DSC09662

XVI HM MUK WlUINKI I

Mtwkwie JuM prłypwlliowo, w pnudednlu katastrofy nl«'rvvs?fł»a Samozwańca i potem wraz ^{1 2} Innymi Po² altami został wywlsilony w gl^b państwa mosklcw-akkrtfu W pamiętniku swym pisanym pięknym, wolnym od makaronizmów językiem, daje Interesujący obraz katastrofy Dymitra oraz niezwykle ciekawy opis krajów moskiewskich, losów swoich i towarzyszy. Pamiętnik ten jest uparty na dniowych zapiskach autora i został opracowany już po jego powrocie do domu.

Z powodzi innych dzienników tego typu warto wymienić jeszcze kilka. Tak więc na uwagę zasługują: Stefana Paca Obraz dworów europejskich, będący opisem podróży z królewiczem Władysławem do Europy zachodniej, dwa ciekawe pamiętniki Jakuba Sobieskiego: Pamiętnik o wyprawie okocimskie]¹ oraz Dziennik podróży z królem Władysławem do Baden w r. 1638², dalej Dyaryusz wojny moskiewskiej Jana Moskorzew² sinego³, Jerzego Ossolińskiego Dyaryusz legacyi do Raty zbony², Mackiewicza Dyaryusz wojny moskiewskiej w W. Księstwie Litewskim będącej⁵. Wszystkie tex . dzienniki, pisane przeważnie na podstawie prowadzo-Śjl nycfi dziennych notat lub też pod świeżym wrażeniem '

przeżywanych wypadków, stanowią cenne źródło dla historyka, pozwalające mu dokładnie ustalić przebieg omawianych wypadków,    '

Na pograniczu pamiętnika właściwego, zawierające* go wspomnienia autora z całego życia lub większej jego części, stoi ciekawy raptularz rodziny Korydń-skich³. Powstał on z zapisek robionych przez członków rodziny Korycińskich na egzemplarzu łacińskiego kalendarza wydanego w połowie XVI w. w Wittem-berdze. Zapiski trzech generacji rodziny Korycińskich dotyczą zarówno spraw rodzinnych: urodzin, zgonów, ślubów, jak i spraw majątkowych. Mimo lakoniczności tych notat możemy na ich podstawie śledzić historię awansu społecznego rodziny, która w przeciągu stu lat mniej więcej dźwigała się ze stanu średnio-szla-checkiego do senatorskiego.

Z takich właśnie notat może wyrósł, a w każdym razie do nich wyraźnie nawiązuje pamiętnik Zbigniewa Ossolińskiego, wojewody sandomierskiego. Autor zaczyna od daty swych urodzin i początkowo w krótkich zapisach rocznych przedstawia bieg swego żyda. Wiadomości dotyczące ślubów (autor żenił się czterokrotnie), urodzin dzieci, funkcji politycznych, mieszają się z dokładnie notowanymi, uzupełnianymi przez odpisy aktów wiadomościami o operacjach finansowych, kupnacb, sprzedażach, dzierżawach i pożyczkach. Na podstawie tych zapisek możemy śledzić, z jaką zapobiegliwością starał się Ossoliński o powiększenie for-

[Pamiętniki o wojnie chocimskiej", f kop i su Jakuba Sobieskiego, ojca „Bibl. Ordynacji Krasińskich", XIII. & „Bibl. Ossolińskich" r. 1877,

>3.

1

*    Wyd 7L Pauli w _Zb_łftrM Kraków 1853.

*    Wyd- AL Kraoahar króla Jana ///, Warszaw. i2

*    Wyd AL Remi Warszawa 1895.

2

uv t Ań,, wTT? » ..BibL Ossolińskich r. 1877,

Whodaw |840l S^rskl, Pomniki do dziejów Polski w XVII w.,

3

„Przewodnik naukowo-literacki", 1884, III, s. 230—247.

Bil)]. Nar. Ser. I, Nr 62 (Pasek: Pamiętnika)    2