależy n Jedenastomiesięczny pobyt w więzieniu „uwieńczył" Mochnacki istnieniu silnej, niepodległej Polski pod jego berłem. Taki miraż p₀ osławionym „memoriałem karmelickim", napisanym wprawdzie z inspi-taczali i późniejsi władcy znad Newy i Moskwy, ale już społeczeństw ^raci' komisji śledczej, ale noszącym wyraźne piętno świetnego stylu pi-polskie zrozumiało, że nie da się połączyć knuta i samowładztwa z ni|^sarza* ^^z'^e*° obskurantyzmu na temat edukacji młodzieży niczym zło-podległością i demokratyzacją życia. JBrak perspektyw na jioprawę ^wr°8* ^c'^e^ padło na późniejsze losy jej autora) Wymowa jego nie jest tak tuacji. oddalanie rzeczywistości od litery doić liberalnej konstytuoJ^ed^noznaczna’ j®k    może wydawać przy pierwszej lekturze i w oder-

stawiah młode pokolenie na pozycjach przegranych i w wyniku^^{waniu od} tła biograficznego. Pismojo można również potraktować jako możności prowadzenia legalnej walki zaczęty powstawać kota konspip^znakomite B ^,ak,>'^czne'^!(po Bp^{z w}"^z,ema szantażowany

cyjne. Mochnacki wespół z Sewerynem Goszczyńskim i Józefem Bo ¹ 1 ^CÓŻ 3 ^duż0 IKS ^ZaS“^y Mochnacki podejmuje pracę - , ..    .    ... n • , hi i i r, pł-Jw cenzurze, którą wykonuje z opieszałością, a po pewnym czasie, ku za-

danem Zaleskim konsptrował najpierw w Związku Wolnych Polakol _J . .    ,    , .    ¹ _L ,    ,    .

r------.o—.    .    , v >..'dowoleniu własnemu oraz swego przełożonego, notabene znakomitego

Wkrótce, w 1822 roku, został relegowany z uniwersytetu za incydent ocn» ....    _r.. .    .... r

°    . .    .    znawcy filozofii niemieckiej, pierwszego propagatora na ziemiach pol-

rak terze obyczajowym z po hejantem, a w listopadzie roku następnego osa- , • , _c . ...    _f v ,    . _c    nn,_A

dzony w więzieniu, w budynku po klasztorze karmelickim, za udział

^r ° skich pism Schellinga, Józefa Kalasantego Szaniawskiego (1764-1843),

opuszcza tę niechlubną placówkę. Na ten okres przypada zadzierzgnie-

w nie istniejącym już od przeszło dwóch lat Związku. W okresie międzj _{cje serdecznych więzów z} publicystą i wydawcą Michałem Podczaszyń-wydalemem z uczelni a aresztowaniem pracowały .Aslm", piśmtęrfda. _skim (1797.1835), _{kt6ry pozosta) w}j_erny Mochnackiemu i jego rodzinie gowanym przez Franciszka Grzymałę, autora pierwszej pozytywnej recen* do śmierci

zji (1823 r.j o poezjach Mickiewicza. Usunięcie z uczelni miało dla M| w maju 1825 roku dwaj przyjaciele przystąpili do wydawania miesię-chnackiego w istocie dobroczynne skutki, jako że nie przejawiał zami- „Dziennik Warszawski", na łamach którego zadebiutował Moch-łowania do narzuconego kierunku studiów, natomiast mógł teraz po_*

Święcić się ulubionym lekturom iliteratury, filozofii, historii, estetyki ¹ W liście do Konstantego Gaszyńskiego z 30 października 1834 r.. pisanym z Medio-preferując autorów niemieckich.! A dokonawszy wyboru, zaczął systfr łanu, tak podsumował Krasiński główne dzieło historyczne Mochnackiego: „Mochnackic-matycznie zagłębiać się W literaturze drugiej połowy XVIII i początki 8° P°^wstanie nar.[odowe] Polski jest ciężkim do czytania, ale ma swoje zasługi. Niemie-_vrv ...    ut- .. •    —    .    ., _L...    , i cki styl zgubił Mochnackiego. Bóg go stworzył redaktorem: to jest Dmochowski podnie-

XIX stulecia, w pismach Lessinga, Herdera, Goethego, Schli era, brao .    , .. . „ „ „    .... _v • .    k rw₀,.„,.,oi;

®    j siony do ideału . Z. Krasiński, Listy do Konstantego Gaszyńskiego. Opracował i wstępem

Schleglów i innych pisarzy. Lektury te zadecydowały O skierowaniu zain- poprzedził Z. Sudolski, Warszawa 1971, s. 91. Por.: M. Janion, Zygmunt Krasiński - de-teresowań n»w)ezję, którą utożsamjął z literaturą, a nawet z pojęciem biut i dojrzałość. Warszawa 1962, s. 54-55.

romantyzmu. Jpdyby na przykład urzeczenie nowościami filozoficzno- ¹ ^ak interpretuje memoriał O źródłach skąd tyle złego wyniknęło D. Sidorski , •.    , • tM# ...    . i / r i-i. .    iw książce Szalony jasnowidz, czyli rzecz o Maurycym Mochnackim, Katowice 1981, s. 66-88.

-literackimi przeniósł na romantyków francuskich, wówczas z pewnoścą

8