DSCI5325

zęści mowy

i Części mowy dzielą się na odmienne i nieodmienne.

Odmienne części mowy

H&MOwnlk nazywa czynności i stany. Występuje w formach osobowych (myję, napisz, pojechałby) i nieosobowych (myć, rozdano, śpiący).

Formy nieosobowe to:

•    bezokoliczniki (wziąć, gryźć)',

| formy zakończone na -no, -to (napisano, wzięto)',

•    imiesłowy przymiotnikowe: czynny (chodzący), bierny (napisany);

•    imiesłowy przysłówkowe: współczesny (gryząc), uprzedni (wziąwszy).

Uwaga. Imiesłowy przymiotnikowe odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje, a imiesłowy przysłówkowe są nieodmienne. Pozostałe formy nieosobowe są nieodmienne.

Formy osobowe odmieniają się przez:

•    osoby i liczby (I2., 3. osoba w liczbie pojedynczej i mnogiej);

•    czasy (przeszły, teraźniejszy, przyszły);

| rodzaje (męski, żeński, nijaki, męskoosobowy, niemęskoosobowy);

| tryby (orzekający, rozkazujący, przypuszczający);

•    strony (czynna, bierna, zwrotna).

Każdy czasownik ma określony aspekt - jest dokonany (umyć, zjeść) albo niedokonany (myć, chodzić).

HRfetaownik nazywa osoby (sędzia), rzeczy (książka), zwierzęta (źrebię), rośliny (wierzba), zjawiska (tęcza), pojęcia (dobro), a także czynności (sprzątanie) i cechy (życzliwość). Odmienia się przez przypadki i liczby. Każdy rzeczownik ma jeden, określony rodzaj (męski, żeński lub nijaki).

jfe JPl7ymłotnik nazywa cechy i właściwości osób (mądry człowiek), rzeczy (ekrie pudło), zwierząt (piękny koi), roślin (wysoka sosna) itd. Odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje (męski, żeński, nijaki, męskoosobowy, niemęskoosobowy). Przymiotniki podlegają stopniowaniu (stopień równy, wyższy i najwyższy).