DSC06885 (2)

36

du usunąć, zachodzi potrzeba na tym odcinku zaktywizowany długofalowej pracy pedagogicznej w szkole.

W tym zakresie współpraca szkoły z rodziną może być ogrom, nie pomocna tak dla uczniów i ich rodziców, jak i dla nauczy, cieli, a zwłaszcza wychowawców klas — poradnia pedagogiczna która nadaje na terenie szkoły kierunek długofalowemu kształceniu planu życiowego, preorientacji zawodowej, wyboru szkoły i zawodu przez młodzież. W tej pracy nie wystarczy jednak werbalne informowanie uczniów, jak to najczęściej dotąd robiły szkoły podstawowe i średnie przy wyborze dalszej szkoły czy zawodu przez absolwentów, życie domaga się zetknięcia uczniów klas starszych z pracą różnych zakładów produkcyjnych, ośrodków przemysłowych nie tylko przez wycieczki, ale przez czynne uczestnictwo grup młodzieżowych w pracy w tych zakładach.

Tego typu eksperymenty były prowadzone przed dziesięciu laty w Fabryce Obuwia w Chełmku koło Chrzanowa przez Katedrę Pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie za zezwoleniem Ministerstwa Oświaty. Wtedy to uczniowie klas VII i VIII wraz z nauczycielami ze szkoły podstawowej z Gorzowa dojeżdżali raz w tygodniu na cały dzień do pracy w Chełmku i tu w zakładzie produkcyjnym w zespołach roboczych w ciągu całego roku szkolnego poznawali wiele działów pracy, a to dzięki obserwacji pracy, poznaniu podstawowych zasad pracy, a także przez czynne uczestnictwo praktyczne w pracy produkcyjnej w fabryce. W ten sposób każdy zespół uczniów przeszedł przez kilkanaście stanowisk pracy w Fabryce Obuwia w Chełmku. Po takiej całorocznej pracy uczniowie zdobywali preorientację zawodową i dokonywali najczęściej właściwego wyboru dalszej szkoły i zawodu.

W szkołach dziesięcioletnich Niemieckiej Republiki Demokratycznej jest obecnie obowiązkowa całodzienna praca uczniów klas VI—X w zakładzie produkcyjnym, co zapewnia nie tylko preorientację zawodową, ale rozwija zainteresowanie i zamiłowanie do pracy i przyszłego zawodu oraz kształci sprawności manualne i umiejętności posługiwania się narzędziami pracy oraz zapewnia ogólną orientację w zakresie procesów produkcyjnych i nowoczesnej techniki. W ten sposób poprzez konkretne wprowadzenie w procesy produkcyjne możemy doprowadzić młodzież do właści-

wej preorientacji zawodowej i właściwego wyboru dalszej szkoły i zawodu.

Ostateczna jednakże decyzja młodzieży o wyborze dalszej szkoły i zawodu winna być oparta na kryteriach obiektywnych, a nie subiektywnych, które najczęściej decydują o wyborze dalszej szkoły i zawodu. Szkolna poradnia pedagogiczna może być bardzo pomocna w tej sytuacji zarówno dla młodzieży, rodziców uczniów, jak i wychowawców klas i szkoły. Badania pedagogiczne wykazują, że w dotychczasowej praktyce przy wyborze dalszej szkoły i zawodu przez młodzież kończącą szkołę na plan pierwszy wysuwane są kryteria subiektywne ze strony rodziców, którzy narzucają swe stanowisko w sprawie wyboru szkoły i zawodu, biorąc pod uwagę kryteria materialne przyszłych dochodów dziecka i przyszłe jego stanowisko zawodowe po ukończeniu dalszej szkoły. Takie stanowisko rodziców oparte na subiektywnych kryteriach jest błędne i szkodliwe dla przyszłości planu życiowego dzieci. To błędne stanowisko rodziców często biernie akceptują wychowawcy klas, rady pedagogiczne i dyrektorzy szkół. Następstwem tego jest duży odpad absolwentów przy przyjęciach do szkół i odsiew w klasach pierwszych nowej szkoły.

Aby tych błędów uniknąć, szkolna poradnia pedagogiczna ma stać na straży obiektywnych kryteriów przy wyborze dalszej szkoły i zawodu, a tymi kryteriami obiektywnymi właściwego wyboru szkoły i zawodu są: a) stan zdrowia absolwenta-kandydata do dalszej szkoły i zawodu, b) stałe zainteresowania absolwenta, c) stałe zamiłowania, d) uzdolnienia ogólne (współczynnik „g”) i uzdolnienia specjalne, e) kryteria moralne (pracowitość, pilność, wytrwałość, uczciwość, rzetelność), f) kryteria limitów — liczba przyjęć do danej szkoły na określony kierunek. Podstawą wyjściową tych kryteriów obiektywnych przy wyborze dalszej szkoły czy zawodu przez absolwentów winna być karta indywidualna każdego ucznia, bo w niej są materiały z obserwacji prowadzonych z kilku lat pobytu ucznia w szkole. Dążenie do właściwego wyboru dalszej szkoły i zawodu przez absolwentów jest jednym z naczelnych zadań poradni pedagogicznych w szkole, gdyż od prawidłowego wyboru szkoły i zawodu zależy prawidłowe kształtowanie się planu życiowego absolwentów.

Poradnie pedagogiczne w szkole winny mieć na uwadze rów-