Rys. V.IS. .Wartości parametru 7 do obliczania współczynnika Cartera I — wg moro (9.J4b(; 2 — w przypadku żłobków półzamkniętycb częściowo nasyconych
Rys. 9.16. Wartości parametru 7 do obliczania współczynnika Cartera żłobka otwartego z klinem ferromagnetycznym o względnej przenikalności nd
, =koM^ęAt (9.35)
Rozpowszechniony sposób obliczania współczynnika Cartera w maszynach o malej szczelinie polega na zastosowaniu wzoru
W obliczaniu maszyn o dużej szczelinie i żłobkach otwartych są stosowane również zależności
fcc = ka(u^yA (9.37a)
kę^^kako+ko+kę,-!) (9.37b)
kc = ko+kę,—1 (9.37c)
Występujące w zależnościach (9.35) do (9.37) współczynniki kę, oraz
kę, oblicza się ze wzorów (9.34).
Jeżeli szczelina między stojanem a wirnikiem zmienia się wzdłuż osi maszyny, np. na skutek pierścieniowych rowków na powierzchni wirnika, rys. 7.19, to należy obliczyć dodatkowo współczynnik Cartera ze wzoru
przy czym
g i Napięcie magnetyczne w strefie zębowo-żlobkowej
309
Vrr*
(9.38b)
oznaczenia — jak na rys. 7.19.
Uwzględniając wartość przenikalności magnetycznej p0 = 4n-10'7 H/m i zaokrąglając l/4n « 0,08, otrzymuje się wyrażenie na napięcie magnetyczne w szczelinie
t/a = 810-JV*c*or (9.39)
przy czym szczelina <5, w m.
Napięcie magnetyczne w zębie stojana lub wirnika
u^]HAy)dy (9.40)
o
Natężenie pola Hd(yX odpowiadające indukcji Bd(y) w przekroju zęba, wynika z charakterystyki magnesowania B = f(H) zastosowanego ferromag-netyka. Jeżeli wartość indukcji w żadnym przekroju zęba nie przekracza 1,7 T, to można przyjąć, że cały strumień jednej podziałki żłobkowej przechodzi tylko przez ząb. Indukcję w zębie oblicza się wówczas ze wzoru
B*(y)=rnrl'±'M t
°t(y) «Fe
w którym: Bt — indukcja maksymalna w szczelinie (p. 9.2); t — podziałka żłobkowa; bd(y) — szerokość zęba w przekroju o współrzędnej y (rys. 9.17); l, — długość idealna rdzenia wg zależności (7.44) oraz (7.48); lFl — długość ferromagnetycznych elementów rdzenia wg zależności (7.46); r^(y) współczynnik uwzględniający rozproszenie strumienia magnetycznego wokół odcinków czynnych uwojenia.
Znak plus w zależności (9.41) dotyczy żłobków, w których jest umieszczone uzwojenie wzbudzające główne pole magnetyczne (np. uzwojenie pierwotne silnika indukcyjnego), znak minus dotyczy żłobków z uzwojeniem, w którym prąd powstaje pod wpływem głównego pola magnetycznego (np. z uzwojeniem wtórnym maszyny indukcyjnej). Na tym etapie obliczeń współczynnik rozproszenia żłobkowego nie może być dokładnie określony — do tego są potrzebne obliczenia przewodności magnetycznej dla strumienia rozproszenia żłobkowego oraz rozproszenia szczelinowego—p. 10.3.2. Rozproszenie uzwojenia wzbudzającego maszyny synchronicznej i jego wpływ na przepływ wypadkowy rozpatrzono w p. 9.8.2.