DSC09423 (2)

i ogólnikowe Na pj_er,

w pani) wwcmari	wysuwa si	ę cierpienie
no yik® Ihl który i	trzeba przy	jąć i znieść
U rautbfem takiej	postawy st	ame się
MWfek. wytsaaneiiae.	Wyraźnie	zaznacza s.
uiuber Ibckiewnow	■skiego mes	janzzmu cz>

LXV1I

ofiary przybliżającej wyzwolenie (Senliwy szum,

5ri<ć się wola Twoja). Taką oceną powstania Zalesia uchylał niejako wcześniejsze zarzuty i obawy Goszczyńskiego, że bierna religijna pokora doprowadzi :: niebezpiecznej zgody na istniejący status quo.

Polskę przedstawiał jako naród męczeński, będący „sola ziemi¹’, i podobnie jak Mickiewicz, uważał -en naród za wybrany, mający przynieść współczesnemu „światu pokutnemu” wybawienie (Modlitwa 2c Polskę, Łzy, Paralityk). Pojawia się również w nóźnych wierszach Zaleskiego koncepcja osobowego przywódcy narodu, zbieżna z mes janistyczną ideą charyzmatycznego przywództwa⁵⁴ (Krzyż wytyczny, Bo-jćnicz, Otucha). Poeta stara się związać tę koncepcję z wcześniejszymi założeniami własnego programu poetyckiego. Oczekiwanym i wybranym mężem jest więc w wierszach Zaleskiego poeta, śpiewak ludu

To z ludu mego wódz boży! —

CKrzyż wytyczny²)

a jego nadejście zwiastowane jest przez znaki natury, sojuszniczki człowieka, jak zawsze w poezji Zaleskie-go przesyłającej człowiekowi tajemne sygnały i serdeczne wróżby (Bojanicz). Ponadto, ten wybrany z ludu wódz-poeta przybiera symboliczną postać hetmana Otucha) ukształtowanego na wzór ukraińskich bohaterów z wczesnych dum.

Zaleskiego z pewnością można określić jako poetę podlegającego — choć nie w pełni świadomie — oddziaływaniu idei mesjanistycznych.. Mesjanizm był fi-

Iim pakom. Boiska jako pokutująca Wero]

aost. Ale I trwałajona od czasabDKri^J ■Ariknajdi pngnaow obydwóch poetów. ]3

tea h b a . hasta, od wzorca Prometeusza. Tłłizel

BmmS bujBL nrtone Zaleski zaś od początk; J dowaf swój program na postawie parakleg^ol

tym Mzz&ijcjr.. w wierszach ujawniła się jeszcz

W wierszach z łat sześćdziesiątych, ^z^B&rz: J kia. które były reakcją ca powstanie styezr. . i

poasmej, pojawiają aę silne akcenty anWcar-a PW krajobrazem. r^ńniczTn, Improwizacja poteka q pndn^tiTtm pcscm«jąeym | Moskwy) i lprze'.< . 3J nie o dansoia walki zbrojnej. Wprawdzie utwór 1 *n BMały charakteru pobudki bojowej (przed trzyj

zeas Ar.nanrii powstańców list^ pndswynn. ale wószał poeta ze zbrojnym powstania MAuęje sa Odrsiłr^ kau narwij W zsaadnfcz;.-■

!!?^Aw » !    M ^n^azem niosącymi na^{3 1}

■■***. ^B5^rt» to specyficznie poj^a tedseja,' wyr^

*    Brała «ę z prze#¹

awcsa ze przekona <rew i ąbuLe zsyłki są aktetf

POtMA TWÓRCZ06C

1

i. B. Zaleski, op. ctt., X. IV, s. 53.

2

w

3

*• O mesjanizmie jednostkowym w romantyzmie zob. A. 'halicki, op, ctt., %. 28, 57.