Psychospołeczne problemy wieku młodzieńczego: k) intensywny roiwój osobowości w wieku młodzieńczym, róż-iii«.v w rozwoju psychofizycznym chłopców J dziewcząt, znaczenie okresu młodzieńczego dla formowania się osobowości dojrzałego człowieka.
h) Postawa wobec siebie jako czynnik określający postępowanie człowieka, próba formowania własnego układu odniesienia w stosunku do świata, do wartości i norm, do samego siebie i innych ludzi poszukiwanie odpowiedzi na podstawowe pytania: ci sens życia, obraz świata i samego siebie, szukanie „miejsca w życiu”, wyznaczanie perspektyw i celów życiowych, postawa wobec siebie samego: postawa osobistej godności, samokontroli, odpowied*;,dnosei za siebie, optymizmu, samodzielności, odwagi i dzielności, uświadomienie prze* jednostkę własnych możliwości, samooceny, dążność do samorozwoju i samowychowania, związek postaw wobec siebie z innymi postawami człowieka.
e) Stosunki rówieśnicze w wieku młodzieńczym: udział jednostki w działalności różnych grup społecznych jako podstawowi droga wchodzenia w życie dorosłych: organizacje młodzieżowe, grupy koleżeńskie i przyjacielskie terenem aktywizacji młodzieży i zaspokajania potrzeb społecznych; wartość konstruktywnych i harmonijnych stosunków międzyludzkich, koleżeństwa l przyjaźni dla pełnego i wszechstronnego rozwoju osobowości człowieka; normy I zasady regulujące stosunki koleżeńskie — ryczUwok, lojalność, niesienie pomocy, solidarność, współdziałanie. znaczenie koedukacyjnego środowiska rówieśniczego, koleżeństwa i przyjaźni; koleżeństwo w stosunkuch między chłopcem a dziewczyną, przyjaźń jako wyższy stopień koleżeństwa, zdolność do przyjaźni, potrzeba przyjaźni między ludźmi.
Problemy wieku dojrzewania młodzieży: a) Potrzeba i znaczenie miłości w życiu człowieka. Miłość młodzieńcza, jej różny charakter, niebezpieczeństwo budowania zbyt daleko idących planów życiowych na nietrwałych uczuciach, związek dojrzewania płciowego z rozwojem innych sfer osobowości; zagadnienie dojrzałości fizycznej, psychicznej, emocjonalnej, mor alno-apoleczne J.
p Kultura zachowania się chłopca i dziewczyny, takt, delikatność, potrzeba wzajemnego poznania się w nauce, pracy, działalności społecznej.
c) Moralne i psychologiczne problemy wieku dojrzewania.
Znaczenie doniu rodzinnego w wieku dojrzewania:
a) Rodzina jako grupa społeczna — zaspokajanie w rodzinie podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych człowieka, a szczególnie potrzeba bezpieczeństwa, uznania, miłości, znaczenie stosunków opartych na wiąziach emocjonalnych dziecku z rodzicami i innymi domownikami w późniejszym okresie życia. Dom rodzinny jako teren kształtowania postaw wobec innych ludzi i samego siebie. Autokratyczne, demokratyczne i liberalne układy stosunków w rodzinie; ścieranie się różnych form współżycia 1 ich wpływ na atmosferą życia rodzinnego.
Prawidłowe, wywodzące się z socjalistycznych zasad normy współżycia, sprzyjające powstawaniu i utrzymywaniu harmonijnych i konstruktywnych stosunków w rodzinie,
b) Stosunki wzajemne miądzy rodzicami a dorastającymi dziećmi: przyjaźń, poszanowanie i wzajemne zrozumienie stosunków miądzy dorastającą młodzieżą a rodzicami Prawo młodzieży do samodzielnego wyboru własnej drogi życiowej a problem korzystania z doświadczenia życiowego rodziców, Atmosfera otwartości i szczerości, wymiana poglądów i przekonań, zmierzanie do znajdowania „wspólnego języka", tolerancja i rozumienie wzajemnych stanowisk jako zasady współżycia dorastającej młodzieży z rodzicami,
c) Przyczyny konfliktów dorastające] młodzieży z rodzicami: konfrontacja odmiennych postaw l światopoglądu członków rodziny. Żądanie przez młodzież przywilejów i pozycji jednostek dojrzałych przy braku doświadczeń lub uchylanie sią od wkładu pracy na rzecz domu, zbytnie związki młodzieży ze środowiskiem pozadomowym, lekceważący stosunek wobec doświadczeń rodziców i ich wymagań. Niedostosowanie postaw i wymagań rodziców do rozwoju dzieci. Niezadowolenie z osiągnięć w nauce lub pracy zawodowej, dezaprobata kolegów i przyjaciół Możliwość konstruktywnego rozwiązywania konfliktów. Dążenia młodzieży i rodziców, doprowadzające do wspólnego zrozumienia, poszanowaniu praw i samodzielności, do życzliwego współżycia.
d) Obowiązki dorastającej młodzieży wobec rodziców i domu rodzinnego: poczucie odpowiedzialności za dom, zainteresowanie sprawami rodziny, pomoc młodszemu rodzeństwu, udział w unowocześnianiu i ulepszaniu gospodarstwa domowego, pomoc w spu-